Sự phát triển kinh tế, mở rộng của các khu công nghiệp, cụm công nghiệp làm tỷ lệ tăng dân số cơ học của tỉnh Hải Dương ngày càng cao, dẫn đến nhu cầu khám chữa bệnh tăng nhanh; nắm bắt nhu cầu này, nhiều bệnh viện tư nhân, phòng khám đa khoa được mở ra, cùng với đó là việc tăng nhanh các hoạt động ứng dụng các thiết bị bức xạ (thiết bị X-quang) trong y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh trên địa bàn tỉnh.
Bên cạnh đó, tỉnh Hải Dương nằm trong tam giác kinh tế trọng điểm Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh có các tuyến quốc lộ 5A,5B, 37, 38 và các tuyến quốc lộ khác, đường sắt Hà Nội – Hải Phòng và đường thủy nối với các trung tâm kinh tế văn hóa chính trị lớn của cả nước nên việc vận chuyển các nguồn phóng xạ qua địa bàn tỉnh diễn ra thường xuyên. Vì vậy những nguy cơ gây ra sự cố do việc vận chuyển các nguồn phóng xạ qua địa bàn tỉnh, các nguồn phóng xạ nằm ngoài sự kiểm soát có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Ngoài ra, hoạt động mua bán, tái chế sắt thép phế liệu trong làng nghề sắt thép và các cơ sở thu mua sắt thép phế liệu trên địa bàn tỉnh cũng tiềm ẩn rủi ro xuất hiện các nguồn phóng xạ vô chủ; các nguy cơ tiềm ẩn khác như cố tình phá hoại hoặc dung thiết bị phát tán chất phóng xạ gây rối trật tự, trị an, tạo tâm lý hoang mang trong xã hội, gây thiệt hại về sức khỏe con người và tác động đến kinh tế - xã hội.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo đảm an toàn bức xạ và hạt nhân khi ứng dụng bức xạ, hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hải Dương; được sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, trong những năm qua Sở KHCN tỉnh Hải Dương đã không ngừng nâng cao năng lực quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ nói chung, quản lý nhà nước về an toàn bức xạ hạt nhân nói riêng. Cụ thể:
Quy trình cấp phép tiến hành công việc bức xạ trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh được thực hiện theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 và áp dụng phần mềm dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 trong khái báo, cấp mới, gia hạn, sửa đổi, cấp lại, cấp chứng chỉ nhân viên bức xạ và phê duyệt kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ hạt nhân sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán y tế, kết hợp hỗ trợ trực tuyến cho các cơ sở bức xạ trong công nghiệp. Ngoài ra, để hoàn thiện hệ thống, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hải Dương thường xuyên rà soát, chỉnh sửa, bổ sung quy trình, các biểu khai báo cấp phép cho phù hợp với quy định mới của pháp luật nhằm hoàn thiện hơn nữa các quy trình, tránh phiền hà cho tổ chức, công dân. Mọi thông tin liên quan đến thủ tục hành chính đều được công khai minh bạch, đăng tải trên trang website của Sở và treo trên bảng tại các nơi công dân, tổ chức đến làm việc cho dễ dàng tra cứu, thực hiện.
Việc lưu giữ và sử dụng hồ sơ được thực hiện khoa học, luôn tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý cơ sở dữ liệu, phục vụ tốt công tác báo cáo định kỳ, đột xuất cũng như công tác tham mưu. Công tác lưu giữ hồ sơ an toàn bức xạ cũng được thực hiện theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 danh mục hồ sơ luôn đảm bảo theo quy định, mỗi túi hồ sơ được đánh mã riêng, đảm bảo dễ thấy, dễ lấy, dễ nhận biết.
Công tác xây dựng, tuyên truyền và phổ biến văn bản quy phạm pháp luât: Hướng dẫn cho các tổ chức, cá nhân tiến hành công việc bức xạ thực hiện các quy định của pháp luật về bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ. Hằng năm, tổ chức các hoạt động tuyên truyền phổ biến kiến thức về an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ trên địa bàn tỉnh thông qua các khóa tập huấn, đào tạo về an toàn bức xạ và trên website của Sở. Ngoài ra, còn lồng ghép phổ biến văn bản trong công tác hướng dẫn lập hồ sơ cấp và gia hạn giấy phép tiến hành công việc bức xạ nhằm giúp các tổ chức, cá nhân hiểu rõ về quy định của pháp luật.
Công tác cải cách hành chính: Thực hiện chủ trương cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ, Sở KHCN Hải Dương đã tham mưu UBND tỉnh ban hành bộ thủ tục hành chính, trong đó có các thủ tục hành chính liên quan đến công tác cấp; gia hạn; sửa đỗi, bổ sung; cấp lại giấy phép tiến hành công việc bức xạ (sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế); cấp chứng chỉ nhân viên bức xạ; khai báo thiết bị X-quang trong y tế và phê duyệt kế hoạch ứng phó sự cố cấp cơ sở với thời gian được rút ngắn theo quy định. Đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN 9001:2008 và cung cấp dịch vụ hành chính công trực tuyến mức độ 3 cho 100 % thủ tục hành chính. Các thủ tục nói trên được triển khai theo phân cấp, đúng thẩm quyền và đúng quy trình theo quy định của pháp luật, không có hồ sơ tồn đọng.
Công tác cấp phép an toàn bức xạ: Đến nay, hầu hết các cơ sở sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế đã chấp hành các quy định của pháp luật về đảm bảo an toàn bức xạ, như: kiểm xạ, kiểm định thiết bị theo quy định đảm bảo an toàn bức xạ đối với nhân viên bức xạ và dân chúng, khám sức khỏe định kỳ, tất cả nhân viên bức xạ đều được đeo liều kế cá nhân và được theo dõi định kỳ, … Trong năm 2017, Sở đã giải quyết 61 lượt thủ tục hành chính đảm bảo quy định.Các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ, thiết bị phát tia X trong công nghiệp đều chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật về đảm bảo an toàn bức xạ.
Các khó khăn vướng mắc: công tác quản lý nhà nước về an toàn bức xạ và hạt nhân trên địa bàn tỉnh Hải Dương trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả nhất đinh, tuy nhiên vẫn còn gặp một số khó khăn, vướng mắc sau đây:
- Hiện nay các quy định về nội dung, thành phần hồ sơ đề nghị cấp giấy phép còn chưa phù hợp với quy mô và loại hình công việc bức xạ.
- Một số quy định tai Thông tư liên tịch số 13/2014/TTLT-BKHCN-BYT ngày 09/6/2014 của liên Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Y tế chưa phù hợp với thực tiễn hiện nay ở địa phương.
- Chưa có các hướng dẫn về phụ cấp và bảo hiểm nghề nghiệp đối với người phụ trách an toàn bức xạ, nhân viên bức xạ trong y tế
Lê Tuấn Linh
Chuyên viên phòng Quản lý Công nghệ và SHTT
