Ngày 6/10/2023, tại Trung tâm Văn hóa xứ Đông, Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dương đã tổ chức hội thảo đánh giá kết quả thực hiện đề tài “Nghiên cứu đề xuất giải pháp duy trì dòng chảy suối Côn Sơn thuộc Khu di tích Đền thờ Nguyễn Trãi tỉnh Hải Dương”.
Cùng chủ trì hội thảo có Thứ trưởng Bộ KHCN Nguyễn Hoàng Giang và Phó chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Trần Văn Quân. Tham dự còn có đại diện lãnh đạo các vụ, viện của Bộ Khoa học và Công nghệ; Viện Khoa học Thuỷ lợi Việt Nam, Viện Thuỷ Công, đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh và một số chuyên gia, nhà khoa học của Trung ương trong lĩnh vực nước và tài nguyên.
Đề tài “Nghiên cứu đề xuất giải pháp duy trì dòng chảy cho suối Côn Sơn thuộc khu di tích đền thờ Nguyễn Trãi, tỉnh Hải Dương” được Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt đưa vào thực hiện từ năm 2020 do Tiến sỹ Phan Trường Giang, Viện Thủy Công (Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam) làm chủ nhiệm và nhóm nghiên cứu là Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam. Mục tiêu của đề tài nhằm đánh giá thực trạng và nguyên nhân suy kiệt dòng chảy suối Côn Sơn; Đề xuất giái pháp khả thi, bền vững, để có thể duy trì dòng chảy trên suối; xây dựng mô hình cấp nước cho suối nhằm duy trì dòng chảy tối thiểu 5 lít/giây trên suối Côn Sơn.
Đề tài đã đề xuất các nhóm giải pháp về lâu dài cũng như trước mắt, đồng thời khảo sát, thiết kế kỹ thuật hệ thống tạo dòng chảy tuần hoàn trên suối Côn Sơn. Tại Hội thảo, đại diện nhóm nghiên cứu đề tài đã đề xuất 03 phương án mới ngoài 01 phương án đã được phê duyệt đặt hàng để đưa ra một mô hình tối ưu cấp nước cho suối Côn Sơn
Với phương án 1 là bơm nước từ hồ Côn Sơn lên bể Phòng cháy chữa cháy với lưu lượng cấp 10 lít/giây để đạt tối thiểu dòng chảy trên suối tối thiểu 5 lít/giây; phương án 2, bơm nước từ hồ Côn Sơn lên bể Phòng cháy chữa cháy với lưu lượng 20 lít/giây để đạt được dòng chảy trên suối khoảng 10 lít/giây. Phương án 3 là thi công xây dựng Ao điều tiết ở thượng nguồn và bơm nước từ hồ Côn Sơn lên Ao điều tiết với lưu lượng 20 lít/giây để đạt được dòng chảy trên suối khoảng 20 lít/giây (có thể lớn hơn), chiều dài dòng chảy trong khu di tích được duy trì là 935 m.
Sau khi nghe báo cáo giải trình các ưu, nhuộc điểm của ban chủ nhiệm đề tài cũng như ý kiến tham gia của các nhà khoa học, các chuyên gia cùng các đại biểu tham gia phát biểu, PCT UBND tỉnh Trần Văn Quân cho rằng với phương án 3 là thi công xây dựng Ao điều tiết ở thượng nguồn và bơm nước từ hồ Côn Sơn lên có ưu điểm là chỉ cần đầu tư một lần; Máy bơm đặt ngoài khu di tích nên không gây tiếng ồn làm ảnh hưởng không gian tôn nghiêm của di tích; Nguồn cấp nước ổn định từ hồ Côn Sơn; Ao điều tiết tạo thêm cảnh quan trong di tích....
Tuy nhiên, nhược điểm của phương án là việc phát sinh thêm kinh phí lớn, mất diện tích rừng để làm đường dạo và làm ao điều tiết, công tác thi công, vận hành, quản lý trạm bơm sẽ khó khăn hơn do vị trí đặt trạm bơm ngoài khu di tích….
Để triển khai và thực hiện phương án 3, đảm bảo tính khả thi, PCT UBND tỉnh Trần Văn Quân yêu cầu các Sở Khoa học và Công nghệ, Sở NN&PTNT, Sở Tài chính, UBND TP. Chí Linh tham mưu cho UBND tỉnh trong việc bố trí kinh phí phát sinh khi thực hiện phương án 3 về việc điều chỉnh, chuyển đổi mục đích sử dụng phần diện tích đất rừng đặc dụng dự kiến làm ao điều tiết, xây dựng phương án xây dựng đường thăm quan qua đoạn suối I với chiều dài khoảng 420 m.
Suối Côn Sơn có chiều dài khoảng 5 km nằm giữa khu vực núi Côn Sơn và núi Ngũ Nhạc, sau đó chảy về hồ Côn Sơn. Trước kia, suối chảy quanh năm nhưng gần đây do biến đổi về địa chất, môi trường, nguồn nước suy giảm nên dòng suối không được duy trì thường xuyên. Hiện nay, suối hầu như không có dòng chảy vào mùa khô. Còn vào mùa mưa, chỉ khi mưa lớn mới có dòng chảy.
Việc tạo dòng chảy cho suối Côn Sơn đáp ứng nhu cầu thưởng ngoạn của người dân nhất là trong 2 dịp lễ hội mùa Xuân và mùa Thu diễn ra hàng năm.
Ninh Hải
