Vừa qua, các nhà khoa học thuộc Viện Hoá học vật liệu (Trung tâm Khoa học kỹ thuật và công nghệ quân sự) đã thiết kế, chế tạo thành công thiết bị đo và cảnh báo phóng xạ đa kênh trên cơ sở ứng dụng vi điều khiển (microcontroller).
Thiết bị đo được thiết kế trên hệ công cụ OrCAD Release 10.0 cho thiết kế mạch nguyên lý và PCB. Tất cả các module điều khiển được xây dựng, mô phỏng và hoàn thiện trên hệ công cụ phần mềm Reads51. Hoạt động thực tế của hệ thống được kiểm chuẩn trên nguồn phóng xạ thực và được thử nghiệm trong những điều kiện làm việc khác nhau. Qua thực tế cho thấy, thiết bị này cung cấp khả năng đo phóng xạ với độ nhạy và độ chính xác cao (< 10% so với mức sai số cho phép là 20-25%), năng lượng tiêu thụ thấp hơn khoảng 90% so với thiết bị cũ có tính năng tương tự do Nga sản xuất trên cơ sở kỹ thuật tương tự. Ngoài ra, thiết bị còn cung cấp khả năng giao tiếp với PC qua chuẩn nối tiếp RS-232, cho phép mở rộng phạm vi ứng dụng và đáp ứng nhu cầu lưu trữ, thống kê và xử lý dữ liệu lâu dài. Đặc biệt, nhờ tính năng mềm dẻo, dễ nâng cấp, những thiết bị đo và cảnh báo phóng xạ phát triển trên giải pháp này có thể được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong quân sự.
Thiết bị đo và cảnh báo phóng xạ đa kênh được xây dựng trên 6 khối chức năng, đảm báo tính linh hoạt, mềm dẻo, dễ dàng nâng cấp và thay thế:
- Khối cảm biến phóng xạ: Gồm 6 detector phóng xạ, thiết lập cho 6 kênh đo độc lập.
- Khối điều khiển và xử lý trung tâm: Thực hiện nhiệm vụ tính toán và xử lý dữ liệu, điều khiển hoạt động của toàn bộ hệ thống.
- Khối hiển thị và cảnh báo phóng xạ: Được xây dựng dựa trên hai module tinh thể lỏng, cho phép hiển thị kết quả đo và giá trị ngưỡng báo động cho tất cả các kênh đo.
- Khối giao tiếp với máy tính: Cho phép người dùng dễ dàng theo dõi, giám sát và điều khiển từ xa quá trình đo và cảnh báo phóng xạ.
- Khối điều khiển chế độ hoạt động: Được thiết kế để mở rộng phạm vi sử dụng và tăng tính linh hoạt cho hệ thống, có thể thay đổi chế độ hoạt động và ngưỡng báo động thông qua hệ thống nút bấm bằng tay.
- Khối nguồn cung cấp: Cung cấp nguồn nuôi cho toàn bộ hệ thống và đảm bảo khả năng hoạt động ổn định của hệ thống với nguồn vào xoay chiều có biến động lớn từ 100 đến 240 V.
Việc thiết kế, chế tạo thành công thiết bị tự động đo và cảnh báo phóng xạ đa kênh đã mở ra khả năng cải tiến, thay thế những thiết bị cũ, lạc hậu với chi phí thấp, đã được ứng dụng có hiệu quả tại một số cơ sở.
Địa chỉ liên hệ: Viện Hoá học Vật liệu - số 17 Đường Hoàng Sâm, Cầu Giấy, Hà Nội.
Điện thoại: 069.516165.
(Theo Vaec)
