Để bảo tồn giống cam quý này, trong 2 năm (2011, 2012), Viện Cây Lương thực & cây thực phẩm thực hiện đề tài: "Chọn lọc và phục tráng giống cam Chanh đặc sản" với mục đích tạo ra nguồn giống tốt, sạch bệnh Greening, bệnh Tristera góp phần hồi phục và phát triển vùng sản xuất Cam Chanh đặc sản đặc sản của huyện Ninh giang. Theo TS Đào Xuân Thảng, nguyên Phó Viện trưởng Viện CLT&CTP, để chọn lọc và khôi phục giống cam quý này, Ban chủ nhiệm đề tài đã điều tra hiện trạng trồng cây Cam Chanh tại vùng nguyên sản và vùng phụ cận thuộc huyện Ninh Giang. Kết quả điều tra cho thấy, diện tích trồng cam Chanh là 3,73 ha (tăng 0,02 ha), sản lượng 67,4 tấn/năm.
Qua điều tra, khảo sát tại các xã có diện tích trồng cam Chanh cho thấy một số hộ có diện tích trồng cam lớn, quy mô tập trung, có trình độ thâm canh cao, chú trọng đến công tác chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh, cho năng suất, sản lượng rất cao. Điển hình là hộ ông Phan Đình Đậu ở xã Vĩnh Hoà.
Viện CLT&CTP cũng kết hợp Viện BVTV tiến hành lấy mẫu phân tích và chọn lọc, bình tuyển được 10 cây vật liệu có độ tuổi từ 5 năm trở lên, sinh trưởng phát triển khoẻ, sinh trưởng khoẻ, sạch bệnh để tạo ra những cây đầu dòng bằng kỹ thuật ghép mắt là giống cam chanh của vùng nguyên sản.Từ tháng 6/2011 đến nay đề tài đã nhân được trên 100 cá thể ưu tú cây cam Chanh từ những cây đầu dòng được tạo ra và được lưu giữ chăm sóc, duy trì trong nhà lưới cách ly của Viện cây lương thực và Cây thực phẩm và Viện Bảo vệ thực vật theo quy trình của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Từ đó Viện đã SX được hơn 1.000 cây gốc ghép sạch bệnh phục vụ SX cây giống. Hiệu quả kinh tế: 1ha cây Cam Chanh 3 tuổi thu được khoảng 20 - 25 tấn quả/năm, giá bán bình quân 20.000đồng/kg cho thu nhập 400 - 500 triệu/ha, trừ chi phí người trồng còn thu được 200 - 300 triệu/ha cây Cam Chanh.
Đề tài "Chọn lọc và phục tráng giống cam Chanh đặc sản" thành công giúp cho các cán bộ kỹ thuật và các hộ tham gia trồng giống Cam Chanh đặc sản trên nắm vững và làm chủ kỹ thuật, bảo tồn, nhân nhanh giống và sản xuất giống Cam Chanh quý. Giống Cam Chanh Ninh Giang được chọn lọc, phục tráng cũng như việc xây dựng và hoàn thiện quy trình kỹ thuật thâm canh và nhân giống cam trên góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả đặc biệt giúp bảo tồn đa dạng sinh học và duy trì giống cam đặc sản quý của Ninh Giang nói riêng và nguồn gen cây ăn quả bản địa quý của Hải Dương nói chung.
Phạm Ninh Hải
Sở Khoa học và Công nghệ Hải Dương