Các địa phương có phong trào chăn nuôi vịt đẻ phát triển là Tứ Kỳ, Gia Lộc, Thanh Miện, Bình Giang và Cẩm Giàng. Quy mô chăn nuôi thường xuyên có mặt từ 3.000 - 10.000 con, hàng năm sản xuất được 950.000 - 3.000.000 quả trứng/năm. Cá biệt có những hộ chăn nuôi đến 20.000 con. Các hộ chăn nuôi quy mô lớn chủ yếu theo phương chăn nuôi công nghiệp, tập trung. Sản phẩm trứng sản xuất được chủ yếu được tiêu thụ qua các kênh liên kết với chủ lò ấp nở trứng, các chợ đầu mối và các bếp ăn tập thể. Với giá bán trung bình 2.200 đồng/quả trứng, người chăn nuôi vịt chuyên trứng thu nhập trung bình 10.000.000 đồng/1.000 con vịt/tháng. Để đạt được mục tiêu phát triển nhanh đàn vịt cả về số lượng và chất lượng ngày nay chúng ta đã nhập nhiều giống vịt ngoại có năng suất cao, người chăn nuôi ưa chuộng những giống có năng suất cao, thời gian nuôi ngắn để phục vụ nhu cầu chủ yếu về năng suất thịt cho người tiêu dùng.
Vịt TCTsC là giống vịt chuyên trứng có năng suất trứng cao đạt 270 - 280 quả/mái/52 tuần đẻ, vịt có thời gian nuôi hậu bị ngắn, đẻ sớm và có thể nuôi thích nghi với nhiều vùng sinh thái. Việc nghiên cứu xây dựng và phát triển mô hình vịt chuyên trứng TC và TsC trong dự án sẽ góp phần quan trọng vào việc thay đổi cơ cấu đàn giống vịt đẻ trứng tại Hải Dương, tăng tỷ lệ giống có năng suất chất lượng cao trong vùng, từ đó góp phần tăng sản lượng trứng sản xuất trong vùng, đồng thời tăng hiệu quả kinh tế cho các nông hộ nuôi vịt đẻ trứng. Hai giống vịt chuyên trứng TC và TsC do Trung tâm nghiên cứu vịt Đại Xuyên được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là giống tiến bộ kỹ thuật năm 2011 và hiện nay chưa được nhập và nuôi tại tỉnh Hải Dương.
Từ năm 2020 - 2021 Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hải Dương đã thực hiện dự án: “Xây dựng mô hình chăn nuôi vịt chuyên trứng theo chuỗi giá trị trên địa bàn tỉnh Hải Dương” nhằm kiểm soát chất lượng, nâng cao giá trị sản phẩm, xuất xứ sản phẩm, quy trình sản xuất rõ ràng, tạo niềm tin cho người tiêu dùng đối với sản phẩm chăn nuôi tỉnh Hải Dương, là tiền đề phát triển chăn nuôi bền vững, tạo công ăn việc làm cho người dân, cung cấp sản phẩm chất lượng cao cho người tiêu dùng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái bền vững. Mô hình được xây dựng sẽ hình thành chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm trứng vịt đảm bảo quy trình chăn nuôi theo VietGAP, chất lượng tốt cung cấp cho các doanh nghiệp tiêu thụ trên địa bàn tỉnh và các tỉnh xung quan.
Sau 2 năm 2020 - 2021 thực hiện dự án xây dựng mô hình chăn nuôi vịt chuyên trứng theo chuỗi giá trị tại các trang trại, gia trại chăn nuôi vịt chuyên trứng tại các huyện: Cẩm Giàng, Tứ Kỳ, Thanh Miện, Bình Giang với tổng quy mô là 30.000 con.
Giống vịt chuyên trứng Đại Xuyên TC được Trung tâm nghiên cứu vịt Đại Xuyên lai tạo ra từ lai giữa vịt Cỏ và vịt Triết Giang và đã được công nhận tiến bộ kỹ thuật. Vịt Đại Xuyên TC có khối lượng vào đẻ con trống nặng khoảng 1,3-1,4 kg/con, con mái khoảng 1,2 - 1,25 kg/con. Tuổi đẻ 18 tuần tuổi; năng suất trứng 280 quả/mái/năm đẻ, cao hơn các giống vịt chuyên trứng khác như vịt TG, vịt Cỏ từ 10 - 20 quả; khối lượng trứng bình quân 65 - 68 gram (cao hơn giống vịt TG 3 - 5 gram). Giống vịt này dễ nuôi, thích hợp với nhiều phương thức nuôi và có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi. Vịt có tỷ lệ nuôi sống cao, giai đoạn 0 - 16 tuần tuổi đạt 96,27%. Khối lượng 8 tuần tuổi đạt 935,25 gram đối với con trống và 920,27 g đối với con mái. Vịt có tuổi đẻ là 17 tuần tuổi, khối lượng vào đẻ đạt 1275,67 gram, tỷ lệ đẻ đạt 78,98%, năng suất trứng/mái/52 tuần đẻ đạt 287,52 quả. Tiêu tốn thức ăn/10 quả trứng đạt 2,11 kg. Vịt TC có ly sai chọn lọc đạt 9,12 quả, hệ số di truyền đạt 0,19, hiệu quả chọn lọc đạt 1,73 quả. Khối lượng trứng đạt 65,72 gram, chỉ số hình thái đạt 1,4. Đơn vị Haugh đạt 91,56. Các chỉ tiêu chất lượng trứng đạt tiêu chuẩn trứng giống. Tỷ lệ trứng có phôi đạt 96,63%, tỷ lệ nở/trứng có phôi đạt 91,72% và tỷ lệ nở/tổng trứng vào ấp đạt 88,63%. Qua 4 thế hệ chọn lọc năng suất trứng vịt TC tăng lên 3,39 quả.
Giống vịt chuyên trứng Đại Xuyên TsC được lai tạo ra từ lai giữa vịt Cỏ và vịt Tsaiya nâu (TsN) có nguồn gốc Đài Loan. Để rút ngắn tuổi đẻ và nâng cao năng suất trứng vịt Cỏ, nâng cao khả năng kháng bệnh cho vịt TsN, Trung tâm nghiên cứu vịt Đại Xuyên đã lai tạo vịt TsN với vịt Cỏ. Vịt có lông màu nâu, mỏ và chân màu vàng nhạt, tuổi đẻ là 18 - 19 tuần tuổi, khối lượng vịt vào đẻ 1,2 - 1,4 kg/con, năng suất trứng từ 260 - 270 quả/mái/năm, tiêu tốn thức ăn/10 quả trứng 1,95 - 2,1 kg, khối lượng trứng 60 - 68 gram. Giai đoạn phát triển phôi có lông màu vàng nhạt nên trứng phù hợp với ấp trứng lộn. Vịt siêu sâu TsN 15 - Đại Xuyên là giống vịt chuyên trứng, vịt có lông màu nâu, mỏ và chân màu vàng nhạt, tuổi đẻ là 18 - 19 tuần tuổi, khối lượng vịt vào đẻ 1,2 - 1,4 kg/con, năng suất trứng từ 260 - 270 quả/mái/năm, tiêu tốn thức ăn/10 quả trứng 1,95 - 2,1 kg, khối lượng trứng 60 - 68 gram.
Ban chủ nhiệm dự án đã phối hợp với Trung tâm vịt Đại Xuyên tổ chức tập huấn cho các hộ chăn nuôi vịt chuyên trứng tại các địa phương có hộ chăn nuôi tham gia mô hình của dự án. Các hộ chăn nuôi tham gia lớp tập huấn được truyền đạt các kỹ thuật chăn nuôi vịt chuyên trứng, quy trình ấp, nở trứng, quy trình phòng bệnh theo đúng quy trình của Trung tâm nghiên cứu Vịt Đại Xuyên.
Kết quả giống vịt Đại Xuyên TC đến hết năm 2021 đàn vịt được nuôi tại các hộ chăn nuôi đã đẻ được trên 52 tuần đẻ, tỷ lệ sống đến 16 tuần tuổi đạt 98%, khối lượng vịt trung bình giai đoạn 16 tuần tuổi đạt 1.180 gram/con, sau 18,8 tuần tuổi vịt bắt đầu đẻ, khi đạt 1.235 gram/con thì vịt bắt đầu đẻ.
Giống Đại Xuyên TC tỷ lệ nuôi sống cao, tổng số con nhập về 15.000 con, đến 16 tuần tuổi còn 14.175 con, tỷ lệ nuôi sống giai đoạn 0 - 16 tuần tuổi đạt 94,7%. Vịt đẻ vào tuần tuổi 18, khối lượng vịt vào đẻ nặng trung bình 1,3 kg/con. Tỷ lệ đẻ trứng giai đoạn 20 tuần tuổi trung bình đạt 50%. Khối lượng trứng đẻ bói đạt 55 gram/quả.
Giống Đại Xuyên TsC tỷ lệ nuôi sống cao, tổng số con nhập về 15.000 con, đến 16 tuần tuổi còn 14.070 con, tỷ lệ nuôi sống giai đoạn 0 - 16 tuần tuổi đạt 93,8%. Vịt đẻ vào tuần tuổi 18, khối lượng vịt vào đẻ nặng trung bình 1,3 kg/con. Tỷ lệ đẻ trứng giai đoạn 20 tuần tuổi trung bình đạt 50%. Khối lượng trứng đẻ bói đạt 55 gram/quả.
Phạm Ninh Hải
