Ở nước ta, với sự phát triển của kinh tế - xã hội trong nhiều năm qua, nhu cầu xăng dầu ngày một lớn, một hệ thống mạng lưới cung cấp, phân phối xăng dầu đã được hình thành và phát triển rộng khắp cả nước, đáp ứng tốt nhu cầu phát triển ấy. Tuy nhiên, trong điều kiện trữ lượng dầu mỏ hạn chế, cơ sở lọc hoá dầu mới đang trong quá trình hình thành, nguồn cung cấp xăng dầu hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu, không thể tránh khỏi những ảnh hưởng tiêu cực to lớn đối với sự phát triển kinh tế và đời sống của đất nước từ những diễn biến xấu về giá xăng dầu trên thế giới. Mặt khác, những diễn biến ở thị trường trong nước cho thấy, yếu tố bên trong cũng trở nên gay gắt, làm trầm trọng thêm ảnh hưởng tiêu cực của xăng dầu tới nền kinh tế, với những biểu hiện mà dư luận đã từng lên tiếng, như: việc nhập hàng chục ngàn m3 xăng có chứa axeton gây hại cho người tiêu dùng; nạn đầu cơ, găm hàng, ép giá; các thủ đoạn gian lận, lừa đảo người tiêu dùng như bán xăng dầu chất lượng thấp, pha dầu hoả, pha xăng có chỉ số ôctan thấp vào xăng có chỉ số ôctan cao, hoặc cố tình đong đếm sai bằng thao tác bơm tiếp nối, hay thay đổi kết cấu bộ chuyển đổi, cấy chíp điện tử... Theo tính toán của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam, hàng năm, với việc gian lận trong đo lường, chất lượng xăng dầu đã gây thiệt hại cho người tiêu dùng khoảng 540 tỷ đồng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, song nguyên nhân chủ quan được quan tâm là: sự đứt đoạn trong đảm bảo chất lượng, đảm bảo đo lường; sự chồng chéo, rối loạn trong mạng lưới; trách nhiệm các khâu trong hệ thống không rõ ràng, liên tục...
Để khắc phục những tồn tại trên, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 55/2006/NĐ-CP quy định về kinh doanh xăng dầu và điều kiện kinh doanh xăng dầu. Riêng đối với quy định về điều kiện bảo đảm chất lượng, bảo đảm đo lường đối với hoạt động kinh doanh xăng động cơ, dầu điezen, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ra Thông tư hướng dẫn thực hiện số 29/2007/TT-BKHCN. Trong đó quy định phải thực hiện các điều kiện bảo đảm chất lượng, bảo đảm đo lường đối với từng loại doanh nghiệp như: Doanh nghiệp nhập khẩu, doanh nghiệp sản xuất, chế biến xăng dầu, nhà phân phối, nhà bán lẻ. Thông tư nhấn mạnh các yếu tố liên quan tới thực thi hoạt động kiểm soát chất lượng, đó là: các doanh nghiệp dù ở khâu nào của quá trình kinh doanh cũng phải đảm bảo chất lượng xăng dầu, và phải tuân thủ nghiêm quy định trong QCVN01:2007; đội ngũ cán bộ, nhân viên phải được đào tạo và đảm bảo đáp ứng nhu cầu công tác chuyên môn và nghiệp vụ về đo lường, chất lượng, phòng cháy chữa cháy...; hệ thống cơ sở vật chất phải đảm bảo yêu cầu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, đảm bảo chất lượng sản phẩm từ đầu vào đến đầu ra; các thiết bị, phương tiện đo lường phải đảm bảo tính hợp pháp, chính xác; các biện pháp kiểm soát chất lượng, đo lường phù hợp. Riêng đối với các nhà đại lý, các nhà bán lẻ, Thông tư đề cập các vấn đề cơ bản như sau:
Đối với nhà phân phối (tổng đại lý, đại lý) xăng dầu, phải đảm bảo đội ngũ cán bộ kỹ thuật và công nhân đã được đào tạo chuyên môn phù hợp với từng vị trí công tác; được đào tạo và cấp giấy chứng nhận về nghiệp vụ bảo quản thiết bị đo lường, chất lượng xăng dầu do Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tổ chức; Các phương tiện đo sử dụng trong giao nhận xăng dầu phải được kiểm định theo quy định hiện hành và đang còn trong thời hạn hiệu lực kiểm định. Phải đảm bảo có đủ bồn chứa, bể chứa cho từng chủng loại xăng, dầu. Ngoài ra, nhà phân phối có trách nhiệm yêu cầu nhà nhập khẩu, sản xuất cung cấp tên, chủng loại xăng dầu và tiêu chuẩn công bố áp dụng cho từng lô hàng. Hồ sơ hàng hoá phải được lưu trữ, sao chụp để chuyển giao cho các nhà bán lẻ (cửa hàng, trạm phân phối xăng dầu). Không được làm thay đổi chất lượng xăng dầu, không được cung cấp xăng dầu không đúng về chủng loại, chất lượng và số lượng trong quá trình kinh doanh. Chịu trách nhiệm về chất lượng xăng dầu trong quá trình tiếp nhận, bảo quản, vận chuyển theo hợp đồng.
Đối với nhà bán lẻ (cửa hàng, trạm bán lẻ xăng dầu), địa điểm kinh doanh phải đúng quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và được thiết kế, xây dựng theo quy định tại TCVN 4530:1998. Có đủ phương tiện đo trong giao nhận, bán lẻ, các phương tiện đo được kiểm định theo quy định và đang còn trong thời hạn hiệu lực; thực hiện quy định về đo lường đối với các phép đo trong thương mại bán lẻ theo quy định hiện hành. Hệ thống công nghệ sử dụng phương tiện đo trong bán lẻ xăng dầu phải được đánh giá đạt yêu cầu về kỹ thuật đo lường. Có đủ bồn chứa, bể chứa cho từng chủng loại xăng, dầu. Có đủ điều kiện phòng cháy, chữa cháy. Đội ngũ cán bộ kỹ thuật và công nhân đã được đào tạo chuyên môn phù hợp với từng vị trí công tác và phải được đào tạo và được cấp giấy chứng nhận về nghiệp vụ bảo quản thiết bị đo lường, chất lượng xăng dầu do Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (TC-ĐL-CL) tổ chức, được đào tạo về phòng cháy, chữa cháy. Nhà bán lẻ có trách nhiệm yêu cầu nhà phân phối cung cấp tên, chủng loại xăng dầu và tiêu chuẩn áp dụng tương ứng đối với từng loại xăng dầu và cung cấp cho người tiêu dùng xăng, dầu đúng định lượng, số lượng, chủng loại với chất lượng được cung cấp từ nhà phân phối; các thông tin về tên, chủng loại xăng dầu; mục đích sử dụng cho từng loại dầu điêzen phải được thông báo công khai ở vị trí dễ nhận biết cho người tiêu dùng. Nhà bán lẻ phải chịu trách nhiệm về tính hợp pháp và tính đúng đắn của các phương tiện đo được trang bị. Các thiết bị đo lường phải được kiểm định định kỳ, bảo quản, sử dụng theo quy định và phải bảo đảm tính nguyên vẹn của niêm phong sau khi kiểm định. Chỉ những thiết bị đo bảo đảm yêu cầu kiểm định mới được đưa vào sử dụng.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp trong triển khai thực hiện nghiêm các quy định về đảm bảo chất lượng, đo lường trong kinh doanh xăng dầu, được sự phân công của Tổng cục TC-ĐL-CL, Chi cục TC-ĐL-CL Hải Dương dự kiến sẽ tổ chức các khoá đào tạo và cấp chứng nhận về nghiệp vụ đảm bảo chất lượng, đo lường trong kinh doanh xăng dầu cho đội ngũ cán bộ, nhân viên thuộc các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh vào khoảng tháng 7-2008. Các nhà quản lý hy vọng với các biện pháp tập huấn, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, đi đôi với hoạt động thanh kiểm tra của các cơ quan quản lý Nhà nước, cộng với nỗ lực thực hiện nghiêm các quy định pháp luật của các doanh nghiệp, trong thới gian tới, hoạt động của mạng lưới kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh ta cũng như cả nước sẽ có những chuyến biến tích cực theo hướng phát triển lành mạnh, góp phần xây dựng "Văn minh thương mại" trong kinh tế thị trường, đáp ứng tốt hơn nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.
