Năm 2022, Sở Khoa học và Công nghệ đã tiếp nhận và đề nghị xem xét 264 sáng kiến (263 sáng kiến của ngành Giáo dục và Đào tạo, 01 sáng kiến của Văn phòng UBND tỉnh đề nghị xét công nhận). Trong công tác quản lý nhà nước sáng kiến đã tập trung giải quyết những vấn đề cấp thiết cần đổi mới trong công tác cải cách thủ tục hành chính, công tác quản lý nhà nước ở cấp tỉnh, cấp huyện và cơ sở. Lĩnh vực quản lý giáo dục các sáng kiến đã tập trung nghiên cứu và đề xuất giải pháp đổi mới công tác chuyên môn giảng dạy, học tập, công tác quản lý giáo dục góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở các cấp học, bậc học trên địa bàn tỉnh; đồng thời bám sát nội dung chuyên môn theo chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo về dạy học theo chuyên đề, dạy học tích hợp một số môn, dạy trải nghiệm…, nhằm phát triển tư duy và năng lực cho học sinh.
Kết quả Hội đồng chấm sáng kiến đã phân tích, xét 264 sáng kiến đã lựa chọn và công nhận 142 sáng kiến đạt cấp tỉnh năm 2022, trong đó:
- Lĩnh vực khoa học tự nhiên: có 58 sáng kiến được công nhận, đạt 59,79%
- Lĩnh vực khoa học nhân văn: có 37 sáng kiến được công nhận, đạt 49,33%.
- Lĩnh vực khoa học xã hội: có 46 sáng kiến được công nhận, đạt 50,55%.
- Sáng kiến “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của Trung tâm phục vụ hành chính công, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả các cấp trên địa bàn tỉnh Hải Dương”được đánh giá, nhận xét và chấm điểm.
Qua xem xét, đánh giá và chấm điểm có một số sáng kiến có tính ứng dụng cao, các giải pháp cụ thể, rõ ràng với nhiều tính mới, sáng tạo đáp ứng vấn đề cấp thiết, được xã hội quan tâm và mang tính thời sự như:
- Sáng kiến “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của Trung tâm phục vụ hành chính công, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả các cấp trên địa bàn tỉnh Hải Dương”;nhóm tác giả đã có tính mới và tính thời sự để đưa ra thực hiện các giải pháp về cải cách thủ tục hành chính gồm: Giải quyết thủ tục hành chính theo nguyên tắc “5 tại chỗ”; thực hiện phi địa giới hành chính đối với thủ tục hành chính; triển khai thanh toán trực tuyến phí, lệ phí và nghĩa vụ tài chính. Sáng kiến góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh; rút ngắn thời gian tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính; nâng cao được sự hài lòng của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước.
- Sáng kiến “Quản lý và tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học cho học sinh THPT đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới 2018”;tác giả đã đưa ra các giải pháp quản lý đồng bộ, phù hợp và hiệu quả như: thành lập Hội đồng tư vấn, câu lạc bộ khoa học, hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học. Kết quả học sinh nhà trường đã đạt 02 giải cấp Quốc gia. Sáng kiến có khả năng áp dụng cao.
- Sáng kiến “Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS”;tác giả hệ thống hoá được các vấn đề về cơ sở lý luận và các biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS. Sáng kiến có tính mới, mang ý nghĩa thiết thực, giá trị thực tiễn và có khả năng áp dụng rộng.
- Sáng kiến “Hướng dẫn học sinh kĩ thuật tìm số điểm cực trị của một số dạng hàm số hợp”; tác giả đã đưa ra dạng toán nhằm giúp học sinh giải nhanh và chính xác tìm số điểm cực trị của một số hàm số chứa dấu giá trị tuyệt đối và hàm số hợp. Từ tổng hợp các dạng bài tập, tác giả đã đưavấn đề thông qua các bài toán cụ thể và hướng dẫn học sinh cách tiếp cận. Những bài toán tìm điểm cực trị của hàm số bình thường, khi chuyển sang bài toán chứa dấu trị tuyệt đối hoặc hàm hợp thì việc áp dụng sáng kiến tìm điểm cực trị sẽ dễ dàng hơn. Các bài toán chứa tham số thì việc tìm tham số giải quyết các yêu cầu trở lên đơn giản hơn; giúp học sinh hứng thú học tập chương Ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị hàm số thuộc Giải tích lớp 12.
- Sáng kiến “Xây dựng quy trình đánh giá năng lực Vật lí của học sinh thông qua sản phẩm học tập khi thực hiện chương trình phổ thông 2018” tác giả đã đề xuất biện pháp đánh giá năng lực Vật lí của học sinh thông qua sản phẩm học tập; xây dựng được quy trình đánh giá năng lực Vật lí của học sinh thông qua sản phẩm học tập khi thực hiện chương trình phổ thông 2018 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực hiện nay. Từ vận dụng quy trình đã xây dựng đánh giá năng lực vật lí của học sinh thông qua sản phẩm học tập trong dạy học chuyên đề “Các định luật bảo toàn” chương trìnhvật lí lớp 10. Tiến trình này cũng có thể làm tài liệu tham khảo hữu ích cho giáo viên THPT dạy Vật lí nói riêng cũng như một số môn học trong Chương trình giáo dụcphổ thông nói chung đặc biệt tác giả đã xây dựng tiến trình cụ thể mình họa cho quy trình đề xuất.
- Sáng kiến “Phát triển năng lực tư duy phản biện cho học sinh trong tạo lập văn bản nghị luận xã hội môn Ngữ văn trường THCS”; với kinh nghiệm từ thực tiễn trong công tác giảng dạy, tác giả đã nghiên cứu, tổng hợpcông phu và tâm huyết khi đưa ra 4 giải pháp cụ thể nhằm phát triển năng lực tư duy phản biện cho học sinh trong tạo lập văn bản nghị luận xã hội đối với môn Ngữ văn THCS. Phản biện là năng lực cần trang bị cho học sinh ở cáccấp học. Hiện nay việc gắn việc dạy học tạo lập văn bản nghị luận xã hội cho học sinh với việc phát triển năng lực tư duy phản biện là rất cần thiết theo xu hướng giáo dục hiện đại. Tác giả đã đưa ra những giải pháp cụ thể dựa trên những khảo sát về thực trạng dạy học theo hướng phát triển năng lực tư duy phản biện cho học sinh và sự tương tác giữa giáo viên và học sinh với những minh chứng hợp lí cho từng giải pháp cụ thể. Từ đó, tạo cho học sinh, không chỉ giúp hình thành năng lực đặc thù của môn ngữ văn như tạo lập văn bản mà còn góp phần giúp các em tự tin và mạnh dạn trong việc bày tỏ quan điểm của mình về các vấn đề xã hội, nâng cao trách nhiệm công dân, phát triển năng lực tư duy phản biện của mỗi học sinh.
Để nâng cao chất lượng và nội dung sáng kiến, giải quyết những vấn đề bất cập, cần đổi mới trong thời gian tới và trở thành phong trào ở các cơ quan, đơn vị địa phương, doanh nghiệp. Đề nghị các cơ quan thông tin đại chúng cần quan tâm tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, giới thiệu các mô hình hay, sáng kiến có tính sáng tạo, có khả năng áp dụng, nhân rộng; đồng thời nhằm giải quyết những vấn đề mới đặt ra để trở thành phong trào thi đua lao động sáng tạo tại địa phương.
Bài của TS. Nguyễn Đình Bộ
Đăng trên Bản tin Khoa học và Công nghệ tỉnh Hải Dương số 5 ra tháng 10 năm 2022
