Khi mùa Xuân về trăm hoa đua nở mỗi loại hoa có mỗi vẻ đẹp và sắc thái riêng nhưng tiêu biểu nhất là hoa Đào, hoa Mai.
Đối với người miền Bắc, hoa Đào là loài hoa không thể thiếu được trong mỗi gia đình ngày Tết. Hoa đào là biểu tượng nét đẹp văn hóa Tết, một nét đẹp thuần phong mỹ tục của dân tộc Việt Nam. Đối với văn hóa dân gian Việt Nam thì hình ảnh hoa Đào được gắn với những cô gái trẻ, mảnh mai, và yếu đuối, được ví qua thành ngữ “liễu yếu đào tơ”. Hình ảnh hoa Đào còn gắn bó với tình yêu và duyên nợ của trai gái nông thôn, xuất hiện trong rất nhiều ca dao dân gian Việt Nam. Hoa Đào nở vào mùa Xuân biểu tượng cho sự may mắn, hạnh phúc cho tình bạn khắng khít, thân thiết trường tồn. Chưng một cây Đào trong nhà hoặc đem tặng cho người mà ta yêu mến là thể hiện lời cầu chúc một cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc mỹ mãn, niềm vui và sự yên ấm. Còn ở miền Nam hoa Mai là loại hoa được người dân phương Nam vô cùng yêu chuộng và quý mến. Loài hoa này nở vào đúng dịp tết nên thường được người miền Nam mua về chưng trong những ngày Tết. Người xưa đã xếp hoa Mai vào loại hoa quý phái nhất trong các loài hoa. Mai thường nở hoa rực rỡ vào mùa Muân khi tiết trời ấm áp. Hoa Mai có 5 cánh kết thành vòng tròn tượng trưng cho Ngũ phúc thần, mang lại sự may mắn thịnh vượng, vì thế dịp Tết, gia đình nào cũng muốn có cây Mai trong nhà để cầu may mắn hạnh phúc cho một năm mới. Hoa Mai còn là hiện thân của kẻ sĩ, đấng trượng phu, vì nó chịu được các thời tiết đổi thay dù ấm áp hay giá buốt. Xuân về Tết đến, Mai luôn nở hoa chào đón mùa Xuân. Loài hoa này còn trở thành cảm hứng để các thi sĩ diễn tả nét đài trang, thanh nhã của những người phụ nữ đẹp qua các thời đại tân, cổ.
Ngoài hoa Mai, hoa Đào còn có Nụ Tầm Xuân. Nụ tầm xuân, ngày tết hầu hết trên khắp đất nước Việt Nam, Nụ Tầm Xuân được nhiều người tìm mua về trang trí. Theo quan niệm của người chơi, hoa này với những nụ hồng nhỏ nhắn lại truyền cho người ngắm một hy vọng, niềm tin và nghị lực vô cùng mạnh mẽ khi bước sang một năm mới. Hoa Cẩm Chướng. Tùy theo màu sắc mà có ý nghĩa khác nhau. Hoa Cẩm Chướng đỏ thể hiện sự ái mộ, Cẩm Chướng trắng thể hiện sự dịu dàng, ngọt ngào và đáng yêu, ngây thơ, trong sáng, món quà may mắn cho phụ nữ. Ngược lại hoa Cẩm Chướng vàng lại thể hiện sự từ chối, khinh thường. Hoa Đồng Tiền. Loài hoa này có thể nở quanh năm, nhưng vào mùa xuân nó được nhiều người chú ý hơn cả, nhất là dịp năm mới, vì nhiều người cho rằng, đây là loài hoa mang đến nhiều tài lộc, tiền của cho gia đình. Hoa đồng tiền còn tượng trưng cho hạnh phúc, tươi sáng và vui vẻ. Cây quất: tượng trưng cho sự thu hoạch và cũng là một khởi đầu tốt đẹp cho một năm. Vì thế, vào đầu năm mới, ta thường thấy mỗi gia đình thường mua một cây quất (quýt) quả vàng xum xuê, lá xanh tốt với mong muốn khởi đầu một năm mới tốt đẹp, giúp gia tăng tiền tài và vận may cho các thành viên trong gia đình. Hoa Cúc: Ngày Tết, người ta thường thấy xuất hiện hoa cúc trong nhà, đặc biệt là hoa cúc vàng và đỏ… Bởi vì theo phong thủy, hoa cúc là biểu tượng của sự sống, tăng thêm phúc lộc cũng như sự hoan hỉ đến nhà. Hoa thủy tiên: Hoa thủy tiên được xem là loài hoa thanh tao, quyền quý, có tác dụng khử tà, mang lại cát tường như ý cũng như tăng thêm tài khí cho gia đình. Cây Phát Lộc: Điều mà có lẽ tất cả mọi người đều mong muốn cho gia đình mình có được trong năm mới chính là tài lộc sung túc. Những mầm non tươi mới của cây Phát Lộc, Phát Tài là sự thể hiện một năm mới mang nhiều tài lộc sinh sôi cho cả gia đình. Hoa Trạng Nguyên: Mang ý nghĩa thể hiện sự thành đạt. Với ý nghĩa đó, việc chưng hoa Trạng Nguyên ngày Tết vừa mang đến vẻ đẹp cho ngôi nhà của bạn vừa là sự thể hiện mong muốn một năm mới thành công và may mắn cho cả gia đình. Hoa Hải Đường: Theo quan niệm của người xưa thì đây là loài hoa tượng trưng cho mùa Xuân. Hải đường được coi như một loại cây quý, cả năm chỉ ra hoa mùa xuân, đặc biệt là dịp Tết. Chữ “ Đường” mang hàm ý là một ngôi nhà lớn. Chính vì thế, đây là loài hoa thể hiện cho sự giàu sang và phú quý. Hoa Lan: Luôn được xem là biểu tượng của người sang trọng và quân tử nên việc chọn những cành hoa lan để trang trí nhà trong ngày tết là một điều dễ hiểu.
Trong tâm thức người dân Việt Nam, biểu tượng hoa mùa xuân không chỉ tô thắm không gian ngày tết mà còn ẩn chứa ước vọng yên bình, xua tan những thế lực tà ma đen tối, mang đến những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống của mỗi gia đình khi bước sang một năm mới đầy ước mơ và hy vọng.
Bài của Hoàng Bích Hà
Đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 1 ra tháng 2 năm 2019
Ngoài hoa Mai, hoa Đào còn có Nụ Tầm Xuân. Nụ tầm xuân, ngày tết hầu hết trên khắp đất nước Việt Nam, Nụ Tầm Xuân được nhiều người tìm mua về trang trí. Theo quan niệm của người chơi, hoa này với những nụ hồng nhỏ nhắn lại truyền cho người ngắm một hy vọng, niềm tin và nghị lực vô cùng mạnh mẽ khi bước sang một năm mới. Hoa Cẩm Chướng. Tùy theo màu sắc mà có ý nghĩa khác nhau. Hoa Cẩm Chướng đỏ thể hiện sự ái mộ, Cẩm Chướng trắng thể hiện sự dịu dàng, ngọt ngào và đáng yêu, ngây thơ, trong sáng, món quà may mắn cho phụ nữ. Ngược lại hoa Cẩm Chướng vàng lại thể hiện sự từ chối, khinh thường. Hoa Đồng Tiền. Loài hoa này có thể nở quanh năm, nhưng vào mùa xuân nó được nhiều người chú ý hơn cả, nhất là dịp năm mới, vì nhiều người cho rằng, đây là loài hoa mang đến nhiều tài lộc, tiền của cho gia đình. Hoa đồng tiền còn tượng trưng cho hạnh phúc, tươi sáng và vui vẻ. Cây quất: tượng trưng cho sự thu hoạch và cũng là một khởi đầu tốt đẹp cho một năm. Vì thế, vào đầu năm mới, ta thường thấy mỗi gia đình thường mua một cây quất (quýt) quả vàng xum xuê, lá xanh tốt với mong muốn khởi đầu một năm mới tốt đẹp, giúp gia tăng tiền tài và vận may cho các thành viên trong gia đình. Hoa Cúc: Ngày Tết, người ta thường thấy xuất hiện hoa cúc trong nhà, đặc biệt là hoa cúc vàng và đỏ… Bởi vì theo phong thủy, hoa cúc là biểu tượng của sự sống, tăng thêm phúc lộc cũng như sự hoan hỉ đến nhà. Hoa thủy tiên: Hoa thủy tiên được xem là loài hoa thanh tao, quyền quý, có tác dụng khử tà, mang lại cát tường như ý cũng như tăng thêm tài khí cho gia đình. Cây Phát Lộc: Điều mà có lẽ tất cả mọi người đều mong muốn cho gia đình mình có được trong năm mới chính là tài lộc sung túc. Những mầm non tươi mới của cây Phát Lộc, Phát Tài là sự thể hiện một năm mới mang nhiều tài lộc sinh sôi cho cả gia đình. Hoa Trạng Nguyên: Mang ý nghĩa thể hiện sự thành đạt. Với ý nghĩa đó, việc chưng hoa Trạng Nguyên ngày Tết vừa mang đến vẻ đẹp cho ngôi nhà của bạn vừa là sự thể hiện mong muốn một năm mới thành công và may mắn cho cả gia đình. Hoa Hải Đường: Theo quan niệm của người xưa thì đây là loài hoa tượng trưng cho mùa Xuân. Hải đường được coi như một loại cây quý, cả năm chỉ ra hoa mùa xuân, đặc biệt là dịp Tết. Chữ “ Đường” mang hàm ý là một ngôi nhà lớn. Chính vì thế, đây là loài hoa thể hiện cho sự giàu sang và phú quý. Hoa Lan: Luôn được xem là biểu tượng của người sang trọng và quân tử nên việc chọn những cành hoa lan để trang trí nhà trong ngày tết là một điều dễ hiểu.
Trong tâm thức người dân Việt Nam, biểu tượng hoa mùa xuân không chỉ tô thắm không gian ngày tết mà còn ẩn chứa ước vọng yên bình, xua tan những thế lực tà ma đen tối, mang đến những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống của mỗi gia đình khi bước sang một năm mới đầy ước mơ và hy vọng.
Bài của Hoàng Bích Hà
Đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 1 ra tháng 2 năm 2019
