Giống lúa thơm Gia Lộc 105 được lai tạo từ tổ hợp HT1/OM2395/KD18 và chọn lọc theo phương pháp phả hệ từ vụ xuân năm 2006 do Bộ môn Chọn tạo giống lúa cho vùng khó khăn (Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm) thực hiện. Giống lúa thơm Gia Lộc 159 được công nhận cho sản xuất thử năm 2015 theo Quyết định số 273/QĐ-TT-CLT của Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).
Giống lúa thơm GL 159 có thời gian sinh trưởng vụ xuân từ 135 - 140 ngày, vụ mùa từ 110 - 115 ngày. Chiều cao cây từ 110 - 115 cm, sinh trưởng nhanh, mạnh, đẻ nhánh trung bình và đều, có bộ lá màu xanh đậm, bông to, hạt dài, xếp xít và có màu nâu đậm. Khối lượng từ 23 - 25 gram/1000 hạt, hạt gạo dài, trong, cơm trắng, bóng, mềm, đậm có mùi thơm nhẹ, độ ngon tương đương với Bắc thơm số 7. Giống GL159 chống chịu khá với bệnh đạo ôn và rầy nâu, khả năng chống đổ trung bình, nhiễm trung bình với bệnh bạc lá và khô vằn.
Giống lúa thơm GL 159 có thể gieo cấy được ở cả 2 vụ bởi khả năng kháng đạo ôn, rầy nâu ở vụ xuân cao và ít nhiễm bạc lá, khô vằn trong vụ mùa. Lúa sinh trưởng nhanh, mạnh, đẻ nhánh gọn, bông to. Năng suất lúa trung bình vụ xuân ước đạt từ 65 - 70 tạ/ha, vụ mùa đạt từ 60 - 65 tạ/ha, nếu thâm canh tốt đạt từ 70 - 75 tạ/ha. Hạt gạo dài, trong, cơm trắng, bóng, mềm có vị đậm và mùi thơm nhẹ. Năng suất thực thu trung bình vụ xuân đạt từ 65 - 70 tạ/ha, thâm canh tốt có thể đạt 70-75 tạ /ha; vụ mùa đạt từ 60 - 65 tạ/ha, thâm canh tốt có thể đạt 70 tạ/ha. Lượng giống gieo, mật độ từ 40,5 - 55,5 kg/ha (1,5-2,0 kg hạt giống/1 sào bắc bộ); cấy từ 2 - 3 dảnh/01 khóm và mật độ 30 - 45 khóm/01m2. Giống rất dễ nảy mầm và đạt tỷ lệ nảy mầm cao trên 90 % kể cả trong trường hợp thóc giống chưa phơi đủ độ ẩm, thóc cũ từ vụ trước hay thóc tươi.
Giống lúa thơm GL 159, giống lúa này dễ chăm sóc, tiết kiệm được từ 20 - 30% chi phí vật tư nông nghiệp so với giống Bắc thơm số 7 nhưng có độ ngon tương đương. Tuy nhiên, vì là giống mới nên giá bán chưa cao. Nông dân đề nghị cần có giải pháp gắn kết nông dân với doanh nghiệp để tạo chuỗi liên kết ổn định, giúp tiêu thụ giống GL 159 thuận lợi.
Kết quả khảo nghiệm sản xuấttại xã Đông Kỳ (huyện Tứ Kỳ) trên diện tích 10 ha cho thấy giống lúa thơm Gia Lộc 159có năng suất cao và ổn định: Vụ xuân năng suất thực thu bình quân đạt từ 65 - 75 tạ/ha cao hơn giống lúa BT7 từ 10 - 15%, cao hơn giống lúa HT1 từ 5 - 8%; vụ mùa năng suất đạt từ 60 - 70 tạ/ha cao hơn giống lúa BT7 từ 10 - 12 %, cao hơn giống lúa HT1 từ 5 - 6 %.
Giống lúa thơm Gia Lộc 159 là giống chất lượng cao: hạt gạo dài, đều, trong và có giá trị hàng hoá, hàm lượng amylosse 16,8%. Đặc biệt cơm có độ trắng, độ bóng và độ mềm, độ dính, cơm đậm và có mùi thơm nhẹ, được đánh giá độ ngon tương đương với giống lúaBT7.
Tuy nhiêngiống lúa thơm Gia Lộc 159 bị nhiễm trung bình với bệnh bạc lá và khả năng chống đổ cũng ở mức trung bình. Giai đoạn trỗ nếu gặp nền nhiệt độ cao kết hợp với gió tây nóng thì tỷ lệ hạt lép cao hơn trong điều kiện bình thường.
Hải Ninh
