Đề án Tái cơ cấu ngành Khoa học và Công nghệ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, góp phần phát triển kinh tế vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tái cơ cấu ngành Khoa học và Công nghệ tập trung 3 nội dung quan trọng, nhằm nâng cao năng lực nội sinh của ngành, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, năng lực cạnh tranh và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Cơ cấu lại hệ thống công lập
Một trong những nội dung tái cơ cấu là phát triển và sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ tại các cơ sở nghiên cứu, các doanh nghiệp; tăng cường hoạt động phối hợp nghiên cứu giữa các đơn vị nghiên cứu, sản xuất và đào tạo; phát triển và phát huy đội ngũ nhân lực khoa học và công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học; xây dựng các nhóm nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ mạnh phục vụ giải quyết các vấn đề thực tiễn của nền kinh tế.
Cơ cấu lại hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ công lập phù hợp với chiến lược và định hướng phát triển khoa học và công nghệ quốc gia; phù hợp với các lĩnh vực khoa học và hướng công nghệ ưu tiên; tập trung đầu tư phát triển các trung tâm nghiên cứu hiện đại đủ năng lực triển khai thực hiện các nhiệm vụ thuộc các lĩnh vực ưu tiên.
Phát triển, nâng cao năng lực hệ thống tổ chức dịch vụ khoa học và công nghệ, nhất là các tổ chức trung gian của thị trường khoa học và công nghệ; phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tổ chức nghiên cứu và phát triển công nghệ trong các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế; khuyến khích thành lập các viện nghiên cứu và phát triển công nghệ có vốn đầu tư nước ngoài và chi nhánh của các viện nghiên cứu nước ngoài ở Việt Nam.
Phát triển nghiên cứu vùng kinh tế trọng điểm
Về hạ tầng khoa học và công nghệ, Đề án tập trung huy động nguồn lực, thu hút đầu tư để xây dựng và đưa vào hoạt động có hiệu quả các khu công nghệ cao quốc gia, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung.
Hình thành và phát triển một số mô hình (viện hoặc trung tâm) nghiên cứu tại các vùng kinh tế trọng điểm; các trung tâm nghiên cứu hiện đại trong các lĩnh vực ưu tiên gắn với các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, phòng thí nghiệm chuyên ngành, có liên kết với các tổ chức khoa học và công nghệ tiên tiến nước ngoài.
Quy hoạch, đầu tư nâng cấp hệ thống phòng thí nghiệm trọng điểm, phòng thí nghiệm chuyên ngành phù hợp với định hướng phát triển khoa học và công nghệ quốc gia và đáp ứng yêu cầu hoạt động khoa học và công nghệ của các ngành, các vùng, các lĩnh vực khoa học và hướng công nghệ ưu tiên.
Khuyến khích doanh nghiệp thành lập các phòng thí nghiệm, kết nối với hệ thống phòng thí nghiệm thuộc các viện nghiên cứu, trường đại học. Đầu tư phát triển hạ tầng thông tin và thống kê khoa học và công nghệ quốc gia theo hướng hiện đại hóa, đa dạng hoá. Phát triển và sử dụng hiệu quả thông tin khoa học và công nghệ trong nước và quốc tế. Tăng cường kết nối với các hệ thống thông tin khoa học và công nghệ tiên tiến trên thế giới.
Phát triển công nghệ sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng
Nội dung tái cơ cấu khác là cơ cấu lại các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo hướng tập trung phát triển các công nghệ phục vụ sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng và lợi thế cạnh tranh cao, các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ năng lượng mới, công nghệ sạch, thân thiện với môi trường, công nghệ phục vụ phát triển công nghiệp phụ trợ. Điều chỉnh cơ cấu hợp lý giữa nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ với tiếp thu và làm chủ công nghệ tiên tiến của thế giới phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Cơ cấu, sắp xếp lại các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia theo hướng: lồng ghép một số chương trình hoặc nội dung thuộc chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp nhà nước vào các chương trình quốc gia về khoa học và công nghệ; điều chỉnh hợp lý số lượng nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản và nhiệm vụ nghiên cứu ứng dụng trong một chương trình.
Triển khai nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo các định hướng phát triển công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ liên ngành thuộc các lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ cơ khí - tự động hóa, công nghệ môi trường và công nghệ hạt nhân; tập trung nghiên cứu ứng dụng, phát triển công nghệ trong các ngành, lĩnh vực: nông nghiệp, công nghiệp, y-dược, giao thông, xây dựng, năng lượng, khoa học và công nghệ biển, khoa học và công nghệ quản lý và sử dụng tài nguyên, khoa học và công nghệ vũ trụ.
Một trong những nội dung tái cơ cấu là phát triển và sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ tại các cơ sở nghiên cứu, các doanh nghiệp; tăng cường hoạt động phối hợp nghiên cứu giữa các đơn vị nghiên cứu, sản xuất và đào tạo; phát triển và phát huy đội ngũ nhân lực khoa học và công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học; xây dựng các nhóm nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ mạnh phục vụ giải quyết các vấn đề thực tiễn của nền kinh tế.
Cơ cấu lại hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ công lập phù hợp với chiến lược và định hướng phát triển khoa học và công nghệ quốc gia; phù hợp với các lĩnh vực khoa học và hướng công nghệ ưu tiên; tập trung đầu tư phát triển các trung tâm nghiên cứu hiện đại đủ năng lực triển khai thực hiện các nhiệm vụ thuộc các lĩnh vực ưu tiên.
Phát triển, nâng cao năng lực hệ thống tổ chức dịch vụ khoa học và công nghệ, nhất là các tổ chức trung gian của thị trường khoa học và công nghệ; phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tổ chức nghiên cứu và phát triển công nghệ trong các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế; khuyến khích thành lập các viện nghiên cứu và phát triển công nghệ có vốn đầu tư nước ngoài và chi nhánh của các viện nghiên cứu nước ngoài ở Việt Nam.
Phát triển nghiên cứu vùng kinh tế trọng điểm
Về hạ tầng khoa học và công nghệ, Đề án tập trung huy động nguồn lực, thu hút đầu tư để xây dựng và đưa vào hoạt động có hiệu quả các khu công nghệ cao quốc gia, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung.
Hình thành và phát triển một số mô hình (viện hoặc trung tâm) nghiên cứu tại các vùng kinh tế trọng điểm; các trung tâm nghiên cứu hiện đại trong các lĩnh vực ưu tiên gắn với các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, phòng thí nghiệm chuyên ngành, có liên kết với các tổ chức khoa học và công nghệ tiên tiến nước ngoài.
Quy hoạch, đầu tư nâng cấp hệ thống phòng thí nghiệm trọng điểm, phòng thí nghiệm chuyên ngành phù hợp với định hướng phát triển khoa học và công nghệ quốc gia và đáp ứng yêu cầu hoạt động khoa học và công nghệ của các ngành, các vùng, các lĩnh vực khoa học và hướng công nghệ ưu tiên.
Khuyến khích doanh nghiệp thành lập các phòng thí nghiệm, kết nối với hệ thống phòng thí nghiệm thuộc các viện nghiên cứu, trường đại học. Đầu tư phát triển hạ tầng thông tin và thống kê khoa học và công nghệ quốc gia theo hướng hiện đại hóa, đa dạng hoá. Phát triển và sử dụng hiệu quả thông tin khoa học và công nghệ trong nước và quốc tế. Tăng cường kết nối với các hệ thống thông tin khoa học và công nghệ tiên tiến trên thế giới.
Phát triển công nghệ sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng
Nội dung tái cơ cấu khác là cơ cấu lại các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo hướng tập trung phát triển các công nghệ phục vụ sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng và lợi thế cạnh tranh cao, các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ năng lượng mới, công nghệ sạch, thân thiện với môi trường, công nghệ phục vụ phát triển công nghiệp phụ trợ. Điều chỉnh cơ cấu hợp lý giữa nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ với tiếp thu và làm chủ công nghệ tiên tiến của thế giới phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Cơ cấu, sắp xếp lại các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia theo hướng: lồng ghép một số chương trình hoặc nội dung thuộc chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp nhà nước vào các chương trình quốc gia về khoa học và công nghệ; điều chỉnh hợp lý số lượng nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản và nhiệm vụ nghiên cứu ứng dụng trong một chương trình.
Triển khai nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo các định hướng phát triển công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ liên ngành thuộc các lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ cơ khí - tự động hóa, công nghệ môi trường và công nghệ hạt nhân; tập trung nghiên cứu ứng dụng, phát triển công nghệ trong các ngành, lĩnh vực: nông nghiệp, công nghiệp, y-dược, giao thông, xây dựng, năng lượng, khoa học và công nghệ biển, khoa học và công nghệ quản lý và sử dụng tài nguyên, khoa học và công nghệ vũ trụ.
(Nguồn:khoahocphattrien.vn)
