Hiện nay sản xuất lúa của tỉnh đang đứng trước những khó khăn, thách thức cũng như tiền đề thuận lợi và cơ hội. Để tăng hiệu quả trong sản xuất lúa của tỉnh trong thời gian tới, việc xây dựng mô hình mẫu trong sản xuất lúa áp dụng đồng bộ tiến bộ kỹ thuật, cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất, trong đó trọng tâm là làm mạ khay, cấy máy tại các địa phương trên cánh đồng đã dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng là vô cùng quan trọng.
Trên cơ sở kết quả đạt được của mô hình Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất lúa trên cánh đồng mẫu lớn được thực hiện tại huyện Thanh Miện; năm 2016, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã triển khai đề tài “Xây dựng mô hình mẫu về sản xuất lúa trên cánh đồng sau dồn điền đổi thửa tại tỉnh Hải Dương”. Đề tài đã được thực hiện với tổngdiện tích gần 200 ha, ở vụ xuân và vụ mùa, trên 1.000 hộ tham gia tại 4 hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp của xã Tân Hồng, huyện Bình Giang, xã Tân Trường, huyện Cẩm Giàng và xã Lạc Long, huyện Kinh Môn; gieo cấy giống lúa Bắc thơm số 7 kháng bạc lá, áp dụng phương thức gieo mạ khay và cấy bằng máy, sử dụng mô hình đối chứng là phương thức gieo mạ sân, cấy thủ công và gieo vãi. Kết quả đánh giá cho thấy: mô hình sử dụng phương thức gieo mạ khay, cấy bằng máy có mật độ khóm/m2 thấp, lúa đẻ nhánh khỏe, số dảnh hữu hiệu cao hơn phương thức gieo mạ sân/cấy thủ công từ 3-4 dảnh và cao hơn phương thức gieo vãi từ 5-6 dảnh; cây lúa cao hơn ở mô hình ở mô hình cấy mạ sân từ 5-6 cm và cao hơn cây lúa ở mô hình gieo vãi 2cm. Mức độ nhiễm khô vằn, rầy nâu của lúa cây trong mô hình nhẹ hơn rất nhiều so với mô hình đối chứng, khả năng chống đổ tốt hơn. Năng suất mô hình đạt 76,7 tạ/ha, cao hơn đối chứng 5,7 tạ/ha (7,4%). Xét về hiệu quả kinh tế, tổng chi phí ở mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay cấy máy thấp hơn chi phí ở mô hình đối chứng áp dụng phương thức gieo vãi, cấy thủ công từ 30.000 – 90.000 đồng/sào (ở vụ xuân) và từ 15.000-25.000đ/sào (ở vụ mùa) về chi phí về giống, công gieo mạ, công cấy; và 30.000 – 40.000 đồng chi phí thuốc bảo vệ thực vật. Trong khi đó, năng suất mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy cao hơn so với mô hình cấy thủ công và gieo vãi từ 3,8 – 5,7 tạ/ha (ở vụ xuân) và 2,5-5,4 tạ/ha (ở vụ mùa) và cao hơn gieo vãi 1,9 tạ/ha nên hiệu quả kinh tế của mô hình gieo mạ khay, cấy máy cao hơn từ 4 - 6,6 triệu đồng/ha. Hiệu quả kinh tế cao hơn so với đối chứng từ 26 – 30%.
Mô hình mẫu sản xuất lúa trên cánh đồng sau dồn điền đổi thửa và chỉnh trang đồng ruộng, trọng tâm là cấy máy bằng mạ khay và xử lý rơm rạ sau thu hoạch bằng chế phẩm Fito- Biomix RR trên gốc rạ tại ruộng được ứng dụng và mở rộng trênđịa bàn tỉnh đã phát huy hiệu quả tích cực, nâng cao năng suất lúa, giảm chi phí sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế cho nông dân. Bên cạnh đó, việc thực hiện mô hình còn góp phần tích cực khắc phục tình trạng thiếu lao động, bảo đảm tính thời vụ, tạo ra sản phẩm hàng hoá tập trung, tận dụng sản phẩm dư thừa sau thu hoạch nhằm bổ sung phân hữu cơ tại chỗ, tăng độ phì cho đất và bảo vệ môi trường.
Nguyễn Thị Ánh
