Khoa học và công nghệ (số 1-2018) 2018-02-17 12:47:57

I. Tình hình thời tiết, thủy văn năm 2017:  1. Bão và áp thấp nhiệt đới: Bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) hoạt động trên biển Đông sớm và nhiều hơn cùng kỳ năm trước CKNT. Tính đến hết ngày 31/12, có 4 ATNĐ và 16 cơn bão hoạt động trên biển Đông.

2. Diễn biến về chế độ nhiệt:Nền nhiệt độ trung bình từ ngày 01/01 đến 31/12/2017 dao động từ 17,3 - 29,80C.

- Không khí lạnh: Tính đến hết ngày 31/12, có 21 đợt không khí lạnh và không khí lạnh (KKL) tăng cường ảnh hưởng đến khu vực. Bước vào vụ đông 2017 - 2018 mùa đông  đến sớm: Từ ngày 24 - 27/11 do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường mạnh nên trên địa bàn tỉnh đã xảy ra đợt rét đậm đầu tiên của mùa Đông Xuân 2017 - 2018 . Nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối tại TP.Hải Dương 12,7oC, thị xã Chí Linh 12,5oC (ngày 24/11).

- Nắng nóng:Tính đến hết tháng 12, có tổng số 17 ngày nắng nóng, nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt. Nhiệt độ cao nhất đo được tại TP.Hải Dương là 40,20C (ngày 3/6) cao hơn so với nhiệt độ cao nhất trước đó là 1,20C  và tại thị xã Chí Linh là 42,20C (ngày 3/6) cao hơn so với nhiệt độ cao nhất trước đó là 2,20C. Đây là trị số nhiệt độ cao nhất trong chuỗi số liệu từ năm 1960 đên nay.  Có 7 đợt nắng nóng, nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt là kéo dài 7 ngày 31/5 - 6/6.

3. Diễn biến về mưa: Mưa phùn, hiện tượng nồm ẩm ướt xuất hiện ít. Đặc biệt từ ngày 11 - 13/1, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra một đợt mưa trái mùa, đây cũng là đợt mưa có tổng lượng lớn nhất so với chuỗi số liệu nhiều năm trong cùng thời kỳ. Tổng lượng mưa từ tháng 1/2017 đến 12/2017 tại TP.Hải Dương là 1932,9 mm, cao hơn TBNN là 545,7 mm và cao hơn CKNT là 207,3 mm. Tính đến ngày 31/10, có 15 đợt mưa lớn diện rộng.

 4. Các đợt dông, tố, lốc: Đêm ngày 4/1, toàn tỉnh đã xuất hiện mưa dông, đây là trận mưa dông đầu tiên xuất hiện trong năm. Ngày 31/3, toàn tỉnh đã có mưa vừa kèm theo dông và gió mạnh.Ngày 21/7 sét đánh làm 1 người chết ở xã Quang Phục (Tứ Kỳ).Khoảng 17 giờ 30 ngày 5/9 xã Ứng Hòe (Ninh Giang) sét đánh chết 1 người và 1 người bị thương nặng.

5. Tình hình thuỷ văn

- Chế độ dòng chảy:Tính từ tháng 01 đến tháng 12/2017, các sông trên địa bàn tỉnh dòng chảy luôn ở mức xấp xỉ và thấp hơn TBNN và dao động theo ảnh hưởng của thủy triều. Trên sông Thái Bình tại Phả Lại mực nước trung bình tháng từ tháng 1 đến tháng 12 đều thấp hơn so với TBNN từ 0,03 - 1,18 mriêng tháng 9,10 ở mức xấp xỉ TBNN.

- Các đợt lũ:Trong tháng 7,8 do ảnh hưởng của mưa lũ thượng nguồn và xả lũ của hồ Hòa Bình kết hợp với triều cường nên trên các sông khu vực Hải Dương đã xuất hiện ba đợt lũ nhỏ. Đặc biệt thời kỳ giữa tháng 10 do ảnh hưởng của mưa lớn diện rộng, hồ Hòa Bình đã mở 8 cửa xả đáy liên tiếp nên mực nước các sông lên nhanh. Sông Thái Bình tại Phả Lại mực nước lên cao ở mức xấp xỉ báo động I, sông Luộc tại Bến Trại và các sông khu vực hạ lưu của tỉnh đỉnh lũ ở mức trên báo động II.

II. NHẬN ĐỊNH THỜI TIẾT THỦY VĂN VỤ CHIÊM  XUÂN NĂM 2018(Từ tháng 01 đến tháng 4 năm 2018)

1. Khí tượng

Hiện tượng ENSO:Có khoảng 65-75% khả năng tiếp tục duy trì trạng thái La Nina vào các tháng đầu năm 2018. Nhiều khả năng hiện tượng La Nina sẽ không kéo dài, từ khoảng giữa năm 2018, ENSO sẽ chuyển lại trạng thái trung tính.

Bão và áp thấp nhiệt đới: Dự báo vàotháng 1,2/2018 vẫn có khả năng xuất hiện bão hoặc ATNĐ hoạt động trên khu vực phía Nam Biển Đông. Ngoài ra, trong thời kỳ này, do hoạt động của rãnh áp thấp xích đạo, vùng biển Nam Biển Đông có thể xuất hiện mưa dông mạnh kèm tố, lốc và gió giật. Khả năng cao mùa bão năm 2018 sẽ bắt đầu sớm ở khu vực Bắc Biển Đông.

2.Lượng mưa: Trên địa bàn tỉnh Hải Dương, tổng lươngmưa cả vụ (từ tháng 1 đến tháng 4/2018) ở mức xấp xỉ thấp hơn TBNN.

3. Nhiệt độ: Nhiệt độ trung bình toàn vụ từ tháng 1 - 4/2018 phổ biến ở mức xấp xỉ thấp hơn TBNN.Vụ chiêm xuân 2018 là vụ tương đối rét, toàn mùa khả năng có từ 3 - 5 đợt rét đậm, rét hại và tập trung chủ yếu vào tháng 1,2. Nhiều khả năng sẽ xuất hiện các đợt rét đậm, rét hại kéo dài từ 7 - 10 ngày. Nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối dao động ở mức 5 - 70C.

Trị số dự báo nhiệt độ, lượng mưa các tháng vụ chiêm xuân 2018

 

Trị số

 

Năm/Tháng

Nhiệt độ (0C)

Lượng mưa (mm)

So TBNN

TBNN

So TBNN

TBNN

01/2018

16,5 - 16,6

24,7 - 25

02/2018

≈ <

17,9 - 18

≈ <

21,4 - 21,6

3/2018

20,1 - 20,2

57,4 - 59,3

4/2018

23,8 - 24,1

55,7 - 63

II.Thủy văn:

- Mực nước: Trong điều kiện xả nước phát điện bình thường của các nhà máy thủy điện như: Sơn La, Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang thì dòng chảy ở hạ lưu sông Hồng và sông Thái Bình vẫn tiếp tục ở mức thấp hơn TBNN. Vùng cửa sông cần đề phòng xâm nhập mặn vào sâu trong nội đồng. Thời kỳ xâm nhập mặn tập trung vào tháng 3.

+ Trị số dự báo:Sông Thái Bình tại Phả Lại mực nước kiệt nhất khả năng ở mức- 20cm ÷ - 10cm.

+ Thời gian xuất hiện: Xảy ra vào tháng 2,3/2018.

Bảng dự báo Htb (cm) các tháng mùa Đông Xuân năm 2017 - 2018

Sông Thái Bình tại Phả Lại và hạ lưu sông Hồng tại cống Xuân Quan

 

Trạm

1/2018

2/2018

3/2018

4/2018

Phả Lại

85

80

70

95

Xuân Quan

140

150

125

140

 

- Thuỷ triều: Năm 2018, thủy triều miền Bắc nước ta thuộc thời kỳ triều tương đối mạnh. Hạ lưu sông Thái Bình, sông Luộc chịu ảnh hưởng trung bình của thủy triều, các địa phương lấy nước tự chảy, cần tranh thủ lợi dụng các đợt triều cường.

III. DỰ BÁO THỜI TIẾT DỊP TẾT NGUYÊN ĐÁN (Từ ngày 1 đến ngày 3 tháng Giêng năm Mậu Tuất)

Ngày 1 tết năm nay rơi vào ngày 16/2/2018 sau tiết Lập xuân 12 ngày. Thời kỳ này do ảnh hưởng của không khí lạnh có xu hướng lệch đông nên trong những ngày này thời tiết thường nhiều mây có mưa nhỏ, mưa phùn. Theo dự báo trong 3 ngày tết Mậu Tuất thời tiết sẽ có mưa nhỏ, mưa phùn tập trung vào đêm và sáng sớm, đến trưa trời hửng sáng rất thuận lợi cho việc du xuân. Nhiệt độ trong ngày dao động từ 14 - 200C.

Kết luận:Trong vụ chiêm xuân 2018, lượng nước thượng nguồn về các sông trong tỉnh Hải Dương tiếp tục giảm so với TBNN tuy nhiên vẫn cao hơn CKNT, các xã khu vực hạ lưu như Nhị Chiểu (Kinh Môn); Thanh Hồng, Thanh Cường, Vĩnh Lập (Thanh Hà); Nguyên Giáp (Tứ Kỳ); Đại Đức, Đồng Gia, Tam Kỳ (Kim Thành) cần đề phòng nước mặn xâm nhập sâu vào nội đồng, thời kỳ xâm nhập mặn mạnh nhất vào tháng 2,3/2018.

Vụ Chiêmxuân năm 2018: Tương đối rét các đợt rét đậm, rét hại tập trung vào tháng 1và tháng 2, khả năng xuất hiện các đợt rét đậm, rét hại kéo dài trên 10 ngày. Mưa nhỏ mưa phùn xuất hiện chủ yếu vào tháng 2,3. Tháng 4, vẫn có những đợt không khí lạnh có cường độ khá mạnh làm nhiệt độ giảm sâu. Nguồn nước trên các sông hồ vẫn đảm bảo cung cấp đủ cho sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt trung tuần tháng 1 và đầu tháng 2 hồ Hòa Bình sẽ xả nước phục vụ đổ ải.

Bài của Nguyễn Văn Hoạch

đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ Hải Dương số 1 ra tháng 2 năm 2018

Tin khác

Chung nhan Tin Nhiem Mang

SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH HẢI DƯƠNG

Trưởng Ban biên tập: Ths. Phạm Văn Mạnh - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hải Dương

Giấy phép số: 01/GP-STTTT do Sở TT&TT cấp ngày 29/06/2015.

Địa chỉ: Số 209 Nguyễn Lương Bằng - TP. Hải Dương - tỉnh Hải Dương.

Điện thoại: 0220. 3892436 - Email: sokhcn@haiduong.gov.vn

Website Sử dụng Portal mã nguồn mở Joomla 3.4, theo Luật bản quyền GNU/GPL.