Hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại lúa mùa
- Chú ý: Do năm nay thời vụ gấp, thời gian chuyển vụ ngắn, nhiều diện tích ruộng đất chưa làm kỹ sẽ dẫn đến lúa mới cấy dễ bị ngộ độc hữu cơ. Khi phát hiện lúa bị ngộ độc hữu cơ với biểu hiện chậm bén rễ hồi xanh, lúa bị vàng, bộ rễ không phát triển, lúa sinh trưởng chậm...cần rắc vôi, sục bùn, thay nước, đồng thời sử dụng một số chế phẩm phân bón qua lá như: Kahumat, hydrophos...
2. Tưới nước
Sau cấy cần giữ ổn định mực nước trên ruộng từ 2 đến 3 cm. Khi lúa đẻ nhánh đạt 8 đến 9 dảnh/khóm cần tháo cạn nước phơi ruộng đến nẻ chân chim, sau đó tháo nước vào và giữ mực nước từ 3 đến 5 cm; đến khi lúa chín đỏ đuôi cần tháo nước khô dần cho đến khi thu hoạch.
Chú ý: Việc tháo nước phơi ruộng là biện pháp kỹ thuật quan trọng giúp bộ rễ phát triển mạnh, cây lúa hấp thu được nhiều dinh dưỡng, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh, tạo cho cây lúa chuyển từ giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng sang giai đoạn sinh trưởng sinh thực để cho năng suất cao. Tuy nhiên biện pháp này chỉ áp dụng những nơi chủ động tưới tiêu, những nơi không chủ động nguồn nước thì thường xuyên giữ mực nước nông trên ruộng, từ 3 đến 5 cm.
II. Một số sâu, bệnh chính hại lúa và biện pháp phòng trừ
Trong vụ mùa thường có những đợt nắng nóng xen kẽ với các đợt mưa rào, đó là điều kiện thuận lợi để một số loại sâu bệnh phát sinh gây hại. Bà con nông dân cần chủ động theo dõi, phát hiện và phòng trừ một số loại sâu, bệnh hại trên lúa như sau:
1. Ốc bươu vàng
* Tác hại: Ốc ăn phiến lá và lá nỗn lúa, ốc hoạt động cả ngày lẫn đêm, nhưng hoạtđộng mạnh nhất vào sáng sớm và chiều tối, ốc có thể cắn trụi tới tận gốc lúa, cây khó có khả năng phục hồi.
* Biện pháp phòng trừ:
- Biện pháp thủ công:
+ Những ruộng có ốc trước khi gieo sạ, cấy lúa nên khơi rãnh xung quanh ruộng để ốc tập trung thu bắt dễ dàng. Khi cấy cần tăng số dảnh/khóm và cần tăng lượng giống khi gieo sạ từ 5-10% so với quy trình kỹ thuật (đề trừ hao ốc ăn mất sau này). Những khu ruộng liền kề ao, hồ, suối, mương... có nhiều ốc, ở đầu dòng chảy nên dùng lưới chắn 3 lớp để ngăn ốc xâm nhập vào ruộng gây hại.
+ Giữ mực nước trong ruộng phù hợp khi cây lúa còn nhỏ (khoảng 2-3 cm) để hạn chế sự di chuyển của ốc sang nơi khác.
+ Trong quá trình chăm sóc lúa nếu thấy có ốc và ổ trứng cần thu gom ngay.
+ Đối với những diện tích chưa bị nhiễm ốc bươu vàng: Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, phát hiện kịp thời và tổ chức phòng trừ hiệu quả.
- Biện pháp hoá học:
Khi mật độ ốc bươu vàng từ 5 con/m2 trở lên, dùng một trong các loại thuốc sau pha 12 gam thuốc với 12 lít nước phun cho 1 sào: Pazol 700WP, Hn-Samole700 WP, CloDan Super 700WP, Snail 700 WP, Nel Super 70 WP;
* Lưu ý:
- Để trừ ốc bươu vàng hiệu quả nên phun 02 lần:
Lần 1: Phun trước khi gieo sạ hoặc cấy cấy (tốt nhất từ 3 đến 5 ngày).
Lần 2: Phun ngay sau khi cấy (để trừ số ốc còn sống sót sau phun lần 1).
- Đối với ruộng lúa gieo sạ nên phun vào các rãnh khơi xung quanh ruộng.
- Khi phun thuốc, ruộng phải có độ ẩm bão hòa hoặc xâm xấp nước (mực nước ruộng dưới 5 cm).
- Thuốc rất độc với người, động vật và các động vật thuỷ sinh; cần thực hiện nghiêm ngặt hướng dẫn trên bao bì.
2. Sâu cuốn lá
* Tác hại:
- Sâu cuốn lá nhỏ: Sâu non cuốn dọc từng lá từ chóp lá xuống phiến lá. Sâu nằm trong ăn nhu mô lá xanh, để lại lớp màng mỏng làm cho lá lúa bạc trắng xơ xác. Mỗi sâu non có thể cuốn và gây hại 5 đến 7 lá.
- Sâu cuốn lá lớn: Sâu nhả tơ cuốn nhiều lá thành tổ, nằm bên trong ăn khuyết từng phần của lá lúa. Vào đầu vụ, sâu có thể cuốn cả khóm lúa thành một búi rồi cắn cụt các khóm.
* Điều kiện phát sinh: Ruộng lúa xanh tốt, rậm rạp có bản lá rộng, ruộng gần bờ mương, đường đi, ruộng ven làng càng hấp dẫn ngài đến đẻ trứng. Mỗi năm sâu phát sinh 6 - 7 lứa gây hại nặng nhất trong vụ mùa, tập trung nhất từ trung tuần tháng 8 đến đầu tháng 9 trên lúa mùa chính vụ.
* Biện pháp phòng trừ: Ngắt bao lá để diệt sâu khi mật độ thấp. Khi sâu có mật độ cao (giai đoạn đẻ nhánh 50 con/m2, giai đoạn trỗ 20 con/m2 ) diệt trừ bằng một trong các loại thuốc sau pha với 20 lít nước phun cho một sào: Padan 95 SP, pha 25 - 30gr thuốc; Ofatox 400EC, pha 40 - 50 cc thuốc hoặc Fastac 5 EC, pha 15 - 20cc thuốc. Phun vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, khi sâu ở tuổi 1, tuổi 2.
Ngoài ra bà con cần thường xuyên thăm đồng chú ý một số loại sâu bệnh hại khác như: Rầy nâu, rầy lưng trắng, ruồi đục nõn...