Tuy nhiên, đâu đó vẫn xảy ra hiện tượng tháo niêm phong kẹp chì xe téc rút ruột xăng dầu trong khâu vận chuyển ở TP.Hồ Chí Minh và Hưng Yên; nhập lậu xăng dầu qua đường biển; cửa hàng bán lẻ nhập hàng ngoài luồng, không xuất rõ xuất xứ; bơm thiếu xăng dầu thông qua hành vi bơm tiếp nối ở Hà Nội, lắp chíp thông minh chạy hai chương trình ở Nghệ An, Bình Dương; ô tô, xe máy cháy nổ…thiệt hại cho người tiêu dùng, gây dư luận không tốt ảnh hưởng uy tín của hệ thống cung cấp xăng dầu, gây khó khăn trong phát hiện và hoài nghi đối với các cơ quan quản lý có liên quan…
Một vấn đề mà trong thời gian qua, báo chí ít đề cập, dư luận ít quan tâm đó là thất thu thuế - một hậu quả đương nhiên xuất phát từ những tiêu cực trên ảnh hưởng đến nguồn thu của Nhà nước. Việc thực hiện nghĩa vụ thuế dựa trên cơ sở tự kê khai thuể là trách nhiệm của doanh nghiệp, nhưng việc thanh tra, kiểm tra kê khai đúng, đủ của cơ quan thuế đối với doanh nghiệp là khó khăn và phức tạp đòi hỏi nhiều thời gian. Tuy nhiên, có một số thuận lợi đặc biệt đối với ngành xăng dầu như: các quy định kiểm soát kinh doanh, đảm bảo chất lượng, đo lường theo chuỗi từ sản xuất, nhập khẩu đến phân phối; số lượng đầu mối sản xuất, nhập khẩu không nhiều… thêm nữa, các thiết bị đo lường dùng trong giao nhận, bán lẻ đều có bộ phận ghi nhận, lưu trữ tích lũy qua các lần bán lẻ - đồng hồ tổng. Vì vậy, việc kiểm soát tính đúng, tính đủ thuế thông qua báo cáo kê khai, chứng từ đầu vào, đầu ra kết hợp với quản lý, kiểm soát đồng hồ tổng tốt sẽ tránh được những sai sót, vi phạm gây thất thu thuế. Xuất phát từ thực tế đó, một số tỉnh như Nghệ An, Thái Bình, Hải Phòng…Cục Thuế tỉnh đã phối hợp cùng Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng triển khai biện pháp niêm phong đồng hồ tổng của các cột đo xăng dầu tại địa phương đem lại kết quả khả quan. Đặc biệt, tỉnh Thái Bình, Nghệ An tăng thu được hàng trăm tỷ đồng.
Qua thăm quan khảo sát các tỉnh đã triển khai, Cục Thuế tỉnh Hải Dương đã tham mưu cho UBND tỉnh ra Chỉ thị số 25/CT-UBND ngày 24/11/2016 về Tăng cường công tác quản lý thu thuế trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh Hải Dương, trong đó xác định vai trò chủ trì, phối hợp của Cục Thuế với các ngành, các cấp triển khai các nội dung: thực hiện dán tem niêm phong đồng hồ đếm tổng các cột đo xăng dầu; định kỳ tổ chức ghi chỉ số công tơ; quản lý chặt chẽ số lượng xăng dầu mua vào, bán ra, ngăn chặn việc khai man, trốn thuế, mua bán hóa đơn; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về thuế. Các ngành, các cấp trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ tăng cường hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ, đẩy mạnh các hoạt động phối hợp kiểm tra, kiểm soát trong phạm vi, lĩnh vực được phân công đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu. Trong đó, Sở Khoa học và Công nghệ, trực tiếp là Chi cục Tiêu chuẩn, Đo lường, Chất lượng có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm về đo lường, chất lượng và các vi phạm khác theo thẩm quyền; thực hiện kiểm định cột đo xăng dầu tại các cửa hàng trong quy hoạch hệ thống bán lẻ xăng dầu; phối hợp với Cục thuế và các cơ quan liên quan triển khai kế hoạch dán tem niêm phong đồng hồ tổng; phối hợp với ngành thuế, thành lập đoàn liên ngành kiểm tra định kỳ hoặc đột suất hoạt động kinh doanh xăng dầu của các đơn vị trên địa bàn tỉnh… Với các doanh nghiệp phải có trách nhiệm chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh xăng dầu và Chỉ thị số 25/CT-UBND ngày 24/11/2016 của UBND tỉnh; thực hiện các yêu cầu của đoàn công tác liên ngành trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao.
Quán triệt tinh thần của Chỉ thị số 25/CT-UBND, Cục Thuế tỉnh đã trình Ban chỉ đạo Chống thất thu ngân sách và đôn đốc thu hồi nợ đọng thuế tỉnh phê duyệt kế hoạch triển khai dán tem niêm phong đồng hồ tổng trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu. Kế hoạch triển khai có 3 bước: Bước 1: thực hiện công tác chuẩn bị. Bước 2: Phổ biến tuyên truyện về chủ trường, kế hoạch triển khai dán tem đồng hồ tổng cột đo xăng dầu thông qua tổ chức hội nghị phổ biến cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và trên phương tiện thông tin đại chứng về mục đích, ý nghĩa của kế hoạch dán tem đồng hồ tổng cột đo xăng dầu. Bước 3: Tổ chức thực hiện dán tem niêm phong đồng hồ tổng cột đo xăng dầu trong thời gian từ 01/12/2016 , hoàn thành trước 29/4/2017 và thực hiện các công việc sau dán tem niêm phong: xử lý các tình huống đột xuất; định kỳ hàng quý kiểm tra ngẫu nhiên các cột xăng dầu để kiểm soát việc thực hiện dán tem niêm phong.
Với trách nhiệm được giao, Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, đã tham gia ngay từ những ngày đầu, cùng Cục Thuế tỉnh tham quan khảo sát, học tập kinh nghiệm triển khai của các tỉnh bạn, tham gia xây dựng các dự thảo Chỉ thị về chống thất thu thế trong kinh doanh xăng dầu, kế hoạch dán tem niêm phong đồng hồ tổng cột đo xăng dâu để Cục Thuế trình UBND tỉnh phê duyệt. Trong quá trình triển khai thực hiện, Chi cục đã khẩn trương rà soát, thống kê, phân loại cột xăng; xác định các điểm niêm phong phù hợp với từng kiểu cột đo; tham gia tuyên truyền, phổ biến chủ trương, kế hoạch chống thất thu thuế trong kinh doanh xăng dầu cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh; tập huấn việc dán tem và cử 4 cán bộ Chi cục tham gia 4 đoàn liên ngành do Cục Thuế chủ trì trực tiếp thực hiện việc dán tem và hỗ trợ chốt số đồng hồ tổng.
Mặc dù việc triển khai kế hoạch vào thời điểm các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp đều tập trung cao độ để hoàn thành kế hoạch năm, song với sự nỗ lực trách nhiệm chung và sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, khoa học, việc dán tem niêm phong đã được hoàn thành ngay trong tháng 12/2016 (kế hoạch là xong trước 29/4/2017) với khoảng 825 cột đo xăng dầu của 248 cửa hàng thuộc 166 doanh nghiệp. Sau khi hoàn thành dán tem niêm phong, đến nay, hàng tháng, Cục Thuế đã thực hiện việc chốt số đồng hồ tổng cột xăng dầu đối với cơ sở thực hiện kê khai tháng và sẽ thực hiện chốt số đồng hồ hàng quý đối với các cơ sở kê khai theo quý. Trong thời gian qua, thông qua hoạt động kiểm tra, kiểm định Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng cũng đã phát hiện một số trường hợp tem niêm phong đồng hồ tổng bong, rách … và đã thông báo để kịp thời xử lý hàng chục tình huống niêm phong lại theo quy định đối với các trường hợp niêm phong rách, hỏng được phát hiện trong quá trình sử dụng,vận hành các cột xăng dầu.
Việc triển khai biện pháp dán tem niêm phong đồng hồ tổng cột đo xăng dầu ở tỉnh ta mới thực hiện trong thời gian ngắn, chưa thể xác định mức độ, quy mô tăng thu ngân sách cho địa phương, song có thể khẳng định một môi trường công bằng, công khai, minh bạch hơn trong thực hiện nghĩa vụ thuế của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Hơn thế nữa, với việc tiếp tục đẩy mạnh hoạt động phối hợp chặt chẽ, đồng bộ hơn của ngành thuế với các cơ quan liên quan sẽ nâng cao hiệu quả kiểm soát việc thực thi các điều kiện kinh doanh, đảm bảo chất lượng, đo lường góp phần hạn chế tiêu cực trong kinh doanh xăng dầu và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bài của Trịnh Đăng Hoàn
Đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 2 ra tháng 4/2017
