Gia Lộc là một trong những huyện có tiềm năng và thế mạnh về nuôi trồng thủy sản của Hải Dương. Hai năm trở lại đây, cá rô phi dòng Sô Đan đang trở thành một trong những loại thủy sản đem lại giá trị kinh tế cao cho người nuôi thủy sản huyện Gia Lộc.
Đến năm 2009, huyện Gia Lộc có hơn 1.200 ha diện tích mặt nước nuôi thả cá, chiếm gần 20 % diện tích đất nông nghiệp. Sản lượng cá đạt gần 7.000 tấn, giá trị sản xuất đạt 56.000 triệu đồng, chiếm 16,5% giá trị sản xuất ngành nông nghiệp của toàn huyện. Những năm qua, các hộ nông dân đã tích cực áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, chuyển đổi sang phương thức nuôi công nghiệp và bán công nghiệp... từng bước nâng cao năng suất nuôi trồng. Tuy nhiên do môi trường ao nuôi ngày càng ô nhiễm, các giống cá truyền thống như cá Trắm, Mè, Trôi ...trở nên kém hiệu quả. Việc đưa các giống cá mới vào sản xuất bị hạn chế do nông dân thiếu thông tin về thị trường cá giống, chất lượng con giống và kỹ thuật nuôi trồng...Để khắc phục những hạn chế nêu trên, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Gia Lộc đã thực hiện xây dựng mô hình trình diễn nuôi thương phẩm bán thâm canh cá rô phi dòng Sô Đan trên địa bàn huyện Gia Lộc với quy mô 10 ha diện tích mặt nước.
Năm 2010, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Gia Lộc chọn 3 xã Hồng Hưng (3 ha), Hoàng Diệu (4 ha) và Đồng Quang (3 ha) để triển khai nuôi cá, với mật độ nuôi 3 con/m2, cỡ cá từ 400-450 con/kg. Để triển khai xây dựng mô hình này, Phòng nông nghiệp và PTNT đã tổ chức tập huấn quy trình kỹ thuật nuôi cá rô phi dòng Sô Đan, bằng phương pháp nuôi bán thâm canh thức ăn công nghiệp và tự chế. Đặc biệt, mỗi xã đã xây dựng và thành lập một tổ liên gia với mục đích giúp các hộ tương trợ cho nhau trong quá trình chăm sóc, bảo vệ và thu hoạch cá. Mỗi tuần 1 lần, tổ liên gia cùng với ban chủ nhiệm dự án sinh hoạt để thảo luận về quy trình kỹ thuật nuôi cá. Ban chủ nhiệm cũng hướng dẫn các hộ nông dân kỹ thuật chế biến thức ăn tại chỗ bằng các nguyên liệu sẵn có của địa phương như cám ngô, gạo, đậu tương, bột cá, rau xanh...
Kết quả xây dựng mô hình cho thấy, cá rô phi dòng Sô Đan sinh trưởng, phát triển tốt, trọng lượng trung bình khi thu hoạch đạt từ 550-650 g/con, trong đó cao nhất đạt 900 g/con. Năng suất cá trung bình của mô hình đạt 13,03 tấn/ha. Tính ra 10 ha cho sản lượng 130,32 tấn/ha, lãi trung bình 31,5 triệu đồng/ha, cao nhất 77,5 triệu đồng/ha. Trong đó, có nhiều hộ đạt trên 15 tấn cá/ha như: Ông Đỗ Văn Thực, thôn Phương Bằng, xã Hồng Hưng đạt 15,8 tấn/ha; ông Nguyễn Ngọc Tài đạt 15,12 tấn/ha... So với mức năng suất thủy sản trung bình của tỉnh ta (5,3 tấn/ha), cá rô phi dòng Sô Đan cho thấy tiềm năng năng suất gấp nhiều lần so với các dòng cá truyền thống.
Nhận thấy hiệu quả của nuôi cá rô phi dòng Sô Đan, nhiều hộ nuôi cá trên địa bàn huyện Gia Lộc đã chọn loại cá này làm con nuôi chính trong ao. Tính đến thời điểm này, diện tích nuôi cá rô phi dòng Sô Đan tại huyện Gia Lộc đã lên tới gần 20ha, tập trung chủ yếu ở các xã Hoàng Diệu, Hồng Hưng và Đồng Quang. Có hộ diện tích ao nuôi lên tới 5.000 m2 .
Tại gia đình anh Nguyễn Văn Thực, thông Phương Bằng, xã Hồng Hưng, đây là năm thứ hai anh nuôi thả cá rô phi dòng Sô Đan. Sau khi tham gia đề tài của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện gia Lộc năm 2010, anh quyết định chuyển toàn bộ diện tích ao nuôi loại cá này. Với quy mô 4.000 m2 , anh dành một ao nhỏ để ương cá trước khi chuyển sang ao nuôi. Tính đến thời điểm hiện tại, anh đã thu hoạch 2 lứa cá rô phi dòng Sô Đan, với mứa lãi thu được là 80 triệu đồng. Gần 5.000 cá rô phi dòng Sô Đan lứa thứ 3 sắp cho thu hoạch. Tại xã Hồng Hưng, các hộ gia đình nuôi cá rô phi dòng Sô Đan tập trung lại theo nhóm để trao đổi thông tin về giống cá, tình hình dịch bệnh, giá cả thị trường và trợ giúp lẫn nhau trong việc chăm sóc và thu hoạch cá. Hầu hết các hộ nuôi thả cá rô phi dòng Sô Đan đều cảm thấy hài lòng về những ưu thế vượt trội của dòng cá này.
Mặc dù vậy, nuôi cá rô phi dòng Sô Đan tại huyện Gia Lộc cũng gặp phải một số vấn đề còn khó khăn trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản nói chung. Theo đánh giá của KS Nguyễn Thanh Tùng, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Gia Lộc, phần lớn các hộ nông dân không ngại đầu tư nguồn giống, thức ăn, thú y phòng dịch bệnh khi nuôi thả cá rô phi dòng Sô Đan. Tuy nhiên, cái khó của người nuôi chính là vấn đề môi trường nước ao nuôi chưa thực sự đảm bảo cho người nuôi trồng. Mỗi khi thời tiết thay đổi, các hộ nuôi lại thả cá với mật độ dày trong khi nguồn nước ra, vào ao ít, các chất thải của cá chưa được xử lý... là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng dịch bệnh trong thời gian gần đây. Người dân chưa biết cách chăm sóc ao nuôi là một phần; nhưng bên cạnh đó, cũng còn một số nguyên nhân khác quan nằm ngoài tầm kiểm soát của người chăn nuôi, ví dụ như chất lượng nguồn nước tại địa phương...
Để khắc phục những khó khăn trên, các hộ nuôi trồng thủy sản cần quan tâm hơn nữa tới việc đầu tư cơ sở hạ tầng, mà quan trọng nhất là hệ thống cấp thoát nước cho ao nuôi, đảm bảo điều hòa nguồn nước trong ao nuôi mỗi khi có biến động do thời tiết, thủy lợi; quan tâm đầu tư xử lý môi trường đáy ao nuôi và nguồn nước cung cấp cho ao. Để làm được điều này, các hộ nông dân cũng rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành, nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển ngành thủy sản xủa huyện Gia Lộc nói riêng cũng như các địa phương khác của tỉnh Hải Dương.
Năm 2010, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Gia Lộc chọn 3 xã Hồng Hưng (3 ha), Hoàng Diệu (4 ha) và Đồng Quang (3 ha) để triển khai nuôi cá, với mật độ nuôi 3 con/m2, cỡ cá từ 400-450 con/kg. Để triển khai xây dựng mô hình này, Phòng nông nghiệp và PTNT đã tổ chức tập huấn quy trình kỹ thuật nuôi cá rô phi dòng Sô Đan, bằng phương pháp nuôi bán thâm canh thức ăn công nghiệp và tự chế. Đặc biệt, mỗi xã đã xây dựng và thành lập một tổ liên gia với mục đích giúp các hộ tương trợ cho nhau trong quá trình chăm sóc, bảo vệ và thu hoạch cá. Mỗi tuần 1 lần, tổ liên gia cùng với ban chủ nhiệm dự án sinh hoạt để thảo luận về quy trình kỹ thuật nuôi cá. Ban chủ nhiệm cũng hướng dẫn các hộ nông dân kỹ thuật chế biến thức ăn tại chỗ bằng các nguyên liệu sẵn có của địa phương như cám ngô, gạo, đậu tương, bột cá, rau xanh...
Kết quả xây dựng mô hình cho thấy, cá rô phi dòng Sô Đan sinh trưởng, phát triển tốt, trọng lượng trung bình khi thu hoạch đạt từ 550-650 g/con, trong đó cao nhất đạt 900 g/con. Năng suất cá trung bình của mô hình đạt 13,03 tấn/ha. Tính ra 10 ha cho sản lượng 130,32 tấn/ha, lãi trung bình 31,5 triệu đồng/ha, cao nhất 77,5 triệu đồng/ha. Trong đó, có nhiều hộ đạt trên 15 tấn cá/ha như: Ông Đỗ Văn Thực, thôn Phương Bằng, xã Hồng Hưng đạt 15,8 tấn/ha; ông Nguyễn Ngọc Tài đạt 15,12 tấn/ha... So với mức năng suất thủy sản trung bình của tỉnh ta (5,3 tấn/ha), cá rô phi dòng Sô Đan cho thấy tiềm năng năng suất gấp nhiều lần so với các dòng cá truyền thống.
Nhận thấy hiệu quả của nuôi cá rô phi dòng Sô Đan, nhiều hộ nuôi cá trên địa bàn huyện Gia Lộc đã chọn loại cá này làm con nuôi chính trong ao. Tính đến thời điểm này, diện tích nuôi cá rô phi dòng Sô Đan tại huyện Gia Lộc đã lên tới gần 20ha, tập trung chủ yếu ở các xã Hoàng Diệu, Hồng Hưng và Đồng Quang. Có hộ diện tích ao nuôi lên tới 5.000 m2 .
Tại gia đình anh Nguyễn Văn Thực, thông Phương Bằng, xã Hồng Hưng, đây là năm thứ hai anh nuôi thả cá rô phi dòng Sô Đan. Sau khi tham gia đề tài của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện gia Lộc năm 2010, anh quyết định chuyển toàn bộ diện tích ao nuôi loại cá này. Với quy mô 4.000 m2 , anh dành một ao nhỏ để ương cá trước khi chuyển sang ao nuôi. Tính đến thời điểm hiện tại, anh đã thu hoạch 2 lứa cá rô phi dòng Sô Đan, với mứa lãi thu được là 80 triệu đồng. Gần 5.000 cá rô phi dòng Sô Đan lứa thứ 3 sắp cho thu hoạch. Tại xã Hồng Hưng, các hộ gia đình nuôi cá rô phi dòng Sô Đan tập trung lại theo nhóm để trao đổi thông tin về giống cá, tình hình dịch bệnh, giá cả thị trường và trợ giúp lẫn nhau trong việc chăm sóc và thu hoạch cá. Hầu hết các hộ nuôi thả cá rô phi dòng Sô Đan đều cảm thấy hài lòng về những ưu thế vượt trội của dòng cá này.
Mặc dù vậy, nuôi cá rô phi dòng Sô Đan tại huyện Gia Lộc cũng gặp phải một số vấn đề còn khó khăn trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản nói chung. Theo đánh giá của KS Nguyễn Thanh Tùng, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Gia Lộc, phần lớn các hộ nông dân không ngại đầu tư nguồn giống, thức ăn, thú y phòng dịch bệnh khi nuôi thả cá rô phi dòng Sô Đan. Tuy nhiên, cái khó của người nuôi chính là vấn đề môi trường nước ao nuôi chưa thực sự đảm bảo cho người nuôi trồng. Mỗi khi thời tiết thay đổi, các hộ nuôi lại thả cá với mật độ dày trong khi nguồn nước ra, vào ao ít, các chất thải của cá chưa được xử lý... là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng dịch bệnh trong thời gian gần đây. Người dân chưa biết cách chăm sóc ao nuôi là một phần; nhưng bên cạnh đó, cũng còn một số nguyên nhân khác quan nằm ngoài tầm kiểm soát của người chăn nuôi, ví dụ như chất lượng nguồn nước tại địa phương...
Để khắc phục những khó khăn trên, các hộ nuôi trồng thủy sản cần quan tâm hơn nữa tới việc đầu tư cơ sở hạ tầng, mà quan trọng nhất là hệ thống cấp thoát nước cho ao nuôi, đảm bảo điều hòa nguồn nước trong ao nuôi mỗi khi có biến động do thời tiết, thủy lợi; quan tâm đầu tư xử lý môi trường đáy ao nuôi và nguồn nước cung cấp cho ao. Để làm được điều này, các hộ nông dân cũng rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành, nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển ngành thủy sản xủa huyện Gia Lộc nói riêng cũng như các địa phương khác của tỉnh Hải Dương.
Anh Nguyên
