1- Mục tiêu:
- Nghiên cứu tác dụng hạ đường huyết, thành phần hoá học và độc tính của cây Ý dĩ, sử dụng trong phòng và điều trị bệnh đái tháo đường.
- Chế tạo dạng bào chế thực phẩm chức năng dùng hỗ trợ điều trị cho người bệnh đái tháo đường từ thân cây Ý dĩ.
- Đánh giá tác dụng của thực phậm chức năng trên bệnh nhân đái tháo đường tuyp 2.
2- Kết quả:
2.1. Định danh khoa học và chiết xuất dịch chiết toàn phần.
- Đã định danh thân cây Ý dĩ đúng theo bậc phân loại thực vật để chuẩn hoá nguyên liệu đầu vào cho nghiên cứu.
- Đã tiến hành khảo sát và lựa chọn vùng thu hái là Trường Cao đẳng Dược Trung Ương Hải Dương, Viện Tài nguyên sinh thái Trung Ương, đồng thời đã tiến hành thu mẫu dược liệu với tổng khối lượng là 30 kg tính theo dược liệu khô.
- Đã lựa chọn phương pháp chiết xuất bằng cách tiến hành chiết xuất thửu nghiệm với hai dung môi phổ biến nhất là nước và ethanol và hai phương pháp chiết xuất thường quy tương ứng là phương pháp sắc và phương pháp ngâm lạnh. Đây là hai phương pháp chiết xuất thường được áp dụng rộng rãi để chiêt xuất dược liệu vì khả năng thu được nhiều chất hoà tan và ít tạp chất.
- Chiết xuất dịch toàn phần với quy mô lớn để thu được 30 lít cao lỏng, bốc hơi dung môi đến cắn và pha cắn để thu hỗn dịch trong nước cất, phục vụ cho các nghiên cứu tiếp theo.
2.2. Tác dụng của dịch chiết xuất toàn phần.
- Dịch chiết thân cây Ý dĩ không làm thay đổi đáng kể đường huyết của chuột nhắt trắng bình thường. Mức hạ đường huyết của chuột sau 4 giờ uống dịch chiết thân cây Ý dĩ là 12,97%.
- Dịch chiết thân cây Ý dĩ có tác dụng hạn chế sự tăng đường huyết của chuốt nhắt trắng gây tăng đường huyết thực nghiệm bới các tác nhân: Đường ngoại sinh (mức tăng đường huyết: 55,20%), Adrenalin (mức tăng đường huyết: 72,72%) và dịch chiết thân cây Ý dĩ có tác dụng hạ đường huyết của chuột gây tăng đường huyết bởi STZ (mức hạ đường huyết: 36,31%)
- Liều dịch thân cây Ý dĩ 10,0 ml/kg (tương đương với 10,0 g thân cây Ý dĩ khô/kg) được lựa chọn là liều thích hợp có hiệu quả cho các thí nghiệm về tác dụng hạ đường huyết của dịch chiết thân cây ý dĩ trên chuột nhất trắng thí nghiệm.
2.3. Điều chế dịch chiết phân đoạn và thứ tác dụng của dịch chiết phân đoạn.
- Đã tiến hành tách được 5 phân đoạn dịch chiết thân Ý dĩ bao gôm phân đoạn n-hexan, cloroform, ethylacetat, ether và n-butanol. Trong các phân đoạn dịch chiết nói trên, chỉ có phân đoạn cloroform gây hạ đường huyết với mức 65,16%.
3- Khả năng ứng dụng và mở rộng:
- Đề tài được ứng dụng tại Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương.
Chủ nhiệm đề tài: THs. Nguyễn Thị Hường - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Dược TW – Hải Dương
Thời gian thực hiện: 2010-2011
