|
Giống tre măng bát độ Trung quốc
Bát độ là tên một ông ở Trung Quốc đã mang giống tre này từ nước ngoài về, trồng lấy măng để tiến Vua cách đây 400 năm. Từ đó gọi là tre Bát độ và được duy trì ở Trung quốc đến nay.
I/ Giới thiệu : ( tre trúc dưới đây gọi tắt là tre) Bát độ là tên một người ở Trung Quốc, ông đã mang giống tre này từ nước ngoài về, trồng lấy măng để tiến Vua cách đây 400 năm. Từ đó gọi là tre Bát độ và được duy trì ở Trung quốc đến nay.
1. Chất lượng và giá trị kinh tế
- Tre Bát Độ là loại trồng với mục đích chính là lấy măng, là loại măng thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Măng to (3-8 kg), vỏ mỏng, thịt trắng - dày - lõi nhỏ, tỷ lệ thịt đạt trên 85%, ăn rất ngon và giòn. Măng có tác dụng tăng cường tiêu hoá, phá đờm, nhuận phổi, giảm béo phì. Ăn thường xuyên còn có tác dụng phòng trừ áp huyết cao rất tốt.
- Măng Bát Độ ngoài để ăn tươi, còn có thể chế biến đồ hộp, đóng túi, làm măng chua, sấy khô dạng lát, sợi ... được các thị trường Hồng Kông, Đài Loan, Singapore, Nhật Bản... rất ưa chuộng và ngay ở Trung Quốc vẫn là loại hàng tiêu dùng hiếm, nhu cầu tiêu thụ lớn.
2. Điều kiện sinh thái
- Tre Bát Độ là cây nhiệt đới, sinh trưởng trong điều kiện nhiệt độ trung bình hàng năm 18 -26oC, tháng 1 lạnh nhất 6 -8o C, tháng nóng nhất 34 -36oC, lượng mưa 1.400 mm trở lên, số giờ nắng 1.300 - 1.600 giờ/năm. Những nơi nhiệt độ cao hơn vẫn trồng được, và lượng mưa, giờ nắng cao hơn thì càng tốt.
-Tre Bát độ không đòi hỏi cao về đất trồng, đất đồng bằng, đồi dốc, núi thấp đều có thể trồng được. Ưu điểm nhất là chịu hạn,trồng được ở đồi dốc cho tới độ cao 500 m so với mặt biển. Những nơi có tầng đất dày, xốp, giàu mùn, ẩm, đất thấp dưới 500 m thì càng tốt hơn.
3. Năng suất và thời gian thu hoạch
Măng Bát độ có tiếng về năng suất cao, thân măng to. Năm thứ 3 sau khi trồng một cái măng nặng 3 -8 kg ( thân măng cao 50 - 100 cm, đường kính gốc măng 10 -30 cm ). Một khóm tre Bát độ thường có 10- 20 cái măng, trung bình thu được 80 -150 kg/năm trở nên. Năng suất cao nhất của măng Bát độ một năm thu 50 tấn/ha.
II-Vận chuyển củ giống măng tre
1- Chú ý bốc xếp nhẹ để tránh làm tổn thương lên mắt mầm của củ giống tre ảnh hưởng tới sự phát triển của cây giống.
2- Khi măng chở về đến nơi trồng, nếu chưa trồng được thì dùng rơm hoặc cỏ phủ lên và dùng nước sạch tưới lên trên ( tránh không dùng nước bẩn, nước bị ô nhiễm để tưới ).
Trồng và chăm sóc năm thứ nhất
- Thời vụ trồng tốt nhất vào tháng 2 - 4 dương dịch. Trong giữa hố đào một hố nhỏ độ sâu và rộng tuỳ theo củ giống to hay nhỏ mà đào, phải dựa vào đất thịt của sườn đồi. Quy cách hố 40 x 60 x 60 cm, cự ly cây cách cây 4 m, hàng cách hàng 5 m ( 500 cây/ha ).
- Trước khi trồng phải kiểm tra chất lượng của củ giống phải có hai mắt mầm, không xước, không dập, không gẫy, khóm tre phải có một cành tre dài từ 20 - 25 cm. Bón lót phân chuồng 15 - 20 kg/hố, đảo đều cho vào hố trước khi trồng.
- Khi trồng phải bỏ hết toàn bộ bao bì, rồi ngâm vào nước sạch khoảng 10 tiếng. Dúng củ măng vào đất bùn vàng, tốt nhất nếu có điều kiện sau khi trồng phải tưới 5 lít nước cho mỗi gốc.
- Khi củ giống măng cho xuống hố, tay tre phải dựa vào phần đất thịt, không được lay động cố định dùng tay lấp đất, sau đó dùng chân lèn chặt đất ở xung quanh gốc măng. Trồng khóm măng phải đào hố sâu khi vun thì nông, sau đó dùng đất mầu lấp mặt từ 3 - 6 cm đất mùn xốp. Khi trồng chú ý mắt mầm, không làm tổn thương đến mắt mầm. Sau khi trồng dùng cỏ phủ lên trên để giữ độ ẩm, chống hạn hán để đảm bảo cho cây sống.
- Quản lý và bảo vệ giống cây măng non :
Sau khi khóm măng được đậy cỏ, phải thường xuyên kiểm tra có sâu bệnh không, kiểm tra hàng ngày nếu phát hiện thấy có sâu bệnh thì cần phun thuốc ngay. Khi khóm măng mọc mầm non phải cấm không cho súc vật đi lại để tránh gẫy mầm non của cây.
Tre non năm thứ nhất phải làm cỏ sạch, không để cỏ mọc cao hơn tre, toàn bộ khu vực trồng không được trồng xen kẽ các loại cây khác.
Tre non 5 - 6 tháng cơ bản mọc lá, năm thứ nhất phải bón hai lần phân, 5 - 6 tháng/lần, từ 7 - 8 tháng bón một lần dùng phân đạm để bón, mỗi khóm trung bình dùng 0,1 kg một lần. Bón phân sau khi mưa là tốt nhất, trong khi bón đồng thời kết hợp làm tơi xốp xung quanh hố. Bồi dưỡng tốt măng tre đời thứ nhất.
- Chăm sóc :
Trong năm đầu khi giữa các hàng tre chưa giao tán nên trồng xen cây họ đậu để che phủ mặt đất chống bốc hơi, giữ ẩm đất và cải tạo đất.
Xới xáo làm cỏ xung quanh gốc tre tối thiểu 3 tháng 1 lần kết hợp với tủ rơm rạ quanh gốc. Việc làm này để tạo cho đất tơi xốp thuận lợi cho măng mọc, vừa để giữ ẩm cho đất.., đặc biệt vào vụ hè hoặc vùng có gió khô nóng cần phải tủ gốc cho cây được coi là biện pháp rất quan trọng. Hàng năm cần bón thúc cho cây giúp sinh nhiều măng, mỗi năm bón 2 lần vào vụ xuân trước khi ra măng và vụ thu sau khi ra măng giúp cây phục hồi sức nhanh. Dùng 10 kg phân chuồng hoai hoặc phân đạm 0,2 kg + phân kali 0,1 kg + phân lân 0,1 kg bón cho mỗi bụi tre cách gốc khoảng 1 m rồi rải phân đều lấp kín đất lại.
Nếu có điều kiện cần tưới nước cho cây trong những ngày khô hạn sẽ giúp cây sinh trưởng tốt và taọ điều kiện cho măng mọc dễ dàng.
chăm sóc năm thứ hai
1- Làm cỏ : Tất cả những cỏ tạp phải cuốc hết, rễ cỏ không cao quá 20 cm.
2- Chặt tre già để lại tre cái
Nguyên tắc : Mỗi khóm tre chỉ để lại từ 2 - 3 cây, Chặt cây già để lại cây non. Chặt cây nhỏ để cây to, tránh để dầy, nên để thưa, chặt cây giữa để cây xung quanh, chặt cây hướng sườn đồi để những cây gần đất thịt. Chặt cây tre phải chặt bằng đất, dùng dao để chặt, tre cái tỉa cành không để cao quá 1 m, khi tỉa cành phải hướng lưỡi dao lên trên không hướng lưỡi dao xuống dưới tránh tổn thương tre cái. Tiến hành trong tháng 3 - 4 hàng năm.
3- Mở rộng rãnh : Bằng đất thành vòng tròn, nếu ở sườn đồi thì mở theo nửa vòng tròn bán kính 1,5 m, xung quanh khóm tre xới 50 cm, độ sâu từ 15 cm trở lên. Chú ý không được làm tổn thương tre cái và lấp thêm đất tiến hành vào tháng 5 hàng năm.
4- Bón phân cho cây măng tre : Dùng phân hỗn hợp, phương pháp bón theo bán kính của khóm tre nếu như đất đồi, đất bằng bón theo đường tròn xen gốc cây giống nhỏ to cách xa 30 - 40 cm đào rãnh bón phân, rãnh đào sâu 15 cm trở nên mỗi khóm bón 0,5 kg phân. Tất cả các loại phân bón phải nghiền nhỏ và rắc đều rồi lấp đất. Tiến hành bón phân vào tháng 5 hàng năm đồng thời tiến hành dẫy cỏ lợi dụng cỏ và lá tre để đậy dải theo chiều dài 1,5 m dầy 20 cm có tác dụng giữ độ ẩm và ấm cho cây tre cái. Công việc này tiến hành sau khi bón phân.
5- Thu hái măng
Thông thường trong dân gian từ trước đến nay vẫn đợi khi măng mọc cao khỏi mặt đất thì dùng dao chặt phần trên mặt đất hoặc dùng thuổng đào một lớp đất mỏng để xắn lấy một phần củ măng.
Nhưng đối với các loài tre chuyên lấy măng cần áp dụng phương pháp thu hái măng như sau mới cho năng suất cao :
+ Quan sát mặt đất quanh bụi tre nếu thấy chỗ dạn nứt chân chim thì phải dùng thuổng bới đất ra thấy củ măng sẽ dùng dao cắt, vị trí cắt là ở chỗ thắt của củ măng cách gốc tre mẹ khoảng 3 - 4 cm, chú ý cắt thẳng theo chiều vuông góc với bề mặt măng. Sau khi cắt măng xong lấp ngay đất lại.
+ Măng của các loài tre chuyên lấy măng thường có chất lượng cao khi còn nằm trong đất, khi đã nhô lên cao khỏi mặt đất bị ánh sáng chiếu vào thường măng bị giảm phẩm chất. Vì vậy cần khai thác măng đúng thời gian và cách chống ánh sáng chiếu vào măng đơn giản là phủ lớp rơm rạ dày khoảng 20 - 30 cm trên mặt đất quanh bụi tre.
+ Các loài tre chuyên lấy măng thường có thời vụ ra măng kéo dài từ tháng 4 đến tháng 9 ( có loài đến tận tháng 11 ), rộ nhất là các tháng 6, 7, 8. Vì vậy trong vụ măng cần khai thác măng đúng thời gian, thường thì trong vụ rộ cách 1 - 2 ngày một lần, còn đầu và cuối vụ 5 - 6 ngày một lần, vì măng sinh trưởng rất nhanh chỉ sau một vài tiếng đã khác hẳn.
6 - Điều tiết cây mẹ
Măng là do cây tre mẹ đẻ ra, số lượng cây mẹ trong một bụi măng cần phải điều tiết cho phù hợp thì năng suất măng mới cao. Thông thường hàng năm hoặc cách 1 - 2 năm tùy theo loài tre măng phải loại bỏ cây mẹ già chỉ để lại khoảng 6 - 8 cây bánh tẻ trong một bụi. Cách loại bỏ cây mẹ già là phải đào đất trơ hết củ gốc của cây mẹ rồi chặt bỏ tận củ gốc cây mẹ đó, xong lấp đất lèn chặt như cũ./.
Trung tâm khuyến nông Hải Dương |