Điểm mới lớn nhất của Thông tư 27 được thể hiện ở quy định phương thức khoán chi đến sản phẩm cuối cùng, áp dụng đối với các nhiệm vụ KH&CN được xác định rõ tên sản phẩm cụ thể; chỉ tiêu chất lượng chủ yếu của sản phẩm, đơn vị đo, mức chất lượng hoặc yêu cầu khoa học cần đạt được; số lượng quy mô sản phẩm tạo ra; địa chỉ ứng dụng; có tổng dự toán các khoản chi sửa chữa, mua sắm tài sản, đoàn ra không quá 1 tỷ đồng. Đây là cơ chế mới, tập trung quản chặt đầu ra và tính hiệu quả của các đề tài, dự án KH&CN. Qua đó, đề cao trách nhiệm, tăng cường tính tự chủ của các tổ chức, cá nhân các nhà khoa học trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ KH&CN, đồng thời thực hiện việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính.
Để được khoán chi đến sản phẩm cuối cùng, nhiệm vụ KH&CN cần thỏa mãn đồng thời 5 điều kiện:
- Nhiệm vụ KH&CN được tổ chức chủ trì, chủ nhiệm nhiệm vụ KH&CN thuyết minh và đề xuất thực hiện phương thức khoán chi đến sản phẩm cuối cùng.
- Sản phẩm của nhiệm vụ KH&CN đã được xác định rõ tên sản phẩm cụ thể; chỉ tiêu chất lượng chủ yếu của sản phẩm, đơn vị đo, mức chất lượng hoặc yêu cầu khoa học cần đạt được; số lượng hoặc quy mô sản phẩm tạo ra; địa chỉ ứng dụng.
- Nhiệm vụ KH&CN có tổng dự toán nguồn ngân sách nhà nước đối với các nội dung mua sắm, sửa chữa, đoàn ra chiếm không quá 15% tổng dự toán nguồn ngân sách nhà nước thực hiện nhiệm vụ KH&CN và không quá một tỷ đồng.
- Được Hội đồng tư vấn tuyển chọn, giao trực tiếp tổ chức và cá nhân thực hiện nhiệm vụ KH&CN xem xét và đề xuất khoán chi đến sản phẩm cuối cùng.
- Được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thuyết minh và dự toán kinh phí nhiệm vụ KH&CN.
Khi đã nhận thực hiện theo phương thức khoán chi đến sản phẩm cuối cùng, nhiệm vụ KH&CN sẽ không được điều chỉnh phương thức khoán trong quá trình triển khai thực hiện; không được điều chỉnh tổng mức kinh phí được giao khoán; không được điều chỉnh tên, mục tiêu và sản phẩm cuối cùng của nhiệm vụ KH&CN.
Về sử dụng kinh phí khoán, theo quy định của Thông tư 27, trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ, chủ nhiệm nhiệm vụ và tổ chức chủ trì được chủ động thực hiện các khoản chi theo thực tế phát sinh để đáp ứng yêu cầu khoa học của nhiệm vụ, không phụ thuộc vào định mức chi và dự toán của từng nội dung chi được duyệt trong tổng số các nội dung chi được giao khoán. Kinh phí giao khoán tiết kiệm do không chi hết được để lại cho tổ chức chủ trì quyết định phương án sử dụng.
Điểm mới trong thanh toán, tạm ứng kinh phí theo Thông tư 27 là tạm ứng kinh phí được thực hiện theo nội dung và tiến độ hợp đồng nghiên cứu và phát triển KH&CN; thanh toán tạm ứng được đơn giản hóa thủ tục thanh toán theo hướng kho bạc nhà nước chỉ thực hiện kiểm soát chi theo bảng kê khối lượng công việc đã thực hiện (thay cho việc kiểm soát trên các hóa đơn, chứng từ chi tiết).
Đối với việc quyết toán kinh phí thực hiện nhiệm vụ KH&CN: nhiệm vụ được quyết toán một lần sau khi được hoàn thành và các bên đã tiến hành thanh lý hợp đồng; đối với nhiệm vụ KH&CN thực hiện trong nhiều năm, tổ chức chủ trì có trách nhiệm tổng hợp, báo cáo đơn vị quản lý kinh phí về số kinh phí thực nhận và thực chi trong năm để đơn vị quản lý kinh phí tổng hợp số kinh phí thực nhận, thực chi của nhiệm vụ vào quyết toán của đơn vị theo niên độ ngân sách.
Cùng với Thông tư liên tịch số 55/2015/TTLT/BTC - BKHCN ngày 22/4/2015 hướng dẫn định mức xây dựng, phân bổ dự toán và quyết toán kinh phí đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ có sử dụng ngân sách Nhà nước, Thông tư liên tịch 27 sẽ đảm bảo đồng bộ quy trình quản lý kinh phí từ ngân sách Nhà nước để thực hiện nhiệm vụ KHCN bao gồm: lập dự toán, quản lý sử dụng (giao khoán, kiểm soát chi, tạm ứng và thanh toán tạm ứng, kiểm tra, thanh quyết toán).
Thông tư liên tịch 27 có hiệu lực từ ngày 15/02/2016 và thay thế Thông tư liên tịch số 93/2006/TTLT/BTC-BKHCN ngày 04/10/2006 của liên Bộ Tài chính và Bộ KH&CN hướng dẫn chế độ khoán kinh phí của đề tài, dự án KH&CN sử dụng ngân sách Nhà nước.
Nguyễn Duy Hưng
Bài đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 2 ra tháng 4/2016
