Trong 10 năm qua từ 2008 đến 2017 lĩnh vực khoa học xã hội và khoa học nhân văn có 51 nhiệm vụ được thực hiện về: cơ chế chính sách,quản lý, giáo dục và đào tạo, lịch sử, văn hóa, sở hữu trí tuệ, an ninh, quốc phòng... Các kết quả nghiên cứu trong 10 năm qua đã có những đóng góp rấtquan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hải Dương, một số kết quả nghiên cứu tiêu biểu đó là:
Tổng kết đánh giá việc thực hiện các chương trình, đề án của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Hải Dương nhiệm kỳ 2010-2015, xây dựng phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng, xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể giai đoạn 2015-2020; xây dựng hệ thống chỉ tiêu chủ yếu đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu xây dựng Hải Dương trở thành tỉnh công nghiệp; xây dựng Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ của tỉnh giai đoạn 2016 - 2020 làm cho khoa học và công nghệ thực sự là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Nghiên cứu cụ thể hoá chủ trương, chính sách của Trung ương vào điều kiện thực tiễn của tỉnh như: Các giải pháp xây dựng và củng cố tổ chức Đảng trong loại hình doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Hải Dương trong thời kỳ đổi mới; xây dựng các giải pháp thực hiện có hiệu quả Pháp lệnh và Quy chế dân chủ ở cơ sở; xây dựng và tổ chức thực hiện cơ chế phản biện xã hội đã nâng cao hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc các cấp của tỉnh Hải Dương. Đánh giá thực trạng, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự biến đổi một số cấu trúc xã hội nông thôn hiện nay trên địa bàn tỉnh, xác định các giải pháp định hướng, điều chỉnh sự biến đổi một số cấu trúc xã hội và nâng cao chất lượng, hiệu quả xây dựng nông thôn mới bền vững trên địa bàn tỉnh.
Đã xây dựng được bộ tiêu chí xác định di tích lịch sử cách mạng tiêu biểu và xác định 48 di tích tiêu biểu trên địa bàn tỉnhgóp phần bảo tồn, phát huy các di tích lịch sử cách mạng tiêu biểu trên địa bàn tỉnh.Nghiên cứu bảo tồn, khai thác và phát triển các di tích lịch sử - văn hóa của tỉnh, biên soạn xuất bản và phát hành các bộ sách: Di sản Hán nôm tỉnh Hải Dương, Địa chí tỉnh Hải Dương, Địa chí thành phố Hải Dương, Những sự kiện lịch sử tỉnh Hải Dương giai đoạn 1930 - 2009, v.v...Xây dựng các mô hình sản phẩm du lịch văn hóa, nghỉ dưỡng, du lịch làng nghề, du lịch tâm linh, du lịch sinh thái nghỉ dưỡng.Các kết quả nghiên cứu về lịch sử, văn hoá là cơ sở khoa học cho việc xây dựng quy hoạch bảo tồn, khai thác và phát triển các khu di tích lịch sử - văn hóa trọng điểm của tỉnh gắn với phát triển du lịchđể thu hút các doanh nghiệp phát triển hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh.
Trong giáo dục và đào tạo đã tổng kết lý luận và thực tiễn những bài học kinh nghiệm giáo dục quý báu của ngành giáo dục đào tạo Hải Dương phục vụ sự nghiệp đổi mới, nghiên cứu áp dụng một số phương pháp giảng dạy tích cực góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực tại các trường Đại học, Cao đẳng, các trường phổ thông trên địa bàn tỉnh, như: xây dựng mô hình xã hội học tập trên địa bàn tỉnh Hải Dương, giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn hoá học thông qua dạy bài tập hoá học cấp trung học cơ sở, các biện pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi thông qua các hoạt động giáo dục...Biên soạn xuất bản tài liệu và hướng dẫn giảng dạy một số môn học: Lịch sử, địa lý, ngữ văn địa phương,hoạt động trải nghiệm sáng tạo gắn với địa phương; áp dụng dạy học, kiểm tra đánh giá ở cấp trung học cơ sở theo hướng tiếp cận PISA để phát triển năng lực cho học sinh, nâng cao chất lượng chất lượng giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Xây dựng được hệ thống tiêu chí đánh giá và lựa chọn sản phẩm công nghiệp chủ lực của tỉnh, đưa ra các định hướng phát triển các sản phẩm công nghiệp chủ lực giai đoạn 2013-2020, tầm nhìn đến năm 2030; đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Hoạt động sở hữu trí tuệ trên địa bàn tỉnh được thực hiện có hiệu quả, hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức trong hoạt động sở hữu trí tuệ, xây dựng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, phát triển thương hiệu cho các sản phẩm đặc sản, truyển thống của tỉnh: đến năm 2018 Sở Khoa học và Công nghệ đã xây dựng được 01 chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm vải thiều Thanh Hà, 18 nhãn hiệu tập thể cho các sản phẩm nông nghiệp đặc sản và sản phẩm các làng nghề truyền thống của tỉnh. Trong những năm qua hoạt động Sở hữu trí tuệ đã thu hút được nhiều được nhiều doanh nghiệp tham gia. Nhất là trong 5 năm qua (2011-2016), toàn tỉnh có 1.629 đơn đăng ký sở hữu công nghiệp đã được nộp tại Cục Sở hữu trí tuệ (1.551 đơn về nhãn hiệu, 63 đơn về kiểu dáng công nghiệp, 15 đơn về sáng chế, giải pháp hữu ích), trong đó có 1.094 đối tượng sở hữu công nghiệp đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận và văn bằng bảo hộ (Nhãn hiệu hàng hóa là 1.046 giấy chứng nhận, kiểu dáng công nghiệp là 43 văn bằng; sáng chế là 05 văn bằng). Đã hỗ trợ 44 lượt doanh nghiệp, tổ chức của tỉnh tham gia trưng bày sản phẩm, giới thiệu, quảng bá thương hiệu tại các hội chợ quy mô quốc gia và khu vực như: Hội chợ Techmart , Hội chợ AGROVIET. Trong lĩnh vực Sở hữu trí tuệ, Hải Dương được đánh giá là tỉnh đứng thứ 6 về số đơn đăng ký sở hữu công nghiệp và đứng thứ 8 về số văn bằng được bảo hộ.
Nghiên cứu các giải pháp đẩy mạnh thực hiện về cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh, nhất là đã thực hiện có hiệu quả Đề án “Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh”. Đến nay 100% các đơn vị hành chính đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008, góp phần cải cách thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh.
Đối với lĩnh vực an ninh, quốc phòng đã nghiên cứu giải quyết việc khiếu kiện đông người góp phần giữ vững ổn định chính trị trên địa bàn tỉnh, các giải pháp đấu tranh chống tội phạm phi truyền thống; giải pháp đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường bộ; giải pháp nâng cao hiệu quả công tác vận động quần chúng bảo vệ an ninh trật tự; giải pháp nâng cao chất lượng công tác giáo dục quốc phòng toàn dân để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc trên địa bàn tỉnh Hải Dươngtrên địa bàn tỉnh Hải Dương,...
Các kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học xã hội và khoa học nhân văn những năm qua đã giúp cho các cấp quản lý đề ra những quyết sách, xây dựng định hướng chiến lược phát trong lãnh đạo, chỉ đạo. Cung cấp luận cứ cứ khoa học cho việc xây dựng chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, củng cố an ninh, quốc phòng và xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Dương lần thứ XVI, nhiệm kỳ (2015-2020).
Bài của Vũ Ngọc Dương
Đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 3 ra tháng 6 năm 2018
