Áp dụng quy trình kỹ thuật sản xuất an toàn
Cách trung tâm thành phố Hải Dương khoảng 3km, cơ sở sản xuất CP Green Farm ở khu 3, phường Việt Hòa, thành phố Hải Dương có diện tích khoảng 2ha. Cơ sở CP Green Farm sản xuất các loại rau củ quả như rau muống, rau dền, rau đay, mồng tơi, rau cải, dưa chuột, bí xanh, cà chua, dưa kim hoàng hậu… Chị Nguyễn Thị Phương, chủ cơ sở CP Green Farm cho biết, cơ sở đã áp dụng khoa học kỹ thuật, áp dụng qui trình sản xuất rau an toàn của Viện Rau quả Trung ương đã được công nhận vào sản xuất; lắp đặt nhà lưới đơn giản, hệ thống tưới nước nhỏ giọt trong sản xuất rau ăn lá, ăn quả; áp dụng các công nghệ máy đo các hàm lượng tồn dư trong sản phẩm đảm bảo các sản phẩm đưa ra thị trường đạt tiêu chuẩn qui định; đồng thời, phối hợp với các công ty về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để áp dụng các sản phẩm mang lại năng suất, chất lượng cao, ưu tiên phục tráng các giống bản địa và các dòng phân bón hữu cơ, thuốc trừ sâu thảo mộc; tuân thủ đúng hướng dẫn và thời gian cách ly khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Nông trại Gia Gia do Công ty Cổ phần Thực phẩm Gia Gia đầu tư xây dựng và quản lý với diện tích 5,3ha tại xã Phạm Kha, huyện Thanh Miện, hiện đang gieo trồng các loại rau ăn lá, củ, quả như su hào, bắp cải, rau cải, rau cần nước, ớt, cà chua, dưa chuột… Phạm Kha là xã đầu tiên của tỉnh Hải Dương được công nhận là vùng sản xuất rau an toàn, vì vậy nông trại Gia Gia hội tụ đủ các yếu tố đảm bảo cho vùng sản xuất rau an toàn. Vùng đất chưa bị ô nhiễm bởi các kim loại nặng (thủy ngân, asen...), chưa bị ảnh hưởng của nước thải công nghiệp (không gần các xí nghiệp, nhà máy nước thải chưa được xử lý; bệnh viện hay nguồn nước thải sinh hoạt). Nguồn nước tưới được cung cấp bởi sông thủy nông Bắc Hưng Hải. Để hạn chế hàm lượng nitrat trong rau, nông trại áp dụng cách bón lót sớm, đúng lúc để lượng nitrat thấp, kết hợp với phân chuồng, phân xanh và phân vi lượng, đồng thời ưu tiên sử dụng phân bón vi sinh hữu cơ.
Nông trại áp dụng chặt chẽ Quy trình sản xuất rau an toàn VietGAP từ khâu lựa chọn giống của những công ty có uy tín; ghi chép nhật ký hoạt động của nông trại theo từng lô ruộng, từng loại cây trồng với các nội dung: ngày gieo trồng; hoạt động bón phân; hoạt động phun thuốc bảo vệ thực vật; thu hái sản phẩm, sơ chế đóng gói. Mới đây, Công ty cổ phần thực phẩm Gia Gia đã được Chi cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản Hải Dương cấp Giấy chứng nhận đơn vị đủ điều kiện an toàn thực phẩm để sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực rau an toàn.
Đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm
Đối với CP Green Farm,mỗi năm cơ sở sản xuất rau an toàn của gia đình chị Phương cung ứng ra thị trường khoảng 50 tấn rau, củ, quả phục vụ nhu cầu sử dụng sản phẩm rau an toàn, đảm bảo chất lượng của người tiêu dùng. Từ khi đi vào sản xuất, cơ sở đã ký hợp đồng với một số trường học mầm non trên địa bàn thành phố Hải Dương để tiêu thụ sản phẩm rau an toàn; ký hợp đồng với các công ty triển khai vùng nguyên liệu: ONION Hàn Quốc, công ty rau an toàn CP VietGAP, VinGrup… Bên cạnh đó, cơ sở ưu tiên triển khai hệ thống bán lẻ trên địa bàn thành phố Hải Dương để tận dụng ưu thế rút ngắn khoảng cách từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ. Đồng thời mở rộng thị trường tiềm năng là Hà Nội, hiện tại đã có 03 cửa hàng trên địa bàn thành phố. Theo hạch toán của cơ sở CP Green Farm, mô hình trồng rau an toàn có tổng lợi nhuận thu được là 877,7 triệu đồng, sau khi trừ chi phí 724,8 triệu đồng, lãi ròng thu được là 152,9 triệu đồng.
Đối với nông trại Gia Gia, Công ty cổ phần thực phẩm Gia Gia có trụ sở đặt tại thành phố Hải Dương hướng đến mục tiêu trở thành nhà cung ứng thực phẩm sạch tại thị trường Hải Dương, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh... Hiện tại, các sản phẩm của nông trại được tiêu thụ tại các cửa hàng thực phẩm sạch, các chợ; cung cấp thực phẩm cho các bếp ăn các trường học, các khu công nghiệp... Trong thời gian tới, Công ty sẽ mở cửa hàng bán lẻ sản phẩm rau an toàn ngay trên địa bàn thành phố Hải Dương để tiếp cận rộng hơn thị trường bán lẻ. Hiện nay, Công ty đã hoàn thiện thủ tục đăng ký bảo hộ nhãn hiệu “Gia Gia Food” cho sản phẩm rau an toàn của nông trại. Bên cạnh đó, nông trại đã đầu tư lắp đặt hệ thống camera giám sát toàn bộ các lô đất với từng loại cây trồng để dễ dàng cho công tác quản lý và dành cho khách hàng quan tâm đến quy trình sản xuất có thể truy cập và giám sát toàn bộ hoạt động trồng và chăm sóc rau. Sản phẩm của nông trại sau khi sơ chế, đóng gói sẽ được dán tem mã số, mã vạch để truy xuất ngồn gốc, khách hàng có thể kiểm tra bằng điện thoại. Sau khi thu hoạch một số loại rau vụ đông vừa qua, nông trại Gia Gia hạch toán hiệu quả kinh tế lãi từ 2-3 triệu đồng/sào, giá bán rau an toàn cao hơn so với giá bán rau thông thường khoảng 10%.
Để các cơ sở sản xuất rau an toàn đi vào hoạt động, các chủ cơ sở cần có nguồn vốn đầu tư rất lớn, bao gồm tiền thuê ruộng đất, đầu tư trang thiết bị tưới tiêu, xây dựng thương hiệu, kiểm soát độ an toàn…. Đơn cử như cơ sở sản xuất rau an toàn của Công ty Cổ phần thực phẩm Gia Gia, mức vốn đầu tư ban đầu lên đến 1,5 tỉ đồng mới đủ trả tiền thuê ruộng đất trong thời gian 5 năm, thiết kế, lắp đặt hệ thống tưới tiêu… Bên cạnh đó, các chủ cơ sở sản xuất rau an toàn còn gặp khó khăn trong việc lựa chọn địa điểm sản xuất tập trung có quy mô lớn. Mặc dù vậy, sản xuất rau an toàn là xu hướng tất yếu để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng nông sản sạch. Chính vì vậy, việc phát triển các cơ sở sản xuất có quy mô lớn, áp dụng khoa học công nghệ và kỹ thuật tiên tiến, sản xuất được những sản phẩm an toàn, chất lượng và tổ chức tiêu thụ sản phẩm tốt sẽ từng bước đưa sản phẩm rau an toàn tiêu thụ trên thị trường, và sản xuất rau an toàn thành ngành sản xuất hàng hóa có giá trị kinh tế cao. Một trong những khó khăn lớn nhất hiện nay là việc tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm rau an toàn. Cùng với nỗ lực tìm kiếm thị trường, xây dựng thương hiệu của các chủ cơ sở, rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành trong việc nâng cao nhận thức về rau an toàn cho thương lái và người tiêu dùng; đồng thời cần có sự hỗ trợ của các cơ quan trong việc xúc tiến thương mại cho sản phẩm rau an toàn, vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng rau sạch, vừa góp phần phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, nâng cao thu nhập cho người làm nông nghiệp.
Bài của Nguyễn Thị Ánh đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 2 ra tháng 4/2017
