“Bao giờ kháng chiến thành công
Chúng ta cùng uống một chung rượu đào
Tết này ta tạm xa nhau
Chắc rằng ta sẽ tết sau sum vầy”.
Những câu thơ cảm động và đầy tự tin đó, Bác viết vào tết Độc lập đầu tin Bính Tuất - 1946. Lúc đó, tiếng súng kháng chiến Nam Bộ đã nổ. Giữa bao lo toan cho đất nước trước thù trong giặc ngoài, Bác vẫn có những vần thơ sảng khoái gửi đến đồng bào và chiến sĩ ta.
Từ đó, cho đến những mùa xuân sau này, cứ đến thời điểm đất trời giao nhau giữa năm cũ và năm mới, đồng bào và chiến sĩ cả nước lại được nghe thơ chúc tết của Người.
Tết Đinh Hợi - 1947 tiếp đó, đang lúc cuộc kháng chiến toàn quốc nổ ra, thơ chúc tết của Bác viết:
“Cờ đỏ sao vàng tung bay trước gió,
Tiếng kèn kháng chiến vang dậy non sông,
Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến,
Chí ta đã quyết, lòng ta đã đồng,
Tiến lên chiến sĩ! Tiến lên đồng bào!
Sức ta đã mạnh, người ta đã đông,
Trường kỳ kháng chiến, nhất định thắng lợi!
Thống nhất độc lập, nhất định thành công!”.
Đúng như sự khẳng định của Hồ Chủ tịch, cuộc trường kỳ kháng chiến chín năm đã thắng lợi bằng chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ - 1954 và bắt đầu từ năm 1956, khi tết Bính Thân đến, thơ Bác chúc Tết đã nêu rõ hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam:
“Miền Bắc thi đua xây dựng
Miền Nam giữ vững thành đồng”.
Giữa lúc miền Bắc đã được giải phóng, thực hiện cải tạo, xây dựng quan hệ sản xuất mới, từng bước đi lên chủ nghĩa xã hội, đã xuất hiện nhiều phong trào thi đua mới thì miền Nam vẫn chìm trong cảnh tàn sát, khủng bố của quân thù. Vì vậy, thơ chúc Tết năm 1962 - Nhâm Dần, Bác viết:
“...Chúc miền Bắc thi đua phấn khởi
Bốn mùa hoa Duyên Hải, Đại Phong
Chúc miền Nam đấu tranh tiến tới
Sức triệu người hơn sóng biển Đông”.
Cuộc chiến đấu giữa quân dân ta và Mỹ - Nguỵ ở miền Nam ngày càng quyết liệt. Từ năm 1965, Mỹ ồ ạt đưa quân vào miền Nam và tiến hành cuộc chiển tranh phá hoại ác liệt ở miền Bắc. Nhưng chúng đã thất bại trước tinh thần chiến đấu ngoan cường của quân dân ta với ý chí “không có gì quý hơn Độc lập - Tự do”. Khí thế sôi sục đó đã thể hiện trong thơ mừng năm mới 1967 - Đinh Mùi của Bác:
“Xuân về xin có một bài ca
Gửi chúc đồng bào cả nước ta
Đánh Mỹ hai miền đều thắng lợi
Tin mừng thắng trận nở như hoa”.
Càng thất bại, địch càng điên cuồng, còn ta trên đà tổng tiến công. Thơ mừng năm mới Mậu Thân - 1968 của Bác viết:
“Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua
Thắng lợi tin vui khắp nước nhà
Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ
Tiến lên!
Toàn thắng ắt về ta!”
Cuộc tổng tiến công mậu xuân Mậu Thân - 1968, năm ấy là đáp lại hùng hồn lời chúc của Người. Cho đến mùa xuân cuối cùng trước lúc đi xa, tết Kỷ Dậu - 1969, Bác đã nhìn ra thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
“Năm qua thắng lợi vẻ vang
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to
Vì Độc lập, vì Tự do
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho nguỵ nhào
Tiến lên! Chiến sĩ, đồng bào
Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn!.
Sáu năm sau, đại thắng mùa xuân 1975 - Ất Mão đã biến lời chúc “Bắc Nam sum họp” của Bác thành hiện thực. Miền Nam đã hoàn toàn giải phóng, tổ quốc ta đã thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội và giành nhiều thành tựu sau hơn ba mươi năm đổi mới. Xuân Đinh Hợi 2019 này, lại thêm một mùa xuân Bác đi xa, nhưng những vần thơ chúc tết cùng kho tàng tư tưởng và Di chúc thiêng liêng của Người vẫn là niềm tin và sức mạnh cổ vũ nhân dân ta trên con đường phấn đấu cho dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh để thoả lòng mong ước của Người./.
Bài của Nguyễn Thế Trường
Đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 1 ra tháng 2 năm 2019
