Sau khi tiến hành khảo sát, Ban chủ nhiệm đề tài đã lựa chọn địa điểm thực hiện mô hình tại HTXDVNN Tân Phong và HTXDVNN Mộ Trạch, xã Tân Hồng (huyện Bình Giang); HTXDVNN Lạc Long (huyện Kinh Môn); HTXDVNN Tân Trường (huyện Cẩm Giàng)có xử lý rơm rạ bằng chế phẩm Fito-Biomix RR với quy mô 193,28ha, đạt 96,64%. Mô hìnháp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy…đồng bộ cơ giới hóa vào sản xuất từ khâu làm đất, gieo cấy đến thu hoạch. Đồng thời hướng dẫn các hộ nông dân kỹ thuật chăm sóc, bón phân và phòng trừ sâu bệnh theo đúng quy trình kỹ thuật. Sau thu hoạch lúa vụ xuân có xử lý rơm rạ trên đồng ruộng bằng chế phẩm Fito-Biomix RR.
Trong vụ xuân 2016, mô hình sử dụng phương thức gieo mạ khay, cấy bằng máy có mật độ khóm/m2 thấp nên thuận lợi cho cây lúa quang hợp ánh sáng, lúa đẻ nhánh khỏe, số dảnh hữu hiệu/khóm cao hơn phương thức gieo mạ sân, cấy thủ công từ 3 - 4 dảnh và cao hơn phương thức gieo vãi từ 5 - 6 dảnh. Chiều cao của cây lúa trong mô hình cao hơn cấy thủ công bằng mạ sân và gieo vãi từ 0,8 -1,7 cm. Lúa tại mô hình sử dụng phương thức gieo mạ khay, cấy bằng máy có thời gian sinh trưởng tương đương với lúa gieo mạ sân, cấy thủ công và dài hơn so với gieo vãi 5 - 7 ngày. Mô hình sử dụng phương thức gieo mạ khay, cấy bằng máy có mật độ khóm/m2 thấp nên thuận lợi cho cây lúa quang hợp ánh sáng, lúa đẻ nhánh khỏe, số dảnh hữu hiệu/khóm cao hơn phương thức gieo mạ sân, cấy thủ công từ 3,3 - 3,8 dảnh. Lúa cấy máy tốt, cao cây hơn so với đối chứng cấy thủ công bằng mạ sân, thời gian sinh trưởng tương đương với lúa cấy thủ công bằng mạ sân.Sâu bệnh ít phát sinh gây hại. Mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy bằng máy trên giống BT7 KBL và TBR1 với mật độ thưa hơn so đối chứng cấy thủ công và gieo vãi nên ruộng thông thoáng, mức độ nhiễm khô vằn, rầy nâu nhẹ hơn và có khả năng chống đổ tốt hơn lúa gieo vãi và lúa cấy thủ công bằng mạ sân. Lúa gieo vãi khả năng chống đổ kém nhất. Giống lúa BT7 KBL và TBR1 sử dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy đều có các yếu tố cấu thành năng suất cũng như năng suất lý thuyết, năng suất thực thu cao hơn so với đối chứng gieo mạ sân, cấy thủ công và gieo vãi.
Sau thu hoạch lúa vụ xuân, mô hình tại 4 HTXDVNN đã được xử lý rơm rạ trên đồng ruộng bằng chế phẩm Fito-Biomix RR với tổng diện tích 100ha. Mô hình có xử lý chế phẩm Fito-Biomix RR, ruộng sau khi được lồng dập 5 ngày, rơm rạ đã bắt đầu phân hủy, không cứng như tại ruộng không xử lý chế phẩm. Sau xử lý 10 ngày rơm rạ đã bị phân hủy, mủn, nhũn và gốc rạ ngả màu nâu đen. Khi cấy, cây lúa bén rễ hồi xanh nhanh hơn, bộ rễ nhiều hơn, tốc độ phân hủy rơm rạ chậm hơn,gốc rạ vẫn còn tươi và cứng. Sau xử lý 10 ngày rơm rạ đã bị phân hủy, mủn, nhũn và gốc rạ ngả màu nâu đen. Tại ruộng không xử lý chế phẩm Fito-Biomix RR, tốc độ phân hủy rơm rạ chậm hơn, gốc rạ vẫn còn tươi và cứng.
Qua hai vụ sản xuất năm 2016, mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy có xử lý rơm rạ bằng chế phẩm Fito Biomix RR trên ruộng lúa cấy vụ mùa, lúa bén rễ hồi xanh nhanh hơn, sinh trưởng, phát triển tốt hơn, nhiễm sâu bệnh nhẹ hơn và khả năng chống đổ tốt hơn lúa gieo vãi và lúa cấy thủ công bằng mạ sân nên giảm được chí phí mua giống, thuốc Bảo vệ thực vật, giảm nhân công lao động ở các khâu gieo cấy, chăm sóc mạ, gặt, phun thuốc và hạn chế ô nhiễm môi trường. Năng suất lúa trong mô hình cao hơn so với cấy thủ công bằng mạ sân từ 2,3-4,2 tạ/ha (tương đương 1,6-3,3 triệu đồng/ha) và cao hơn gieo vãi 0,8 tạ/ha (0,56 triệu đồng/ha), chi phí thấp hơn từ 0,27-2 triệu đồng/ha nên mô hình cho thu lãi cao hơn so với cấy thủ công bằng mạ sân từ 2,7-4 triệu đồng/ha và cao hơn so với gieo vãi 2,2 triệu đồng/ha.
Trong vụ xuân 2016, mô hình thu lãi cao hơn so với cấy thủ công bằng mạ sân từ 3,6-4 triệu đồng/hađạt từ 33,3-36,2%, cao hơn gieo vãi 2,2 triệu đồng/ha đạt 23,6%. Cụ thể, tại HTX DVNN Tân Phong, mô hình cho thu lãi cao hơn đối chứng 4 triệu đồng/ha đạt36,2%. Tại HTX DVNN Mộ Trạch, mô hình cấy máy bằng mạ khay cho thu lãi cao hơn đối chứng 3,6 triệu đồng/ha (34,8%). Mô hình tại HTX DVNN Lạc Long cho thu lãi cao hơn đối chứng 3,8 triệu đồng/ha (33,3%) và tại Tân Trường, mô hình cho thu lãi thấp nhất nhưng vẫn cao hơn so với đối chứng (gieo vãi) 2,2 triệu đồng (23,6%).Mô hình cho hiệu quả kinh tế cao hơn do mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy thấp hơn chi phí đối chứng cấy thủ công bằng mạ sân và gieo vãi từ 1,5-2 triệu đồng/ha do giảm được chi phí về giống, công gieo mạ, công cấy từ 0,7-1,2 triệu đồng/ha và giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật0,8 triệu đồng/ha.Năng suất các mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy tăng so với cấy thủ công bằng mạ sân từ 2,3-3,8 tạ/ha (tương đương 1,6-2,6 triệu đồng/ha) và cao hơn gieo vãi 0,8 tạ/ha, tương đương 0,56 triệu đồng/ha.
Trong vụ mùa 2016, mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy, có xử lý chế phẩm Fito-Biomix RR thu lãi cao hơn so với đối chứng cấy thủ công bằng mạ sân, không xử lý chế phẩm Fito-Biomix RR từ 2,7-3,8 triệu đồng/ha (20,7-29,0%), thấp hơn vụ xuân do tăng chi phí ở chế phẩm Fito-Biomix RR. Vì vậy, tổng chi phí ở mô hình giảm so với đối chứng không nhiều.Tại HTX DVNN Tân Phong, mô hình thu lãi cao hơn đối chứng 3,8 triệu đồng/ha, đạt 29,0%. Tại HTX DVNN Tân Trường, mô hình thu lãi cao hơn đối chứng 2,7 triệu đồng/ha, đạt 26,2%. Tại HTX DVNN Mộ Trạch, mô hình cho thu lãi cao hơn đối chứng 2,7 triệu đồng/ha, đạt 20,7% và tại Lạc Long, mô hình cho thu lãi cao hơn so với đối chứng 2,7 triệu đồng/ha đạt 22,1%.
Mô hình cho hiệu quả kinh tếcao hơn đối chứng do các mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy, có xử lý chế phẩm Fito-Biomix RR thấp hơn chi phí đối chứng cấy thủ công bằng mạ sân, không xử lý chế phẩm Fito-Biomix RR từ 0,27-0,5 triệu đồng/ha. Do giảm chi phí gieo cấy về giống, công gieo mạ, công cấy từ 0,4-0,7 triệu đồng/ha và giảm chi phíthuốc bảo vệ thực vật1,1 triệu đồng/ha, nhưng tăng chi phí chế phẩm Fito-Biomix RR 1,25 triệu đồng/ha. Năng suất các mô hình áp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy, có xử lý chế phẩm Fito-Biomix RR cao hơn so với cấy thủ công bằng mạ sân, không xử lý chế phẩm Fito-Biomix RR từ 2,5-4,2 tạ/ha, tương đương 2,1-3,3 triệu đồng/ha.Ban chủ nhiệm đề tài đã giới thiệu Công ty TNHH MTV Lương thực Tuyên Du, Công ty TNHH MTV Thương mại Quỳnh Anh đã ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm từ đầu vụ cho nông dân, thóc được tiêu thụ thuận lợi, giá bán cao nên40 tấn thóc thương phẩm Bắc thơm số 7 KBL.
Mô hình mẫuvề sản xuất lúa trên cánh đồng sau dồn điền đổi thửa tại tỉnh Hải Dươngcho năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn cấy thủ công bằng mạ sân và gieo vãi ở tất cả các điểm. Năng suất lúavụ xuâncao hơn so với cấy thủ công bằng mạ sân từ 2,3-4,1 tạ/ha và cao hơn gieo vãi 0,8 tạ/ha; mức thu lãi của mô hình cao hơn so với cấy thủ công bằng mạ sân từ 3,6-4 triệu đồng/ha và cao hơn so với gieo vãi 2,2 triệu đồng/ha. Năng suấtlúa vụ mùaáp dụng phương thức gieo mạ khay, cấy máy cao hơn so với cấy thủ công bằng mạ sân từ 2,5-4,2 tạ/ha; mức thu lãi của mô hình cao hơn so với cấy thủ công bằng mạ sân từ 2,4-3,8 triệu đồng/ha.
Mô hình mẫu sản xuất lúa trên cánh đồng saudồn điền đổi thửa và chỉnh trang đồng ruộng, trọng tâm là cấy máy bằng mạ khay và có xử lý rơm rạ sau thu hoạch bằng chế phẩm Fito-Biomix RR tại ruộng được ứng dụng thành công trên địa bàn tỉnh là mô hình tốt cần nhân rộng để góp phần tích cực khắc phục tình trạng thiếu lao động, giảm chi phí, bảo đảm tính thời vụ, tăng năng suất, chất lượng và giảm tổn thất sau thu hoạch, đồng thời tạo ra sản phẩm hàng hoá tập trung bảo đảm chất lượng, cho hiệu quả kinh tế cao, nâng cao thu nhập cho người dân trồng lúa, tận dụng sản phẩm dư thừa sau thu hoạch nhằm bổ sung phân hữu cơ tại chỗ, tạo thói quen cho người dân không đốt rơm rạ sau thu hoạch, bảo vệ môi trường, tăng độ phì cho đất.
Hải Ninh
