Phổ biến tri thức khoa học, chuyển giao công nghệ vào địa bàn nông thôn đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, góp phần nâng cao kiến thức, trình độ của người dân trong việc tiếp thu ứng dụng KH&CN vào sản xuất, làm tăng năng suất cây trồng, vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới.
Từ năm 2019, Trung tâm Thông tin KH&CN và Tin học được UBND tỉnh cho sáp nhập với Trung tâm Đo lường và đổi tên là Trung tâm Đo lường, Thử nghiệm và Thông tin khoa học đã thực hiện dự án “Nhân rộng mô hình cung cấp thông tin khoa học, công nghệ phục vụ phát triển sản xuất nông sản hàng hóa góp phần xây dựng nông thôn mới tỉnh Hải Dương”. Dự án đã xâydựng và triển khai mở rộng mô hình tăng cường cung cấp thông tin KH&CN phục vụ phát triển sản xuất nông sản hàng hóa góp phần xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Cung cấp thông tin KH&CN phục vụ sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn, nâng cao nhận thức cho người dân về ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất góp phần thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới nhằm tuyên truyền phổ biến kiến thức khoa học, nhân rộng các công trình KH&CN đã được nghiên cứu thành công vào sản xuất và đời sống.
Kết quả dự án đã xây dựng và nhân rộng mô hình cung cấp thông tin KH&CN cho 40 xã mới tham gia. Thành lập được 40 tổ truyên truyền thông tin KH&CN với quy mô mỗi tổ từ 3 - 5 người/xã. Sau khi thành lập hoạt động của các tổ truyền thông thông tin KH&CN đã triển khai việc thu thập thông tin và tuyên truyền phổ biến thông tin dưới nhiều hình thức như: Qua hệ thống loa truyền thanh của xã và qua các buổi tập huấn, chuyển giao kKH&CN ở xã, qua trao đổi trực tiếp, ...
Tổ truyền thông thông tin KH&CN đã làm tốt vai trò là đầu mối cung cấp thông tin tại cơ sở. Tổ truyền thông đã thực hiện việc thu thập nhu cầu về thông tin của người dân và chọn lọc các thông tin phù hợp với thời vụ và đặc trưng sản xuất của xã để đọc tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh, phát tài liệu và phổ biến, tuyên truyền thông qua các cuộc họp xã viên một cách kịp thời.
Hoạt động tuyên truyền thông tin KH&CN của các mô hình được thành lập năm 2012 - 2015 được duy trì đều đặn, tạo được thói quen trong quần chúng nhân dân từ khâu tiếp nhận thông tin, phản hồi thông tin và áp dụng các thông tin được phổ biến, tuyên truyền vào sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Kịp thời nắm bắt được nhu cầu thông tin được phản hồi từ các tổ Truyền thông, Ban chủ nhiệm chủ động sưu tầm, biên soạn các thông tin sát với nhu cầu của các xã, cung cấp kịp thời và thường xuyên các thông tin về quy trình sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cho tổ truyền thông dưới dạng các tài liệu bản cứng, bản mềm và đĩa phim các quy trình kỹ thuật băng lời đọc được ghi ra đĩa phục vụ công tác phát thanh có nội dung về quy trình trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản. Việc tuyên truyền các thông tin cung cấp cho mô hình được các tổ Truyền thông và lãnh đạo UBND các xã hưởng ứng nhiệt tình và truyền tải thông tin rất hiệu quả, đặc biệt là các thông tin được tuyên truyền trên hệ thống Đài Truyền thanh đã được nhân dân chú ý lắng nghe và có sự phản hồi.
Đài Truyền thanh xã đã tuyên truyền thông tin KH&CN được phát thanh đều đặn trên hệ thống loa truyền thanh đều đặn với thời lượng 10 - 15 phút/lần. Mỗi xã đã truyền tải được trên 100 tin bài về các quy trình kỹ thuật phục vụ cho sản xuất nông nghiệp cho nhân dân địa phương. Hình thức thông tin KH&CN này hiện tại được đánh giá dễ nhất, rẻ nhất và hiệu quả. Tạo được thói quen cho người dân lựa chọn, tiếp thu và ứng dụng KH&CN vào thực tiễn sản xuất và đời sống phù hợp với từng địa phương cũng như tiến độ thời vụ.
Hoạt động tuyên truyền thông tin KH&CN của các mô hình được thành lập giai đoạn 2012 - 2015 được duy trì đều đặn, tạo được thói quen trong quần chúng nhân dân từ khâu tiếp nhận thông tin, phản hồi thông tin và áp dụng các thông tin được phổ biến, tuyên truyền vào sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Kết quả đã cung cấp cho 52 xã trong quy mô thực hiện, mỗi xã là trên 200 lượt tài liệu văn bản/xã/năm, 5 đĩa tiếng/xã/năm phục vụ công tác phát thanh có nội dung về quy trình trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản trên hệ thống Đài Truyền thanh đã được nhân dân chú ý lắng nghe và có sự phản hồi.
Ban chủ nhiệm dự án đã tổ chức được 03 đợt tập huấn/năm, hướng dẫn sử dụng Internet và thư điện tử mỗi đợt, tổng cộng là 70-80 học viên/năm nhằm hướng dẫn sử dụng mạng nội bộ, chia sẻ tài nguyên trên mạng; Hướng dẫn khai thác sử dụng mạng Internet, Hướng dẫn vào một số chuyên trang về nông nghiệp, Hướng dẫn gửi thư, nhận thư, lưu giữ thông tin.
Trong 04 năm thực hiện đã tổ chức được 04 cuộc hội thảo trao đổi kinh nghiệm giữa các xã tham gia dự án và 40 cuộc hội thảo hướng dẫn thành lập và xây dựng quy chế hoạt động cho 40 tổ truyền thông thông tin KH&CN tại 40 xã tham gia dự án giai đoạn 2017-2020. Qua đó đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm khi tham gia thực hiện dự án và đánh giá sự cần thiết cũng như hiệu quả của mô hình cung cấp thông tin KH&CN và sự lan tỏa của mô hình đến các địa phương lân cận. Trong quá trình thực hiện dự án, Ban chủ nhiệm dự án đã phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Hải Dương xây dựng và phát sóng 48 số chuyên mục “KH&CN với phát triển nông nghiệp” với thời lượng 10 - 12 phút/số. Sau khi phát sóng 48 số của chuyên mục: “KH&CN với phát triển nông nghiệp” đã được đăng tải lên Website của Sở Khoa học và Công nghệ Hải Dương.
Mô hình cungcấp thông tin đã giúp các xã cập nhật kịp thời thông tin về các tiến bộ KH&CN trong việc chỉ đạo sản xuất của xã phù hợp theo từng mùa vụ và đặc thù canh tác của địa phương, nâng cao năng suất và chất lượng của các nông sản, hàng hóa góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân.
Bên cạnh đó, việc cung cấp thông tin nhanh chóng, kịp thời, sát với thực tiễn sản xuất và đặc thù canh tác của từng địa phương, đã nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của KH&CN trong áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, dần dần từ bỏ các tập tục canh tác lạc hậu, sẵn sàng chuyển đổi cơ cấu cây trồng có năng suất, chất lượng đạt hiệu quả kinh tế cao.
Ngoài ra dự án đã dần lấy lại được thói quen nghe đài của người dân, nhất là đài truyền thanh của địa phương thông qua việc duy trì chuyên mục KH&CN với thời lượng phát là 15 phút/lần và được phát thanh đều đặn một tuần 2 đến 3 lần và phát lại ít nhất 3 lần. Đây là hình thức tuyên truyền đã được Ban chủ nhiệm dự án khuyến khích sử dụng và hỗ trợ về kỹ thuật kinh phí để duy trì tại các mô hình những năm tiếp theo với quy mô lớn hơn, hiệu quả hơn, thiết thực hơn.
Hải Ninh
