Giống ổi lê Đài Loan là giống ổi có năng suất cao, chất lượng tốt, được Viện Nghiên cứu rau quả Hà Nội nhập nội năm 2003. Năm 2004 giống ổi lê Đài Loan được trồng thử nghiệm ở trang trại Hưng Huệ, quận Long Biên (Hà Nội) với quy mô 5 ha. Kết quả mô hình cho thấy giống ổi lê Đài Loan có năng suất cao năm thứ nhất đạt 7 - 10 tấn quả/ha; năm thứ hai đạt 15 - 20 tấn quả/ha; năm thứ 3 đạt 25 - 30 tấn quả/ha. Trái ổi to hình quả lê, vỏ màu vàng sáng, ruột trắng, ít hạt, ăn giòn và ngọt, được thị trường ưa chuộng đem lại thu nhập cao người trồng ổi.
Giống ổi Đài Loan được Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ khoa học (Sở Khoa học, công nghệ) thực hiện chuyển giao từ năm 2010 với đề tài Xây dựng mô hình trình diễn sản xuất giống ổi lê Đài Loan trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Kết quả trồng giống ổi lê Đài Loan ở các xã: An Thanh (Tứ Kỳ), Thanh Sơn (Thanh Hà), Nam Hưng (Nam Sách), thị trấn Lai Cách (Cẩm Giàng) với quy mô 3,55 ha với 4.400 cây tại 11 hộ nông dân cho thấy: cây ổi lê Đài Loan sinh trưởng, phát triển tốt, có khả năng chống chịu với điều kiện ngoại cảnh và sâu bệnh tốt; chất lượng quả tốt hơn so với một số giống ổi địa phương. Năng suất đạt từ 5 - 8 tấn/ha như ở thị trấn Lai Cách (Cẩm Giàng), xã Thanh Sơn (Thanh Hà). Mật độ mô hình trồng chuyên canh nên trồng 1.800 - 2.000 cây/ha; tương đương khoảng cách 2 m x 2,5 m.
Ổi sau khi đậu quả được 15 - 20 ngày (trái lớn cỡ ngón tay cái), tiến hành phun xịt một đợt thuốc trừ sâu, chờ 3 - 5 ngày sau thì bao trái, bằng cách cho trái vào trong bao rồi lấy dây buộc túm miệng bao lại. Đục một số lỗ ở phía dưới sát đáy bao, để nước không bị đọng trong bao mỗi khi có mưa hoặc tưới nước. Ổi được bao quả hạn chế ruồi vàng phá hoại, mẫu mã đẹp, làm tăng năng suất cây trồng.
Cây ổi lê Đài Loan trồng tại mô hình đã cho thu hoạch quả ngay năm đầu có hàm lượng các chất dinh dưỡng cao, tạo lên chất lượng quả ngon, ổi có chất lượng ngon nhất vào giai đoạn quả ổi có mầu sắc từ xanh đậm chuyển sang mầu xanh sáng ổi đạt tỷ lệ thương phẩm 70 - 75%, các hộ nông dân thu hoạch ổi vào thời điểm như trên đã đảm bảo chất lượng quả, giá bán cao hơn so với một số giống ổi đang trồng tại địa phương từ 5.000 - 7.000 đồng/kg đã góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho hộ nông dân tham gia mô hình.
Hiện nay, Trung tâm Ứng dụng Khoa học, công nghệ và Khảo nghiệm giống tỉnh Hải Dương tiếp tụcchuyển giao trên quy mô 6 ha với 62 hộ tham gia, trong đó: ở xã Tuấn Việt (Kim Thành) diện tích là 4,05 ha với 24 hộ dân tham gia và tại xã Việt Hồng (Thanh Hà) diện tích là 1,95 ha với 38 hộ dân tham gia.
Trung tâm đã phối cùng người dân thường xuyên đi thăm kiểm tra vườn và trực tiếp hướng dẫn các hộ dân công tác chăm sóc cây ổi từ thời điểm cắt cành, tỉa cành, bấm ngọn, bón phân xử lý ra hoa, phòng trừ sâu bệnh, … Hoa ổi nở vào tháng 3 đến tháng 4 và cho thu hoạch vào cuối tháng 6 đến tháng 8. Thời điểm điều chỉnh thu hoạch từ tháng 9 đến tháng 3, tháng 4 năm sau bằng phương pháp cắt tỉa. Việc áp dụng kỹ thuật tỉa cành tạo tán làm cho tán cây ổi tại vườn của các hộ dân tham gia mô hình có tán cân đối, thông thoáng. Qua đó giúp cho ánh sáng phân bố đều, cùng với việc vệ sinh vườn tược giúp cho vườn cây sạch sẽ, thông thoáng, hạn chế sự phát sinh của sâu bệnh hại cho vườn ổi.
Các hộ tham gia mô hình đã tiến hành tỉa cành, tạo tán vào tháng 4 đến đầu tháng 5/2023. Các cành được tỉa bỏ là những cành vượt, cành bên trong tán cây, cành ốm yếu, bị sâu bệnh, cành khô, cành mọc quá gần mặt đất, cành mọc đan chéo, cành già không còn khả năng cho quả, tỉa bỏ những quả ổi đậu giai đoạn hoa nở tháng 2, tháng 3. Thời gian ra hoa chính, thời gian từ ra nụ đến nở hoa, thời gian đậu quả của vườn ổi thuộc mô hình và vườn ổi đối chứng là tương đương nhau. Thời gian từ đậu quả đến bao quả của vườn ổi thuộc mô hình sớm hơn không đáng kể so với vườn ổi ngoài thuộc mô hình khoảng 2 - 3 ngày. Thời gian thu hoạch quả của vườn ổi thuộc mô hình cũng sớm hơn khoảng 5 - 8 ngày. Trung bình số quả đậu sau thụ phấn, số quả được bao túi và số quả cho thu hoạch tại vườn ổi thuộc mô hình cao hơn so với vườn ổi đối chứng. Trong quá trình chăm sóc cây ổi, những quả méo, dị hình dị dạng, quả nhỏ còi cọc, chỗ đậu nhiều quả đã được các hộ gia đình loại bỏ để tập chung dinh dưỡng nuôi những quả đẹp, cân đối.
Năng suất trung bình mô hình là 33,48 kg/cây ổi cao hơn năng suất trung bình của 1 cây ổi đối chứng 29,92 kg là 3,56 kg. Sản lượng quả của vườn ổi thuộc mô hình đạt 36.828 kg/ha cao hơn so với vườn ổi đối chứng (32.912 kg/ha) là 3.916 kg/ha. Chất lượng của quả ổi thuộc mô hình nhỉnh hơn quả ổi ngoài mô hình. Độ Brix của quả ổi tại mô hình là 10,3 cao hơn độ brix của quả ổi tại vườn đối chứng có độ Brix 9,6. Sau sau khi trừ chi phí, phần lãi thu về của vườn ổi tại mô hình là 433.708.000 đồng/ha cao hơn phần lãi của vườn ổi đối chứng 310.728.000 đồng/ha là hơn 122 triệu đồng.
Mô hình chăm sóc cây ổi Lê Đài Loan ở thời kỳ kinh doanh quy mô 6 ha với 62 hộ tham gia (cây ≥ 4 năm tuổi) cho thấy: Sản lượng quả của mô hình đạt 36.828 kg/ha cao hơn so với vườn ổi đối chứng (32.912 kg/ha) là 3.916 kg/ha. Sau khi trừ chi phí vườn ổi tại mô hình cho lãi hơn 122 triệu đồng so với vườn ổi đối chứng, nguồn thu nhập tại các hộ trồng ổi thuộc mô hình được tăng lên. Qua đó góp phần tích cực vào việc thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn, tăng nhanh giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích đất nông nghiệp.
Bài của Hải Ninh
Đăng trên Bản tin Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 6 ra tháng 12 năm 2023
