Cá Chạch bùn là loài thủy đặc sản có thịt thơm ngon, hàm lượng đạm cao tới 18,43%, chất béo ít chỉ có 2,69% là động vật thủy sản nhiều đạm ít mỡ, dễ chế biến ra các món ăn hấp dẫn; nên được nhiều người ưu chuộng và được đưa vào các nhà hàng, khách sạn, thị trường tiêu thụ lớn. Loài này nuôi được quanh năm, giá cao, ổn định, là đối tượng con đặc sản đang xuất khẩu sang Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản… rất được ưa chuộng. Cá Chạch bùn có nhiều ưu điểm vượt trội, sống ở đáy bùn, thích nghi tốt với môi trường xấu và khả năng thích nghi cao với biến đổi khí hậu.
Được sự cho phép của UBND tỉnh Hải Dương năm 2018, Chi cục Thủy sản đã thực hiện đề tài “Xây dựng mô hình nuôi thương phẩm cá Chạch bùn trên địa bàntỉnh Hải Dương”nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển khoa học kỹ thuật phù hợp nhất, cho hiệu quả kinh tế cao nhất. Có quy trình công nghệ đúng đắn, tăng hiệu quả trên cùng một đơn vị diện tích sản xuất, tạo ra sản phẩm hàng hóa đón đầu nhu cầu tiêu dùng thực phẩm giá trị cao của thị trường trong tương lai.Xây dựng quy trình nuôi thương phẩm cá Chạch bùn trong ao phù hợp với điều kiện tỉnh Hải Dương.
Để các hộ tham gia đề tài thực hiện đúng các quy trình kỹ thuật nuôi cá chạch bùnBan chủ nhiệm đề tài đã tổ chức 02 lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật cho 02 xã tham gia thực hiện mô hìnhcó 100 lượt bà con nông dân trong vùng triển khai mô hình tham gia lớp tập huấn đã hiểu về mục tiêu, nội dung của nhiệm vụ, mức hỗ trợ của nhiệm vụ, nắm được nguồn gốc xuất xứ, giá trị của đối tượng nuôi, quy trình kỹ thuật nuôi cá Chạch bùn thương phẩm bao gồm các bước chuẩn bị ao nuôi, cách chọn cá giống đảm bảo, cách chăm sóc, phòng ngừa bệnh dịch cho cá, cách thu hoạch và thời điểm thu hoạch thích hợp…Các hộ tham gia đề tài chuẩn bi ao nuôi đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật:tát cạn, lấp các hang hốc rỏ rỉ, phơi ao, dùng vôi bột diệt khuẩn và tiêu diệt cá tạp. Các ao đều thực hiện xử lý môi trường nước ao đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật trước khi thả cá giống.
Toàn bộ cá giống được các hộ nhận trực tiếp tại Hợp tác xã Sản xuất và Thương mại Thủy sản Duy Tuyền, cá giống được đóng gói, bảo quản đúng quy trình và vận chuyển kịp thời xuống các hộ nuôi,khi thả xuống ao cá an toàn khỏe mạnh.Việc theo dõi sinh trưởng và phát triển của đàn cá trong mô hình được tiến hành định kỳ thu ngẫu nhiên 30 con/ao/lần. Mỗi tháng thu một lần để đo chiều dài, cân khối lượngsau đó tính trung bình cho từng điểm.cá của các mô hình đều sinh trưởng phát triển tốt. Trọng lượng trung bình của đàn cá tại các cơ sở tương đối đồng đều. Hiện nay trọng lượng cá đạt trung bình từ 8,01 đến 10,55 gram/con, tương ứng với mẫu 94,8 - 124,8 con/kg.
Ban chủ nhiệm đề tài đã thường xuyên theo dõi, hướng dẫn bà con tham gia mô hình phòng ngừa dịch bệnh cá bằng cách bổ sung nước vào ao thường xuyên đảm bảo mức nước sạch cho cá sinh trưởng phát triển tốt. Xử lý môi trường, xử lý đáy ao bằng chế phẩm sinh học Bio, diệt khuẩn bằng BKC, Iodine, Vicato... Định kỳ, bổ sung các khoáng chất Vitamin, men tiêu hóa vào thức ăn cho cá cho ăn liên tục từ 5 - 7 ngày, tháng từ 1 - 2 lần để tăng cường sức đề kháng cho cá. Trong tháng 7/2018 các hộ tham gia mô hình đã được cấp thuốc phòng trị bệnh. Các hộ nuôi thực hiện đúng theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật, một số hộ không lấy nước từ ngoài vào mà tiến hành đào giếng khoan ngay tại bờ ao để cung cấp nước vào ao, tránh việc đưa mầm bệnh và nguồn nước ô nhiễm từ ngoài vào ao đã góp phần hạn chế và phòng ngừa được dịch bệnh phát triển trên đàn cá. Hiện nay đàn cá khỏe mạnh, sinh trưởng phát triển tốt.
Trong quá trình theo dõi do có sự quản lý và chăm sóc của các hộ gia đình tham gia xây dựng mô hình đã kịp thời nắm bắt và xử lý các tình huống phát sinh trong quá trình nuôi. Cá Chạch bùn có nhiều ưu điểm nổi trội, có khả năng chống chịu dịch bệnh tốt và thích nghi được với môi trười khắc nghiệt, phù hợp với điều kiện của tỉnh. Cá có tỷ lệ sống đạt khá cao, đạt từ 80 - 83%; sinh trưởng và phát triển nhanh. Sau hơn 2 tháng cá Chạch bùn đã có trọng lượng trung bình từ 8,01-10,55 gram/con, tương đương gần 70 con/kg. Sau từ 3,5 - 4 tháng nuôi cá đạt kích cỡ thương phẩm từ 30 - 35 gram/con, dự kiến cho thu hoạch được hơn 10 tấn/ha. Với giá bán ổn định từ 80.000 - 90.000 đồng/kg, cá Chạch bùn cho thu lãi từ 150 - 170 triệu đồng/ha/vụ, cao gấp từ 2 - 3 lần so với cá truyền thống. Ngoài ra, cá Chạch bùn là giống đặc sản, được ưa chuộng ở các nước Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản... nên tiềm năng xuất khẩu rất lớn.
Cá Chạch bùn cho hiệu quả kinh tế cao, thích nghi với biến đổi khí hậu, tốc độ lớn nhanh, chống chịu bệnh tốt, chịu đựng môi trường khắc nghiệt, thời gian nuôi ngắn, có gián bán cao và ổn định.
Hải Ninh
