Dự báo thời tiết, thủy văn tỉnh Hải Dương vụ đông xuân năm 2019

I. Tình hình thời tiết thủy văn vụ Đông năm 2018 đến tháng 9/2019

1. Khí tượng

a. Bão và ATNĐ: Bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) hoạt động trên biển Đông sớm so với trung bình nhiều năm (TBNN) nhưng lại ít hơn cùng kỳ năm trước (CKNT). Tính đến hết ngày 20/9, có 3 ATNĐ và 5 cơn bão hoạt động trên biển Đông.

b, Rét đậm, rét hại:Toàn mùa các khu vực trên địa bàn tỉnh ta đã xảy ra 6 đợt rét đậm, rét hạitrong đó có một đợt rét đậm cục bộ. Thời gian của các đợt rét này xuất hiện không kéo dài. Nhiệt độ thấp nhất tại trạm Khí tượng: Hải Dương là 8⁰Cvà Chí Linh là7,3⁰C (ngày 30/12/2018).

c. Nhiệt độ: Nhiệt độ trung bình toàn mùa tính đến 30/9 đều cao hơn TBNN và phổ biến từ 27,7 - 30,7⁰C. Tổng tích nhiệt từ ngày 01/5 đến ngày 30/9/2019 là4467,8⁰C. Cao hơn TBNN 142,7⁰C, cao hơn CKNT 31,6⁰C. Nắng nóng xảy ra nhiều đợt nắng nóng hơn so với TBNN và CKNT. Toàn mùa có 15 đợt nắng nóng trong đó có 01 đợt nắng nóng cục bộ.

d. Lượng mưa: Tổng lượng mưa từ ngày 01/5 đến ngày 30/9/2019 là 879,3 mm. Thấp hơn TBNN 226 mm, thấp hơn CKNT755,4 mm. Trong đó tháng 5,7,9 đều thấp hơn TBNN và CKNT, tháng 6 lại cao hơn TBNN và CKNT.Tháng 8 cao hơn TBNN nhưng lại thấp hơn CKNT. Toàn mùa có 4 đợt mưa (ít hơn CKNT) và 9 ngày mưa lớn diện rộng

2. Thủy văn: Tính đến 20/9/2019 các sông trên địa bàn tỉnh không xuất hiện lũ. Trên sông Thái Bình tại Phả Lại chỉ xuất hiện một dao dộng nhỏ vào thời kỳ đầu tháng 8. Toàn mùa, dòng chảy các sông luôn thiếu hụt so với TBNN. Sông Thái Bình tại Phả Lại, mực nước trung bình các tháng đều thấp hơn so với TBNN từ 0,28 m - 2,01 m. So với CKNT dòng chảy các tháng đầu mùa tháng 5,6 cao hơn từ 0,09 m - 0,13 m các tháng còn lại thấp hơn từ 0,83 m - 0,89 m.

Các sông khu vực hạ lưu,mực nước dao động chủ yếu theo ảnh hưởng của thủy triềuvà mưa lũ thượng nguồn.Thời kỳ đầu tháng 8 khi bão số 3 đổ bộ vào vùng biển Quảng Ninh - Hải Phòng kết hợp với triều cường nên đỉnh triều dâng caoở mức trênbáo động I. Trên sông Gùa tại Bá Nha đỉnh triều cao nhấtngày 3/8 là 2,12 m>BĐ Ilà 0,12 m, trên sông Kinh Môn tại An Phụ là 2,28m > BĐ I là 0,08 m (ngày 03/8).

II. Nhận định xu thếthời tiết thủy văn vụ Đông Xuân năm 2019 - 2020(Từ tháng 11/2019đến tháng 4/2020)

A. Khí tượng

1.Hiện tượng ENSO:Nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO3.4 tiếp tục giảm và chuyển sang trạng thái trung tính từ tháng 8/2019. Dự báo trạng thái trung tính sẽ tiếp tục diễn ra trong các tháng cuối năm 2019 và đầu năm 2020 nhưng nghiêng về pha nóng.

2. Bão và áp thấp nhiệt đới: Vẫn còn xuất hiện vào các tháng cuối năm, dự báo từ nay đến hết năm 2019 ở mức ít hơn TBNN, sẽ còn khoảng 3 - 5 cơn bão và ATNĐ hoạt động trên Biển Đông. Trong đó có khoảng 1 - 3 cơn bão và ATNĐ khả năng ảnh hưởng trực tiếp tới đất liền nước ta.

3. Nhiệt độ:Vụ Đông Xuân 2019 - 2020 là vụ Đông Xuân ấm. Đợt rét đậm đầu tiên có khả năng xuất hiện vào khoảng nửa đầu tháng 12/2019. Các đợt rét đậm, rét hại tập trung chủ yếu vào tháng 12/2019, tháng 1,2/2020. Số đợt rét đậm, rét hại từ 2 ngày trở lên khoảng 3 ÷ 5 đợt. Nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối phổ biến từ 7 - 9^oC. Nhiệt độ trung bình toàn mùa từ tháng 11/2019 đến tháng 4/2020 ở mức cao hơn TBNN.

4.Lượng mưa: Trên địa bàn tỉnh Hải Dương, tổng lươngmưa cả mùa (từ tháng 11/2019 đến tháng 4/2020) ở mức xấp xỉ TBNN. tuy vậy cuối mùa có nhiều khả năng xuất hiện từ 1-2 đợt mưa diện rộng. Đầu mùa ít mưa, có nhiều ngày khô hanh. Số ngày mưa nhỏ, mưa phùn nhiều hơn 2018 - 2019 và tập trung vào cuối tháng 2,3 năm 2020.

Trị số dự báo nhiệt độ, lượng mưa các tháng mùa Đông Xuân 2019 - 2020

Trị số Năm, tháng	Nhiệt độ (⁰C)		Lượng mưa (mm)
Trị số Năm, tháng	so TBNN	TBNN	so TBNN	TBNN
11/2019	≈>	21,7	≈>	61,7
12/2019	≈	17,9	≈	23,4
1/2020	≈>	16,5	<	25,0
2/2020	≈>	17,9	≈<	21,6
3/2020	≈	20,1	≈	57,4
4/2020	>	23,8	≈<	63,0

B.Thủy văn

- Mực nước:Trong điều kiện xả nước phát điện bình thường của các nhà máy thủy điện như: Sơn La, Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang thì dòng chảy ở hạ lưu sông Hồng và sông Thái Bình vẫn tiếp tục ở mức thấp hơn TBNN. Vùng cửa sông cần đề phòng xâm nhập mặn vào sâu trong nội đồng. Thời kỳ xâm nhập mặn tập trung vào tháng 2,3.

+ Trị số dự báo:Sông Thái Bình tại Phả Lại mực nước kiệt nhất khả năng ở mức - 20 cm ÷ - 10 cm. Thời gian xuất hiện xảy ra vào tháng 2,3/2019.

Dự báo Htb (cm) các tháng mùa Đông Xuân năm 2019 - 2020

Sông Thái Bình tại Phả Lại và hạ lưu sông Hồng tại cống Xuân Quan

Trạm	11/2019	12/2019	1/2020	2/2020	3/2020	4/2020
Phả Lại	0.85	0.67	0.60	0.58	0.55	0.80
Xuân Quan	140	120	125	150	110	155

- Thuỷ triều:Đông xuân năm 2019 - 2020 là thời kỳ thủy triều mạnh vào các tháng đầu mùa, sau đó giảm dần, hai tháng cuối mùa thủy triều ảnh hưởng yếu dần. Hạ lưu sông Thái Bình chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều, các địa phương lấy nước tự chảy, cần tranh thủ lợi dụng các đợt triều cường.

Mùa Đông Xuân năm 2019 - 2020 là mùaĐông Xuân ấm. Đợt rét đậm, rét hại đầu tiên khả năng xuất hiện vào nửa đầu tháng 12/2019. Các đợt rét đậm, rét hại tập trung chủ yếu vào tháng 12/2019, tháng 1,2/2020. Số đợt rét đậm, rét hại (từ 2 ngày trở lên) khoảng 3 - 5 đợt.

Mưa nhỏ, mưa phùn xuất hiện chủ yếu vào tháng 2 và đầu tháng 3. Những tháng đầu của mùa Đông Xuân khả năng vẫn còn xuất hiện bão và ATNĐ hoạt động trên biển Đông. Những trận mưa lớn diện rộng vẫn có khả năng xảy ra và gây ngập úng cục bộ. Cần đề phòng các hiện tượng dông, tố, lốc, mưa đá xảy ra vào thời kỳ giao mùa.

Lượng nước thượng nguồn về các sông trong tỉnh Hải Dương tiếp tục giảm so với TBNN và CKNT, các xã khu vực hạ lưu như: Nhị Chiểu (Kinh Môn); Thanh Hồng, Thanh Cường; Vĩnh Lập (Thanh Hà); Nguyên Giáp (Tứ Kỳ); Đại Đức, Đồng Gia, Tam Kỳ (Kim Thành) cần đề phòng nước mặn xâm nhập sâu vào nội đồng, thời kỳ xâm nhập mặn mạnh nhất vào tháng 2,3/2020.

Bài của Đồng Thị Phượng

Đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 5 ra tháng 10/2019