Để giúp bà con nắm được các biện pháp kỹ thuật cơ bản chăm sóc gia súc, gia cầm tăng khả năng sức đề kháng, hạn chế đến mức tối đa dịch bệnh cho vật nuôi đảm bảo an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường.
1. Về chuồng trại: Đây là yếu tố quan trọng, vì vậy bà con phải đảm bảo chuồng trại vững chắc chủ động kiểm tra tu sửa, xung quanh các ô chuồng phải có các tấm chắn để tránh mưa tạt, gió lùa. Mật độ nuôi phải phù hợp về số lượng cho từng giai đoạn và đặc tính, lứa tuổi của đàn vật nuôi.
- Hệ thống cống rãnh phải được khơi thông thường xuyên, hạn chế úng ngập khi mưa to tránh làm tràn các chất thải gây ô nhiễm. Đối với những vùng trũng thấp, cần tôn cao nền chuồng hoặc làm sàn kê cao và có phương án di dời vật nuôi ra khỏi vùng ngập khi bị trời mưa to.
2. Về dinh dưỡng, thức ăn: Chủ động nguồn thức ăn cho từng loại, từng loài gia súc, gia cầm đủ về số lượng và đảm bảo chất lượng. Đặc biệt là dự trữ thức ăn xanh, phơi khô, ủ chua rơm rạ, cỏ khô, thân cây bắp… đối với trâu, bò. Thức ăn tinh và thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh đối với lợn, gia cầm.
Thức ăn phải bảo đảm được nhập về từ các cơ sở xuất có uy tín và đã được kiểm soát nghiêm ngặt, khẳng định không bị nhiễm hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật và các hợp chất khác...có kho để bảo quản và được kê trên kệ có khoảng cách đối với tường 25 cm.
Nguồn nước dùng cho gia súc, gia cầm phải là nguồn nước sạch không ô nhiễm và phải đảm bảo chất lượng như (nước máy, giếng khoan có qua hệ thống lọc) bể chứa phải được che đậy và thường xuyên kiểm tra đảm bảo không bị các loại tạp chất, xác chết của chim, chuột và chất bẩn khác xâm nhập.
3. Về công tác phòng bệnh: Tăng cường vệ sinh phòng bệnh cho vật nuôi áp dụng quy trình chăn nuôi an toàn sinh học, ngăn chặn mầm bệnh bên ngoài vào khu vực chăn nuôi để hạn chế phát sinh dịch bệnh. Định kỳ sát trùng trong và ngoài chuồng nuôi để diệt mầm bệnh.
Dự trữ một số vật tư thuốc thú y cần thiết, như kháng sinh, vitamin, thuốc trợ sức, trợ lực, men tiêu hóa,… dùng cho vật nuôi khi thời tiết bất lợi.
Tổ chức tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin cho vật nuôi trước mùa mưa, bão đối với trâu, bò cần tiêm phòng bệnh (Tụ huyết trùng; Lở mồm long móng) đàn lợn, tiêm phòng bệnh (Dịch tả lợn Cổ điển, Tụ huyết trùng, Phó thương hàn, Lở mồm long móng, Tai xanh)… Đàn gia cầm, cần tiêm vắc - xin phòng bệnh (Cúm gia cầm, Niu-cát-xơn, Gumboro)... Vịt, ngan cần tiêm phòng (Dịch tả vịt, Viêm gan do vi rút, Cúm gia cầm và Tụ huyết trùng)… Tăng cường chăm sóc nuôi dưỡng, bổ sung vitamin, khoáng chất, men tiêu hóa cho vật nuôi. Với những gia súc có biểu hiện rối loạn tiêu hóa hoặc bệnh đường hô hấp thì phải cách ly và điều trị kịp thời.
Chủ động phương án thắp sáng và hệ thống sưởi để giữ ấm cho vật nuôi, vào những ngày thời tiết xấu như mưa to, nhiệt độ xuống thấp. Khi đàn gia súc, gia cầm đến tuổi xuất chuồng thì nên xuất bán trước giai đoạn này vì trong giai đoạn giao mùa thời tiết có diễn biến bất thường.
Thường xuyên kiểm tra đàn gia súc, gia cầm, đặc biệt phát hiện sớm những bất thường trên đàn vật nuôi như uể oải, ủ rũ, kém ăn; tình trạng sức khoẻ đàn gia súc, gia cầm, cách ly kịp thời những vật nuôi có biểu hiện khác thường
Khi nghi ngờ gia súc, gia cầm mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như Cúm gia cầm, Lở mồm long móng gia súc, Tai xanh ở lợn…bà con phải báo ngay cho Thú y viên cơ sở để có biện pháp can thiệp kịp thời tránh lây lan, bùng phát dịch bệnh. Nếu có gia súc, gia cầm ốm, chết phải đào hố, chôn sâu và rắc vôi bột, tuyệt đối không giết mổ, vận chuyển, bán chạy, vứt xác chết bừa bãi ra môi trường xung quanh.
Phòng chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm là việc làm thường xuyên và chủ động đối với các hộ chăn nuôi. Tuy nhiên bên cạnh đó cần được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp chính quyền địa phương để đàn gia súc, gia cầm được an toàn và khỏe mạnh, giảm bớt thiệt hại cho người chăn nuôi và đảm bảo vệ sinh môi trường sinh thái./.
Bài của Nguyễn Minh Đức, Chi cục Chăn nuôi và Thú y
