Chế tạo phổ kế huỳnh quang tia X để phân tích thành phần các hợp kim vàng, bạc là thành công của TS Lê Quang Huy và các cộng sự Viện Khoa học Vật liệu, Viện KH&CN Việt Nam.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu và chế tạo ra hai loại máy. Thứ nhất là loại Phổ kế huỳnh quanh tia X (PKHQTX) sử dụng nguồn đồng vị phóng xạ để kích thích mẫu. Loại phổ kế này có cấu hình đơn giản, gọn và dễ thao tác, sử dụng vì nguồn kích thích mẫu là đồng vị phóng xạ có kích thước nhỏ (đường kính nguồn lớn hơn hoặc bằng 10mm) và nếu bảo quản tốt thì thời gian sử dụng nguồn có thể đến 50 năm.
Ứng dụng chủ yếu hiện tại là lĩnh vực chế tác và kinh doanh đồ trang sức làm bằng vàng, bạc, bạch kim. Với các qui trình phân tích ngày càng hoàn thiện, các hệ máy này đạt độ chính xác từ 0,1 ÷ 0,5% đối với sản phẩm vàng ta (chỉ gồm: Au và Ag), 0,3 ÷ 1,5% đối với sản phẩm vàng tây, bạch kim (gồm: Au, Pt, Ag, Ni, Cu, Zn, Sn và Pd), 1 ÷ 2% đối với các sản phẩm chế tác từ bạc hay hội vàng.
Loại thứ 2 là PKHQTX dùng đèn tia X để kích thích mẫu. Loại này có ưu điểm là gọn nhẹ, dễ sử dụng, đơn giản, nhưng các nguồn phóng xạ nói chung chỉ phát ra photon đơn năng nên mỗi nguồn phóng xạ chỉ thích hợp để phân tích cho một số nguyên tố nhất định. Để khắc phục nhược điểm trên, đèn phát tia X đã được thay thế các nguồn phóng xạ này. Các hệ máy có nguồn kích mẫu bằng đèn tia X có thể ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau gồm: Nghiên cứu khoa học, bảo vệ môi trường, khảo cổ học, nông nghiệp, sản xuất kim loại màu... đặc biệt là cho các doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản.
Theo kienthuc.net.vn
