Anh Mạc Văn Hải, thôn Phương La xã Cẩm Chế huyện Thanh Hà Xã Cẩm Chế (huyện Thanh Hà) có hơn 380 ha diện tích đất nông nghiệp, trong đó diện tích cây ăn quả lên tới 290 ha, bao gồm các loại cây chính là vải, quất, ổi. Hiện cây quất trái vụ là loại cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân Cẩm Chế, Thanh Hà. Với giá bán 25.000 – 28.000 đồng/kg, quất trái vụ cho thu lãi từ 10 - 15 triệu đồng/sào.
Quất là loại cây trồng phát triển mạnh ở huyện Thanh Hà, với 500 ha diện tích trồng quất, tập trung chủ yếu ở các xã Cẩm Chế (68,8 ha), Thanh Sơn (57,6 ha), Phượng Hoàng (52,9 ha). Theo ông Lê Văn Dương, Chủ tịch UBND xã Cẩm Chế, cây quất đã được trồng tại địa phương từ lâu. " Những năm 1970, cây quất cũng ở vào thời hoàng kim, bán mỗi quả quất có thể mua được một viên gạch để xây nhà. Tuy nhiên, cây quất được trồng rộ là vào những năm 1998, 1999. Lúc đó, nông dân trồng quất đan xen với cây vải mới trồng, cho tới khi vải lớn thì phá quất để thu vải. Từ năm 2002, khi cây vải bắt đầu mất giá, nông dân Cẩm Chế lại tập trung vào cây quất nhiều hơn".
Tại khu vườn chuyển đổi trồng cây ăn quả của gia đình anh Mạc Văn Hải, thôn Phương La, xã Cẩm Chế, cây quất là cây trồng chủ đạo của gia đình. Anh Hải cho biết: gia đình anh có 1,4 mẫu vườn chuyển đổi từ đất lúa sang trồng cây ăn quả. Trước đây, anh trồng hơn 100 cây vải, sau đó do vải mất giá nên đến năm 2004, toàn bộ vườn vải đã bị phá bỏ. Thay vào đó, anh Hải trồng một phần diện tích ổi và 1 mẫu quất. Năm 2006, mỗi kg quất bán được 1.500 đồng, cũng ngang bằng với giá của 1 kg vải. Trong khi vải ngày càng rớt giá thì quất ngày càng được tiêu thụ mạnh hơn, giá trị của cây quất luôn cao hơn cây vải, có khi lên tới 5 lần. Khác với các cây trồng khác, trồng quất không đòi hỏi nhiều công lao động, có thể bán quanh năm và thị trường tiêu thụ ở thành phố lại rất rộng.
Cây quất thường chỉ cho quả vào thời điểm chính vụ là khoảng thời gian Tết, lượng sản phẩm lớn nên khó tiêu thụ, giá bán thấp nên giá trị kinh tế không cao. Trước khó khăn trên, anh đã tìm tòi và học hỏi cách cho cây quất ra quả trái vụ để tránh những thiệt hại nặng nề do quất chín tập trung. Anh Hải cho biết: Quất bán được giá nhất là vào thời điểm từ tháng 2 và tháng 7 hàng năm, do dó phải để cây ra hoa vào đúng tháng 11 và tháng 4. Muốn vậy, cần hạn chế cho quất ra hoa khi chính vụ (từ tháng 5 tới tháng 7) bằng cách dừng bón phân, tăng cường phun đạm để cây ra lá, từ đó hạn chế ra hoa, đậu quả. Đến tháng 11 khô hanh, tiến hành tưới bùn vun gốc, bón phân, sau 1 tháng cây quất sẽ nhú hoa và tới tháng 3 năm sau sẽ ra quả trái vụ.
Nói về hiệu quả từ trồng quất trái vụ, anh Hải cho biết: Quất trái vụ cho thu hoạch rải rác từ tháng 2 đến tháng 5 âm lịch, khoảng 6-7 lượt quả mỗi vụ trái mùa. Trung bình mỗi năm anh thu hoạch khoảng 1 tấn quả/sào vườn. Mọi năm, giá bán quất dao động trong khoảng 12.000 – 14.000 đồng/kg, những năm nhuận thường lên tới 25.000 đồng/kg. Với giá bán trung bình 12 nghìn đồng/kg, người trồng quất đã có thể thu lãi hơn 10 triệu đồng/sào. Năm nay, quất trái vụ được giá hơn hẳn, từ đầu vụ tới nay, gia đình anh đã bán được gần 3 tấn quất, với giá bán thời điểm hiện tại lên tới 28 nghìn đồng/kg, anh đã thu lãi trên 30 triệu đồng.
Theo ông Mạc Văn Hải, một nông dân có kinh nghiệm lâu năm trồng quất trái vụ tại xóm Ái Quốc, thôn Nhân Lư, xã Cẩm Chế, bà con nông dân chăm sóc quất theo phương pháp cũ có nhiều nhược điểm như: không tỉa cành tạo tán khiến cây không bền, cho quả ít; bón phân không cân đối cây sinh trưởng, phát triển chậm, nhiều sâu bệnh, thu hoạch quất thời điểm chính vụ nên lượng sản phẩm lớn, khó tiêu thụ, giá bán thấp nên giá trị kinh tế không cao. Năm nay năng suất loại cây trồng này của gia đình ông đạt hơn 1 tấn/sào, cao gấp nhiều lần so với nhiều hộ gia đình khác trong thôn. Có được điều đó là nhờ kỹ thuật chăm sóc cây quất trái vụ mà ông đã tích lũy từ nhiều năm nay.
Ông Phí Ngọc Bình, trưởng thôn Nhân Lư, xã Cẩm Chế cho biết, Thôn Nhân Lư có khoảng 160 mẫu trồng quất, chiếm 70% diện tích cây ăn quả của địa phương. Với giá bán như hiện nay, mỗi sào trồng quất cho thu nhập gần 20 triệu đồng, trừ chi phí, người trồng quất thu lãi 10-15 triệu đồng. Đến nay, nhiều hộ trồng quất trong xã đều dành phần lớn diện tích quất của gia đình mình áp dụng biện pháp cho quả rải vụ, hiệu quả kinh tế cao. Việc hình thành vùng trồng quất tập trung tạo điều kiện thuận lợi trong khâu tiêu thụ, tư thương đến tận vườn để thu mua cho bà con nông dân.
Để cây quất ra hoa thu quả trái vụ cho hiệu quả kinh tế cao, người làm vườn cần chú ý những điểm chính về kỹ thuật như: tỉa cành, tạo tán sau mỗi vụ thu hoạch để cây đầy đủ ánh sáng và hạn chế sâu bệnh; chú ý cắt tỉa các đầu cành đã cho quả. Sau đó bón phân chuồng kết hợp với phân NPK để cây ra lộc mới, ra hoa tập trung vào một thời điểm nhất định theo ý muốn. Ngoài ra, trong điều kiện thời tiết không thuận lợi cần sử dụng thêm phân bón kích thích rễ, phân bón lá hoà nước tưới vào gốc cho cây.
Tại khu vườn chuyển đổi trồng cây ăn quả của gia đình anh Mạc Văn Hải, thôn Phương La, xã Cẩm Chế, cây quất là cây trồng chủ đạo của gia đình. Anh Hải cho biết: gia đình anh có 1,4 mẫu vườn chuyển đổi từ đất lúa sang trồng cây ăn quả. Trước đây, anh trồng hơn 100 cây vải, sau đó do vải mất giá nên đến năm 2004, toàn bộ vườn vải đã bị phá bỏ. Thay vào đó, anh Hải trồng một phần diện tích ổi và 1 mẫu quất. Năm 2006, mỗi kg quất bán được 1.500 đồng, cũng ngang bằng với giá của 1 kg vải. Trong khi vải ngày càng rớt giá thì quất ngày càng được tiêu thụ mạnh hơn, giá trị của cây quất luôn cao hơn cây vải, có khi lên tới 5 lần. Khác với các cây trồng khác, trồng quất không đòi hỏi nhiều công lao động, có thể bán quanh năm và thị trường tiêu thụ ở thành phố lại rất rộng.
Cây quất thường chỉ cho quả vào thời điểm chính vụ là khoảng thời gian Tết, lượng sản phẩm lớn nên khó tiêu thụ, giá bán thấp nên giá trị kinh tế không cao. Trước khó khăn trên, anh đã tìm tòi và học hỏi cách cho cây quất ra quả trái vụ để tránh những thiệt hại nặng nề do quất chín tập trung. Anh Hải cho biết: Quất bán được giá nhất là vào thời điểm từ tháng 2 và tháng 7 hàng năm, do dó phải để cây ra hoa vào đúng tháng 11 và tháng 4. Muốn vậy, cần hạn chế cho quất ra hoa khi chính vụ (từ tháng 5 tới tháng 7) bằng cách dừng bón phân, tăng cường phun đạm để cây ra lá, từ đó hạn chế ra hoa, đậu quả. Đến tháng 11 khô hanh, tiến hành tưới bùn vun gốc, bón phân, sau 1 tháng cây quất sẽ nhú hoa và tới tháng 3 năm sau sẽ ra quả trái vụ.
Nói về hiệu quả từ trồng quất trái vụ, anh Hải cho biết: Quất trái vụ cho thu hoạch rải rác từ tháng 2 đến tháng 5 âm lịch, khoảng 6-7 lượt quả mỗi vụ trái mùa. Trung bình mỗi năm anh thu hoạch khoảng 1 tấn quả/sào vườn. Mọi năm, giá bán quất dao động trong khoảng 12.000 – 14.000 đồng/kg, những năm nhuận thường lên tới 25.000 đồng/kg. Với giá bán trung bình 12 nghìn đồng/kg, người trồng quất đã có thể thu lãi hơn 10 triệu đồng/sào. Năm nay, quất trái vụ được giá hơn hẳn, từ đầu vụ tới nay, gia đình anh đã bán được gần 3 tấn quất, với giá bán thời điểm hiện tại lên tới 28 nghìn đồng/kg, anh đã thu lãi trên 30 triệu đồng.
Theo ông Mạc Văn Hải, một nông dân có kinh nghiệm lâu năm trồng quất trái vụ tại xóm Ái Quốc, thôn Nhân Lư, xã Cẩm Chế, bà con nông dân chăm sóc quất theo phương pháp cũ có nhiều nhược điểm như: không tỉa cành tạo tán khiến cây không bền, cho quả ít; bón phân không cân đối cây sinh trưởng, phát triển chậm, nhiều sâu bệnh, thu hoạch quất thời điểm chính vụ nên lượng sản phẩm lớn, khó tiêu thụ, giá bán thấp nên giá trị kinh tế không cao. Năm nay năng suất loại cây trồng này của gia đình ông đạt hơn 1 tấn/sào, cao gấp nhiều lần so với nhiều hộ gia đình khác trong thôn. Có được điều đó là nhờ kỹ thuật chăm sóc cây quất trái vụ mà ông đã tích lũy từ nhiều năm nay.
Ông Phí Ngọc Bình, trưởng thôn Nhân Lư, xã Cẩm Chế cho biết, Thôn Nhân Lư có khoảng 160 mẫu trồng quất, chiếm 70% diện tích cây ăn quả của địa phương. Với giá bán như hiện nay, mỗi sào trồng quất cho thu nhập gần 20 triệu đồng, trừ chi phí, người trồng quất thu lãi 10-15 triệu đồng. Đến nay, nhiều hộ trồng quất trong xã đều dành phần lớn diện tích quất của gia đình mình áp dụng biện pháp cho quả rải vụ, hiệu quả kinh tế cao. Việc hình thành vùng trồng quất tập trung tạo điều kiện thuận lợi trong khâu tiêu thụ, tư thương đến tận vườn để thu mua cho bà con nông dân.
Để cây quất ra hoa thu quả trái vụ cho hiệu quả kinh tế cao, người làm vườn cần chú ý những điểm chính về kỹ thuật như: tỉa cành, tạo tán sau mỗi vụ thu hoạch để cây đầy đủ ánh sáng và hạn chế sâu bệnh; chú ý cắt tỉa các đầu cành đã cho quả. Sau đó bón phân chuồng kết hợp với phân NPK để cây ra lộc mới, ra hoa tập trung vào một thời điểm nhất định theo ý muốn. Ngoài ra, trong điều kiện thời tiết không thuận lợi cần sử dụng thêm phân bón kích thích rễ, phân bón lá hoà nước tưới vào gốc cho cây.
