Những năm gần đây, tỷ lệ người mắc bệnh ung thư ở Hải Dương ngày càng gia tăng. Năm 2009 có 5.256 người khám và chữa bệnh ung thư ở Bệnh viện đa khoa tỉnh, năm 2010 con số đã tăng lên thành 5.624 người. Số bệnh nhân phải điều trị tại bệnh viện tuyến trên ngày càng cao. Với mục đích nghiên cứu về tỷ lệ mắc bệnh ung thư trên địa bàn toàn tỉnh và các yêu tố nguy cơ gây ung thư, năm 2011, UBND đã phê duyệt đề tài "Điều tra thực trạng, nghiên cứu một số yếu tố liên quan đến bệnh ung thư trên địa bàn tỉnh Hải Dương". Đề tài do ThsBS. Nguyễn Thành Công làm chủ nhiệm, Sở Y tế chủ trì.
Bệnh ung thư có thể ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể nhưng được phân loại thành 3 loại chính là: ung thư biểu mô, ung thư liên kết, ung thư khác (máu, thần kinh, lympho...). Ung thư di căn theo 3 đường chính là: đường máu, đường bạch huyết và đường xâm lấn. Có nhiều tác nhân gây ung thư, bao gồm tác nhân vật lý (bức xạ ion hóa, tia cực tím, ánh sáng tử ngoại...), tác nhân hóa học, hóa chất có trong thuốc lá, một số loại virus và môi trường bị ô nhiễm các chất độc hại. Một số yếu tố liên quan đến bệnh ung thư như: yếu tố môi trường ô nhiễm, hút thuốc lá, chế độ ăn uống, yếu tố gia đình và di truyền và yếu tố bệnh sử liên quan đến ung thư. Để phát hiện bệnh ung thư, y học sử dụng phương pháp khám lâm sàng và thăm dò cận lâm sàng bằng các xét nghiệm X quang, chụp nhiệt, siêu âm, cắt lớp vi tính, nội soi, xét nghiệm huyết học... Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 150.000 trường hợp mắc mới và có khoảng 75.000 trường hợp chết vì căn bệnh ung thư với các bệnh phổ biến như: ung thư phổi, dạ dày, gan, đại trực tràng ở nam giới, ung thư vú, dạ dày, phổi, cổ tử cung... ở nữ giới. Tại Hải Dương trong 5 năm (2006-2010), số lượt bệnh nhân vào điều trị ung thư tại Bệnh viện đa khoa tỉnh là 23.661 người.
Kết quả điều tra xác định tỷ lệ người đã mắc bệnh ung thư trên địa bàn tỉnh Hải Dương cho thấy: số người mắc bệnh ung thư cao nhất là ở địa bàn thành phố Hải Dương (253 người), ở huyện Kinh Môn là 225 người. Tỷ lệ mắc bệnh trong dân số cao nhất là ở các huyện Nam Sách (0,15%), Kinh Môn và Kim Thành (0,14%), thấp nhất là ở các huyện Ninh Giang (0,11%). Độ tuổi trung bình của bệnh nhân ung thư được phát hiện là 57,25. Tỉ lệ mắc ung thư giữa nam và nữ không có sự khác biệt với nam giới (49,7%) và nữ giới (50,3%). Các loại bệnh ung thư có số người mắc cao là: ung thư vú (16,4%), ung thư phổi (16,4%), ung thư dạ dày (10,3%). So sánh với một số kết quả nghiên cứu khác thì tỉ lệ ung thư vú ở Hải Dương là khá cao, tỉ lệ ung thư phổi ở mức khiêm tốn và ung thư cổ tử cung là ở mức thấp so với các nghiên cứu tương tự ở Thanh Hóa...
Đề tài tiến hành nghiên cứu xác định các yếu tố liên quan đến bệnh ung thư trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Kết quả cho thấy: người đã có tiền sử về bệnh viêm loét dạ dày dễ có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao (63,8); tỉ lệ những người hút thuốc lá bị ung thư phổi là 58,3%, cao hơn so với những người không hút thuốc lá (41,7%); tỉ lệ mắc bệnh ung thư gan phân bố theo mức độ sử dụng rượu bia có sự chênh lệch giữa những người đã từng uống (68,4%) và chưa bao giờ uống (31,6%); đối tượng có tiền sử mắc bệnh Polip trực tràng thì có tỉ lệ mắc ung thư trực tràng cao hơn (57,8%); đối tượng có tiền sử mắc bệnh phụ khoa có tỉ lệ mắc ung thư cổ tử cung rất cao (75%). Qua nghiên cứu sâu đã xác định được yếu tố môi trường, sự ô nhiễm môi trường do khói bụi, nước thải của các nhà máy, xí nghiệp ở các khu công nghiệp có ảnh hưởng trực tiếp đến bệnh ung thư của người dân.
Ban chủ nhiệm đề tài đã đề xuất giải pháp dự phòng và chăm sóc bệnh nhân ung thư tại cộng đồng. Các giải pháp được nhấn mạnh bao gồm: xây dựng mô hình chẩn đoán và điều trị bệnh nhân ung thư từ cấp tỉnh (Trung tâm Ung bướu), cấp huyện (khoa hoặc đơn nguyên điều trị, Bệnh viện đa khoa huyện) đến cấp xã (chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư tại cộng đồng, Y tế cơ sở). Bên cạnh đó, cần tập trung vào giải pháp truyền thông giáo dục sức khỏe dự phòng ung thư cho cộng đồng, tuyên truyền phòng ngừa ban đầu nhằm cố gắng loại trừ hoặc giảm tối đa sự tiếp xúc với các nguyên nhân gây ra ung thư như: hút thuốc lá, bức xạ mặt trời, hóa dự phòng, virus...
Đây là đề tài nghiên cứu đầu tiên tại Hải Dương về thực trạng bệnh ung thư trên quy mô toàn tỉnh. Theo đánh giá của Hội đồng khoa học và công nghệ tỉnh, đề tài nghiên cứu trên quy mô lớn, điều tra tổng thể, xử lý nhiều số liệu, đã thực hiện đầy đủ nội dung và hoàn thành mục tiêu đề tài. Đề tài bước đầu phác họa bức tranh toàn cảnh về căn bệnh ung thư trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Kết quả nghiên cứu đề tài là có giá trị ứng dụng cao cho người dân biết cách phòng tránh nguy cơ gây bệnh, là cơ sở khoa học để các cơ quan hữu quan phối hợp chương trình hành động dự phòng và chăm sóc bệnh nhân ung thư.
Để hoàn thiện báo các nghiệm thu, Hội đồng khoa học yêu cầu Ban chủ nhiệm đề tài bổ sung trích dẫn tài liệu tham khảo, bổ sung tỷ lệ mắc bệnh ung thư phân loại theo từng đối tượng nghề nghiệp, bổ sung kiến nghị với các cơ quan, sửa đổi một số khái niệm và kết luận còn mang tính suy đoán. Hội đồng khoa học tỉnh nhất trí nghiệm thu đề tài xếp loại khá.
Nguyễn Thị Ánh
Kết quả điều tra xác định tỷ lệ người đã mắc bệnh ung thư trên địa bàn tỉnh Hải Dương cho thấy: số người mắc bệnh ung thư cao nhất là ở địa bàn thành phố Hải Dương (253 người), ở huyện Kinh Môn là 225 người. Tỷ lệ mắc bệnh trong dân số cao nhất là ở các huyện Nam Sách (0,15%), Kinh Môn và Kim Thành (0,14%), thấp nhất là ở các huyện Ninh Giang (0,11%). Độ tuổi trung bình của bệnh nhân ung thư được phát hiện là 57,25. Tỉ lệ mắc ung thư giữa nam và nữ không có sự khác biệt với nam giới (49,7%) và nữ giới (50,3%). Các loại bệnh ung thư có số người mắc cao là: ung thư vú (16,4%), ung thư phổi (16,4%), ung thư dạ dày (10,3%). So sánh với một số kết quả nghiên cứu khác thì tỉ lệ ung thư vú ở Hải Dương là khá cao, tỉ lệ ung thư phổi ở mức khiêm tốn và ung thư cổ tử cung là ở mức thấp so với các nghiên cứu tương tự ở Thanh Hóa...
Đề tài tiến hành nghiên cứu xác định các yếu tố liên quan đến bệnh ung thư trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Kết quả cho thấy: người đã có tiền sử về bệnh viêm loét dạ dày dễ có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao (63,8); tỉ lệ những người hút thuốc lá bị ung thư phổi là 58,3%, cao hơn so với những người không hút thuốc lá (41,7%); tỉ lệ mắc bệnh ung thư gan phân bố theo mức độ sử dụng rượu bia có sự chênh lệch giữa những người đã từng uống (68,4%) và chưa bao giờ uống (31,6%); đối tượng có tiền sử mắc bệnh Polip trực tràng thì có tỉ lệ mắc ung thư trực tràng cao hơn (57,8%); đối tượng có tiền sử mắc bệnh phụ khoa có tỉ lệ mắc ung thư cổ tử cung rất cao (75%). Qua nghiên cứu sâu đã xác định được yếu tố môi trường, sự ô nhiễm môi trường do khói bụi, nước thải của các nhà máy, xí nghiệp ở các khu công nghiệp có ảnh hưởng trực tiếp đến bệnh ung thư của người dân.
Ban chủ nhiệm đề tài đã đề xuất giải pháp dự phòng và chăm sóc bệnh nhân ung thư tại cộng đồng. Các giải pháp được nhấn mạnh bao gồm: xây dựng mô hình chẩn đoán và điều trị bệnh nhân ung thư từ cấp tỉnh (Trung tâm Ung bướu), cấp huyện (khoa hoặc đơn nguyên điều trị, Bệnh viện đa khoa huyện) đến cấp xã (chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư tại cộng đồng, Y tế cơ sở). Bên cạnh đó, cần tập trung vào giải pháp truyền thông giáo dục sức khỏe dự phòng ung thư cho cộng đồng, tuyên truyền phòng ngừa ban đầu nhằm cố gắng loại trừ hoặc giảm tối đa sự tiếp xúc với các nguyên nhân gây ra ung thư như: hút thuốc lá, bức xạ mặt trời, hóa dự phòng, virus...
Đây là đề tài nghiên cứu đầu tiên tại Hải Dương về thực trạng bệnh ung thư trên quy mô toàn tỉnh. Theo đánh giá của Hội đồng khoa học và công nghệ tỉnh, đề tài nghiên cứu trên quy mô lớn, điều tra tổng thể, xử lý nhiều số liệu, đã thực hiện đầy đủ nội dung và hoàn thành mục tiêu đề tài. Đề tài bước đầu phác họa bức tranh toàn cảnh về căn bệnh ung thư trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Kết quả nghiên cứu đề tài là có giá trị ứng dụng cao cho người dân biết cách phòng tránh nguy cơ gây bệnh, là cơ sở khoa học để các cơ quan hữu quan phối hợp chương trình hành động dự phòng và chăm sóc bệnh nhân ung thư.
Để hoàn thiện báo các nghiệm thu, Hội đồng khoa học yêu cầu Ban chủ nhiệm đề tài bổ sung trích dẫn tài liệu tham khảo, bổ sung tỷ lệ mắc bệnh ung thư phân loại theo từng đối tượng nghề nghiệp, bổ sung kiến nghị với các cơ quan, sửa đổi một số khái niệm và kết luận còn mang tính suy đoán. Hội đồng khoa học tỉnh nhất trí nghiệm thu đề tài xếp loại khá.
Nguyễn Thị Ánh
