Lĩnh vực cơ chế chính sách
1. Quỹ phát triển khoa học công nghệ Quốc gia tạo bước đột phá
Quỹ phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) là một mô hình mới trong quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ở nước ta, được chính thức triển khai từ năm 2008. Năm 2010 kinh phí quỹ giải ngân cho các chương trình tài trợ khoảng 200 tỷ đồng (tăng gấp đôi so với năm 2009). Đến cuối năm 2010 Quỹ đã tài trợ cho khoảng 600 đề tài, dự án nghiên cứu khoa học với sự tham gia của ba nghìn nhà khoa học trong phạm vi cả nước. NAFOSTED tạo bước đột phá trong đổi mới cơ chế quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học.
2. Thành lập viện nghiên cứu trong doanh nghiệp
Ngày 25.5.2010, Viện nghiên cứu Công nghệ FPT đã chính thức ra mắt tại Hà Nội với mục tiêu tạo ra môi trường gắn kết, thu hút và quy tụ nhiều “chất xám” ở Việt Nam và trên thế giới.
Thành lập viện nghiên cứu trong doanh nghiệp là một hướng đi tích cực, bảo đảm cho sự phát triển vững chắc cho doanh nghiệp.
Viện nghiên cứu Thủy sản Bình An đã làm lễ khánh thành ngày 30.7.2010 tại khu công nghiệp Trà Nóc hai, TP Cần Thơ. Mục tiêu của Viện là tập trung vào các lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới trong thủy sản. Trước mắt Viện tập trung vào việc bảo tồn và phát triển loài cá tra đặc sản của vùng sông nước ĐBSCL.
Lĩnh vực Khoa học Xã hội & Nhân văn
3. Hoàn thành công trình nghiên cứu tổng thể 1000 năm Thăng Long Hà Nội
Ngày 2.10, UBND thành phố Hà Nội và Bộ Khoa học – Công nghệ tổ chức công bố kết quả "Nghiên cứu, phát huy điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và giá trị lịch sử, văn hóa 1000 năm Thăng Long - Hà Nội phục vụ phát triển toàn diện Thủ đô" (KX - 09) . Đây là một chương trình nghiên cứu cấp Nhà nước. Chương trình gồm 12 đề tài nghiên cứu từng lĩnh vực cụ thể quy tụ 578 nhà khoa học thuộc 89 tổ chức khoa học & công nghệ tham gia nghiên cứu. Chương trình KX - 09 đã đưa ra được 54 giải pháp khoa học được đề xuất nhằm phát triển Thủ đô. Tất cả các chương trình nhánh của KX - 09 đều được tập hợp in thành 11 cuốn sách, năm bộ kỷ yếu, được đánh giá là bộ "Bách khoa thư" mới về Hà Nội.
4. UNESCO công nhận Trung tâm Hoàng thành Thăng Long là di sản văn hoá thế giới
Quá trình lập hồ sơ đệ trình UNESCO công nhận Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long là Di sản Văn hóa thế giới chỉ được thực hiện trong vòng một tháng. Các nhà khoa học đưa ra những lập luận xác đáng khẳng định giá trị cũng như chính sách hỗn hợp để bảo tồn và phát huy giá trị của Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long trước ý kiến của ICOMOS muốn hoãn việc xem xét công nhận khu di tích Hoàng thành Thăng Long trong năm 2010.
Lĩnh vực khoa học ứng dụng
5 . Việt Nam thực hiện thành công ca ghép tim đầu tiên từ người chết não
Trên cơ sở những thành công của ghép thận, ghép gan và ghép tim trên thực nghiệm, tháng 7.2009, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phê duyệt đề tài cấp Nhà nước: “Nghiên cứu triển khai ghép tim trên người lấy từ người cho chết não” thuộc chương trình “Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ phục vụ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cộng đồng” do GS. TS. Nguyễn Tiến Bình (Giám đốc Học viện Quân y) làm chủ nhiệm.
Ngày 17.6.2010, tại Bệnh Viện 103 thực hiện thành công ca ghép tim trên người đầu tiên tại Việt Nam cho bệnh nhân Bùi Văn Nam 48 tuổi, xã Trực Thái, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định với chẩn đoán: Bệnh cơ tim thể giãn, suy tim toàn bộ độ IV. Cho đến nay tình trạng sức khoẻ của anh Nam tiến triển tốt, sinh hoạt bình thường.
6. Công bố chíp xử lý 32 – bit VN 1632
Ngày 27.10, Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo thiết kế vi mạch (ICDREC) – TP.HCM đã công bố chíp vi xử lý 32-bit VN1632. Chíp VN 1632 là một trong các sản phẩm của đề tài “ Nghiên cứu, phát triển phương pháp thiết kế và chế tạo chíp vi xử lý điều khiển RISC, mã số KC.01.08/06-10 do Bộ Khoa học – Công nghệ đầu tư. Chip VN 1632 đáp ứng được yêu cầu của các hệ thống điều khiển phức tạp , đòi hỏi tốc độ cao như trong điện thoại di động, mã hóa /giải mã dữ liệu, thiết bị truyền thông, xử lý ảnh. Chíp VN 1632 đã được dùng trong khung ảnh điện tử và thiết kế sản phẩm KIT thí nghiệm để VN 1632 phục vụ nghiên cứu, giáo dục.
7. Cần cẩu siêu trường, siêu trọng 1200 tấn
Xí nghiệp cơ khí Quang Trung Ninh Bình đã thiết kế, chế tạo và lắp đặt cầu trục gian máy, cầu trục trung gian và cầu trục chân đế cho công trình thủy điện Sơn La - công trình trọng điểm cấp Quốc gia, công trình thuỷ điện thế kỷ của Việt Nam. Sản phẩm “Cầu trục gian máy 1200T/200T/20T” được dùng để nâng, hạ Roto tua bin có trọng lượng 1.200 tấn. Tỷ lệ nội địa hóa của cần cẩu là gần 90%, chất lượng tương đương các sản phẩm tiến tiến cuả nước ngoài.
8. Bkis có tên trong danh sách 10 phần mềm diệt vi-rút tốt nhất
Một trong số các phần mềm diệt vi-rút của Bkis vượt qua hơn 50 sản phẩm phần mềm diệt vi-rút của các hãng có tên tuổi trên thế giới để vào top 10 phần mềm diệt vi-rút tốt nhất. Kết quả được đưa ra từ kỳ kiểm định cuối năm của Phòng thí nghiệm vi-rút Bulletin ( Anh) tổ chức.
Lĩnh vực hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ
9- Hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân
Ngày 30.3, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức lễ ký bản ghi nhớ về hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân. Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Đình Tiến, đại diện Chính phủ Việt Nam, và Đại sứ Mỹ tại Việt Nam M.Michalak, đại diện Chính phủ Mỹ đã ký biên bản ghi nhớ nói trên.
Bản ghi nhớ mở ra cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực; phát triển hạ tầng cơ sở an ninh và an toàn, tiếp cận các nguồn nhiên liệu hạt nhân đáng tin cậy; quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu đã qua sử dụng.
Lĩnh vực tôn vinh nhà khoa học
10. Giáo sư Ngô Bảo Châu đoạt giải toán học Fields
Giáo sư Bảo Châu là nhà toán học đầu tiên của Việt Nam giành được giải thưởng danh giá này. Việt Nam trở thành quốc gia châu Á thứ hai sau Nhật Bản có nhà toán học đoạt giải Fields. Giải thưởng được trao cho tối đa bốn nhà toán học không quá 40 tuổi tại mỗi kỳ Đại hội Toán học Thế giới của Hiệp hội toán học quốc tế (IMU), tổ chức bốn năm một lần.
Ngày 17.8, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân đã ký quyết định phê duyệt chương trình trọng điểm quốc gia phát triển toán học VN đến năm 2020. Một trong những điểm then chốt của chương trình là thành lập Viện nghiên cứu và đào tạo cấp cao về toán mà GS Ngô Bảo Châu sẽ đảm nhận chức vụ viện trưởng.(LĐO)
