Cơ quan phối hợp nghiên cứu (nếu có):
Bộ/ngành hoặc tỉnh/thành phố chủ quản*: UBND tỉnh Hải Dương
Chủ nhiệm đề tài*: Phạm Thị Tuyết Nhung Học hàm, học vị: Kỹ sư Giới tính: Nữ
Đồng Chủ nhiệm: Học hàm, học vị: Giới tính: Nam/Nữ
Danh sách cá nhân tham gia nghiên cứu:
Họ và tên: TRịnh Thị Hiếu Học hàm, học vị: Kỹ sư Giới tính: Nam / Nữ
Họ và tên: Phạm Hải Hà Học hàm, học vị: Kỹ sư Giới tính: Nam / Nữ
Họ và tên: Đặng Đưc Yên Học hàm, học vị: Giới tính: Nam / Nữ
Hình thức đánh giá: ¨ Nghiệm thu ¨ Tổng kết
Đánh giá xếp loại: ¨Xuất sắc ¨Khá ¨Đạt ¨Không đạt
Thời gian hoàn thành BC:
12
Nơi viết BC:
Số trang báo cáo: 58 trang Số trang Phụ lục: trang
Tóm tắt Báo cáo KQNC:
1-Mục tiêu:
- Tiếp tục nhân nhanh giống hoa Đồng tiền trong phòng nuôi cấy mô.
- Hoàn thiện quy trình kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa Cẩm chướng chùm nhập nội, hoa Đồng tiền phù hợp với điều kiện sinh thái, kinh tế và xã hội Hải Dương.
2- Kết quả:
Xây dựng mô hình trồng hoa Đồng tiền thương phẩm tại hộ nông dân
- Quy mô cây: + 2.400 cây từ nuôi cấy mô trong phòng năm 2010
+ 3.000 cây từ nuôi cấy mô năm 2011
- Địa điểm trồng: Thôn Phù Liễn xã Hồng Phong huyện Nam Sách; hộ trồng hoa phường Tân Bình- TP Hải Dương, vườn ươm Trung tâm Ứng dụng TBKH.
- Quy trình kỹ thuật: Bộ môn Đột biến và Ưu thế lai - Viện Di truyền
- Theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng và phát triển: chất lượng hoa theo các thời vụ trồng, tỷ lệ cây sống, thời gian ra rễ, chiều cao cây...
Nhiệt độ là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến sự sinh trưởng, phát triển, nở hoa và chất lượng của hoa đồng tiền. Nhiệt độ nằm trong khoảng thích hợp không những tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt, năng suất cao mà còn góp phần làm cho màu sắc hoa đẹp, nhiệt độ thích hợp nhất cho sự sinh trưởng, phát triển của cây hoa từ 15 - 25 oC. Qua bảng ta thấy các tháng trồng hoa từ tháng 10 đến tháng 4 , nhiệt độ nằm trong khoảng nhiệt độ thích hợp cho đồng tiền sinh trưởng, phát triển, riêng tháng 6, 7, 8 có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ tối thích, hộ nông dân tiến hành che lưới đen để giảm nhiệt, cũng như bổ sung lượng nước tưới thường xuyên đảm bảo cho cây sinh trưởng trong điều kiện tốt nhất.
Nhân giống hoa Đồng tiền bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật
Quy mô: Từ 20 bình cây giống gốc nhân được 6.800 cây giống trong 2 năm gieo tại vườn ươm của Trung tâm.
Trong 05 giống hoa Đồng tiền: Trắng, hồng, vàng, kem, đỏ thì giống hoa đồng tiền màu hồng cho hệ số nhân giống cao nhất, gấp 3 - 4 lần những giống còn lại, sau đó đến giống hoa đồng tiền màu vàng, màu kem, màu đỏ cuối cùng là màu trắng có hệ số nhân thấp, dễ nhiễm nhất. Vì vậy, cây giống màu trắng có trong phòng còn lại không đáng kể.
Thời gian bắt đầu vào mẫu đến khi có cây trồng phụ thuộc vào số lượng cây đưa ra trồng. Để có được 3.000 cây Đồng tiền ra vườn ươm trong 1 năm thì kế hoạch cần phải nhân ít nhất là 3.500 cây trong phòng vì còn trừ số bình bị nhiễm khuẩn, nấm không thể nhân tiếp được. Để có được 3.500 cây thì cần phải có 700 bình, mỗi bình 5 cây. Vậy thì từ 20 bình mỗi bình 5 cây để có được 700 bình, mỗi cây có hệ số nhân là 3 tương ứng 1 bình nhân được 3 bình. Vậy để có được 3.500 cây thì phải mất 4 lần cấy chuyển từ các bình cấy luân chuyển.
Sau khi đã đủ lượng cây cần khi đó ta cấy cả 3.500 cây sang môi trường ra rễ. Sau 4 tuần - 6 tuần cây có rễ và đủ tiêu chuẩn về chiều cao thì đem ra ươm tại vườn.
Kết quả đưa cây giống hoa Đồng tiền ra vườn ươm
Năm 2010
- Số lượng cây ra vườn ươm phải đạt là: 3.000 đảm bảo tỷ lệ sống giao cho nông dân còn 2.400 cây.
Năm 2011
- Số lượng cây ra vườn phải đạt: 3.800 cây đảm bảo tỷ lệ sống giao cho nông dân còn 3.000 cây.
Tỷ lệ sống của cây Đồng tiền phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tố: nhiệt độ, ẩm đô, chất lượng cây giống…Để có tỷ lệ cây sống cao cần tạo điều kiện tốt nhất về nhiệt độ, độ ẩm cho cây trồng.
Căn cứ vào tỷ lệ sống của các giống hoa Đồng tiền cho phép đánh giá được khả năng sinh trưởng, phát triển ban đầu của giống, từ đó lựa chọn được các giống có tỷ lệ sống cao là tiền đề thuận lợi cho quá trình sinh trưởng, phát triển và cho năng suất của cây.
Quá trình sinh trưởng, phát triển là một quá trình mà cây trồng phản ứng lại điều kiện sống của chúng cũng như phản ánh khả năng thích nghi của chúng với điều kiện ngoại cảnh của vùng thí nghiệm.
Xây dựng mô hình sản xuất thương phẩm hoa Cẩm chướng chùm Đài loan tại hộ nông dân
- Quy mô: + Diện tích: 360 m2
+ Số lượng: 8.700 cây
- Thời điểm trồng: Tháng 11/2010
- Thời điểm thu hoa: Tháng 04 – 05/2011
- Địa điểm: Tại thôn Phù Liễn xã Hồng Phong huyện Nam Sách
- Nguồn cây giống: Cây con từ gieo hạt và giâm cành (giống Đài Loan nhập nội)
Quy trình áp dụng
- Thời vụ gieo trồng: tháng 9;10 thu hoa từ tháng 1;2,3 năm sau; Trong đó hạt Cẩm chướng được gieo làm 3 đợt: 30/9; 05/10; 29/10/2010 dương lịch.
- Làm đất
- Đất được cày sâu, bừa kỹ tạo độ tơi xốp; đất thoát nước tốt , sạch cỏ dại. Lên luống măt luống rộng 60 cm đáy luống khoảng 80cm; rãnh luống 40 - 45 cm.
- Phân bón và liều lượng bón phân:Lượng phân bón cho 1 sào bắc Bộ (360 m2) như sau:
+ Phân chuồng: 100- 110 kg
+ Phân hóa học: Bón phân hỗn hợp theo tỷ lệ 1:1:1; kết hợp 3- 4 ngày tưới với nước giải pha loãng tỷ lệ 1/200 và tưới tăng dần tỷ lệ pha1/150; 1/100; 1/50.
Cách bón phân cho Cẩm chướng được thực hiện như sau:
+ Bón lót toàn bộ lượng phân chuồng và 10 -12 kg phân bón hỗn hợp NPK ; bón trước trồng 10- 15 ngày, bón xong trộn đều với đất lấp cao phân từ 10 -15 cm.
- Chăm sóc
+ Tưới nước: Sử dụng ống tưới nhỏ giọt để giữ cho cây có độ ẩm đồng đều không tưới lên lá và tưới phun.
+ Trồng cây: Sau khi rạch hàng, trồng với khoảng cách 20 x 20 cm, mỗi hốc trồng 1 cây. Trồng nông, đứng thẳng, do thân cây mảnh, nhỏ nên khi trồng không nên trồng để rễ cây sâu và chặt, cây sẽ bị nghẹn và chết; thân cây còn nhỏ và yếu cần cắm thêm que nhỏ bên cạnh hoặc phụ thêm đất để dựng cây không bị đổ. Vài ngày đầu thời tiết còn nóng nên che bớt ánh sáng
Kết quả theo dõi mô hình trồng hoa Cẩm chướng chùm Đài loan tại hộ nông dân
Cây Cẩm chướng đẻ cành nhánh rất nhiều, sau trồng khoảng 20 - 30 ngày mỗi cây đẻ từ 5- 7 cành nhánh, để thân chính có chiều cao đạt hiệu quả thì cần tỉa bỏ bớt cành nhánh làm cành giâm bổ sung cây giống còn nếu nhu cầu của hộ nông dân muốn trồng thành cây trong chậu để trang trí thì không cần ngắt bỏ cành nhánh.
Cây Cẩm chướng trồng ở thời điểm trồngsớm ra hoa sớm hơn, chỉ sau trồng 24 ngày một số cây hình thành hoa tuy nhiên chiều cao cành hoa chưa đạt tiêu chuẩn; do thời điểm trồng sớm gặp điều kiện thời gian chiếu sáng dài ngày cây đã phân hóa mầm hoa ngay từ khi cây còn nhỏ nhưng sự sinh trưởng và phát triển lại không tốt bằng cây thời điểm trồng muộn. Song cây ở thời điểm trồng muộn sinh trưởng và phát triển tốt hơn nhưng chiều cao cành hoa lại thấp hơn và tỷ lệ đẻ nhánh nhiều nên đường kính hoa nhỏ hơn so với cây ở thời điểm trồng sớm; nguyên nhân cây ở thời điểm trồng sớm hơn có thời gian sinh trưởng sinh dưỡng gặp được điều kiện thời tiết thuận hơn; do có sự chênh lệch nhiệt độ ngày đêm dài nên cành hoa sẽ dài hơn.
Kết quả đào tạo, tập huấn
Tổ chức được 1 lớp tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Cẩm chướng chùm Đài Loan và cây Đồng tiền cho 30 hộ dân tham gia tại nhà văn hóa thôn Phù Liễn xã Hồng Phong huyện Nam Sách cùng với chuyên gia của Viện Di truyền về giảng dạy.
Qua 2 năm thực hiện đề tài trồng thử nghiệm giống hoa Cẩm chướng chùm Đài Loan và hoa Đồng tiền tại thôn Phù Liễn xã Hồng Phong huyện Nam Sách và thành phố Hải Dương cho thấy đề tài đã đạt được mục tiêu, nội dung đặt ra.
1. Đối với cây Cẩm chướng Đài Loan
- Đã xây dựng được mô hình trồng thử nghiệm giống hoa Cẩm chướng chùm Đài Loan với quy mô 8.700 cây tương ứng với diện tích: 360 m2 tại thôn Phù Liễn – xã Hồng Phong - huyện Nam Sách.
- Cây Cẩm chướng chùm Đài Loan sinh trưởng và phát triển tốt và cho năng suất cao, tốn ít công chăm sóc, ít sâu bệnh, hiệu quả kinh tế cao.
- Ở khoảng cách trồng 30 x 40 cm và khoảng cách 30 x 30 cm tạo điều kiện cho chiều dài cành hoa đảm bảo, cho năng suất cao, ngược lại ở khoảng cách 20 x 30 đã làm hạn chế năng suất, chất lượng cành hoa.
2. Đối với cây Đồng tiền
- Đã xây dựng được mô hình trồng thử nghiệm giống hoa Đồng tiền với quy mô 5.400 cây tương ứng với diện tích xấp xỉ 2,5 sào Bắc Bộ tại thôn Phù Liễn – xã Hồng Phong - huyện Nam Sách và phường Tân Bình - Thành phố Hải Dương.
- Cây Đồng tiền cấy mô ban đầu cây giống tuy nhỏ nhưng cây khoẻ, sạch bệnh, tỷ lệ hoa hữu hiệu cao, chống chịu sâu bệnh khá.
Để mô hình trồng hoa Đồng tiền, Cẩm chướng đạt hiệu quả cao hơn đòi hỏi các hộ nông dân đầu tư nhiều hơn nữa về vật tư nhà trồng như hệ thống nhà lưới, nhà màng giản đơn, hệ thống tưới nhỏ giọt … để che sương, tránh ẩm độ đất cao khi mưa kéo dài, hạn chế sâu bệnh phá hại cây Đồng tiền, ngoài ra các hộ nông dân cần áp dụng quy trình nghiêm ngặt hơn để đạt được năng suất và hiệu quả cao hơn nữa.
Bước đầu đánh giá cây Cẩm chướng chùm Đài Loan và cây Đồng tiền sinh trưởng và phát triển tốt, hiệu quả kinh tế cao, thích nghi với điều kiện đất đai và khí hậu Hải Dương.
- Giúp các hộ dân thực hiện đề tài tiếp cận được với giống cây từ nuôi cấy mô và thấy được hiệu quả của 2 giống hoa trên.
- Góp phần nâng cao kiến thức cho cán bộ kỹ thuật Trung tâm Ứng dụng TBKH và bà con nông dân thực hiện đề tài về trồng và chăm sóc cây Đồng tiền và Cẩm chướng.
3- Khả năng ứng dụng và mở rộng
Mở rộng mô hình trồng hoa tại Hải Dương
