Hải Dương là tỉnh nằm ở trung tâm châu thổ đồng bằng sông Hồng, chăn nuôi là ngành kinh tế quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, trong đó chăn nuôi lợn đứng ở vị trí số một về quy mô sản xuất, giá trị hàng hóa chiếm 80 - 82% giá trị ngành chăn nuôi. Tổng số đàn lợn của tỉnh Hải Dương năm 2015 là 586.135 con, số đàn lợn nái của tỉnh là 76,364 con, trong đó đàn lợn nái lai có máu ngoại , tiếp đến là đàn lợn nái địa phương Móng Cái và đàn lợn nái ngoại chiếm tỷ lệ thấp nhất gồm các giống như Landrace (L), Yorkshire (Y) và nái LY.
Giống lợn Móng Cái và lợn Meishan là các giống lợn địa phương có nhiều ưu điểm như khả năng sinh sản cao bình quân 12 - 14 con/lứa, khả năng kháng bệnh và chất lượng thịt được người tiêu dùng ưu chuộng. Sử dụng lợn nái Móng Cái và lợn Meishan làm cái nền trong các tổ hợp lai kinh tế đã được nhiều nơi áp dụng và mang lại hiệu quả cao. Có thể sử dụng lợn đực của những giống lợn ngoại có năng suất cao đã được nhập về Việt Nam như Landrace, Yorkshire, Duroc, Pietrain… trong các tổ hợp lai kinh tế. Các giống lợn đực này được cho lai với giống lợn Móng Cái, Meishan để khai thác ưu thế lai, vừa lợi dụng khả năng sinh trưởng nhanh, tỷ lệ nạc cao của các giống cao sản, vừa giữ được những đặc tính quý của các giống bản địa như sinh sản, thích nghi tốt, chất lượng thịt thơm ngon. Trong đó giống lợn Pietrain nổi tiếng với tỉ lệ nạc cao phối với lợn nái Duroc tạo ra đực lai Pidu. Hiện nay lợn đực lai PiDu 25 và PiDu 50 đang được nhiều cơ sở giống sử dụng bởi những ưu điểm về khả năng sinh trưởng nhanh cũng như chất lượng thịt tốt.
Để phát triển bền vững ngành chăn nuôi lợn của tỉnh Hải Dương nói riêng và ngành chăn nuôi lợn nói chung. Sử dụng các dòng lợn thương phẩm có máu lợn nội, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế chăn nuôi lợn, tạo đà phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi của tỉnh nhà. Được sự cho phép của UBND tỉnh, trong hai năm 2015 - 2016, Công ty TNHH MTV Giống gia súc Hải Dương đã thực hiện đề tài “Xây dựng và phát triển mô hình nuôi lợn thịt chất lượng cao từ các tổ hợp lai giữa nái F1 (Yorkshire × Móng Cái), F1(Yorkshire × Meishan) với đực PiDu 25 và PiDu 50 trên địa bàn tỉnh Hải Dương”. Nhằm ứngdụng tiến bộ kỹ thuật về giống và phương thức nuôi dưỡng để xây dựng và phát triển mô hình nuôi lợn thương phẩm chất lượng từ các tổ hợp lợn lai mới nhằm tạo ra sản phẩm thịt lợn chất lượng đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh Hải Dương và vùng phụ cận.
Tổng số lợn nái được lựa chọn để thí nghiệm là 50 con nái ở các tổ hợp F1 (YMC), F1 (YMS) tại 2 địa điểm đó là Công ty TNHH MTV Giống gia súc Hải Dương và 6 hộ chăn nuôi thuộc thị xã Chí Linh, Hải Dương.
Các tổ hợp lai giữa nái lai có giống nội phối với đực PiDu 25 và PiDu 50 cho năng suất sinh sản cao. Tổ hợp lai có giống năng suất sinh sản của nái lai F1 (YMS) có xu hướng cao hơn tổ hợp lai F1 (YMC). Tổ hợp lai F1 (YMS) phối với lợn đực PiDu 50cho năng suất sinh sản tốt nhất với số con đẻ ra/ổ 13,25 con, tỷ lệ sống đến cai sữa 96,29% và khối lượng cai sữa là 6,47 kg/con.
Khả năng sinh trưởng của các tổ hợp lai thí nghiệm tốt và hiệu quả sử dụng thức ăn ở các tổ hợp lai là tương đương nhau. Khối lượng kết thúc nuôi ở tổ hợp lai PiDu 25 × F1 (YMC) trung bình là 84,46 kg/con, PiDu 25 × F1 (YMS) là 86,17 kg/con, PiDu 50 x F1 (YMS) là 86,42 kg và tổ hợp lai PiDu 50 x F1 (YMC) đạt 79,48 kg. Với mức tiêu tốn lần lượt là: 2,85 kg; 2,91 kg; 3,05 kg và 2,95 kg. Sử dụng tổ hợp lai PiDu 50 x F1 (YMS) cho năng suất sinh trưởng tốt nhất; lợi nhuận thu được trung bình/con ở tổ hợp lai PiDu 50 x F1 (YMC) và F1 (YMS) của mô hình chăn nuôi lợn tại Công ty TNHH MTV giống gia súc Hải Dương cao hơn so với tại nông hộ. Do điều kiện cơ sở vật chất, theo dõi chăm sóc và kĩ thuật chăn nuôi lợn tại trang trại tốt đã giúp cho lợn phát triển khỏe mạnh, tránh được rủi ro về bệnh tật và nâng cao hiệu quả kinh tế. Các tổ hợp lai của mô hình đều cho chất lượng thịt tốt và phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Các tổ hợp lai có thành phần di truyền của lợn đực Pietrain nhiều hơn sẽ cho tỉ lệ nạc cao hơn.
Các quy trình kĩ thuật chăn nuôi lợn được áp dụng tại trang trại của Công ty TNHH MTV Giống gia súc Hải Dương và các hộ chăn nuôi của phường Văn An, thị xã Chí Linh, Hải Dương cho kết quả tốt và phù hợp với điều kiện chăn nuôi tại tỉnh Hải Dương. Lợi nhuận trung bình/con cao nhất ở tổ hợp lai PiDu 50 x F1 (YMS) là 609.450 đồng/con tại trang trại và 585.725 đồng tại các hộ chăn nuôi.
Việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật về giống và phương thức nuôi dưỡng để xây dựng và phát triển mô hình nuôi lợn thương phẩm chất lượng từ các tổ hợp lai mới đã tạo ra sản phẩm thịt lợn chất lượng đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh Hải Dương và các vùng phụ cận.
Hải Ninh
