Các nhà khoa học phát hiện thấy ở các mẫu đất được lấy ở nhiều khu vực có mật độ vi khuẩn chứa các gen kháng thuốc kháng sinh lớn.
Qua tìm hiểu nguyên nhân, họ cảnh báo rằng nước xả làm mềm vải, dầu gội và các chất tẩy rửa gia dụng khác đang khiến cho các vi khuẩn kháng thuốc phát triển rộng khắp. Thuốc tẩy sử dụng trong các nhà máy và phân xưởng cũng làm gia tăng khả năng kháng thuốc khiến các loại thuốc không còn có khả năng chống lại các loại bệnh nguy hiểm.
Tiến sĩ William Gaze, Đại học Warwich, cho biết hàng năm nước Anh thải ra 1.5 triệu tấn nước thải và phần lớn lượng nước này thấm vào đất nông nghiệp. Nước thải này chứa vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh, loại vi khuẩn sinh trưởng và phát triển nhờ các hóa chất có trong thành phần thuốc tẩy.
Nghiên cứu này rất quan trọng vì nó cho thấy vấn đề kháng thuốc không chỉ là hậu quả của việc lạm dụng thuốc kháng sinh hay sự thiếu tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn vệ sinh trong bệnh viện. Về điều này, tiến sĩ Liz Wellington, cũng thuộc Đại học Warwich, phát biểu: "Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy sự kháng thuốc không chỉ giới hạn trong các bệnh viện, mà còn vượt ra ngoài cộng đồng. Nó đang lây lan và đang ăn mòn khả năng kiểm soát sự lây nhiễm của chúng ta. Điều đó thật sự đáng lo ngại."
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng sự xuất hiện của các siêu vi khuẩn nguy hiểm nhất như MRSA, loại vi khuẩn đã gây nên hàng nghìn ca tử vong trong các bệnh viện, lại không có liên quan tới việc sử dụng các chất tẩy rửa.
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã quan sát hợp chất amoni bậc bốn (QACs) vốn được sử dụng trong nhiều sản phẩm tẩy rửa gia dụng. Hàng ngày, một lượng lớn các hóa chất này từ các hộ dân và các nhà máy thải vào cống thoát nước và sông ngòi. Ở nồng độ cao, chất QACs có thể diệt khuẩn. Tuy nhiên, trong cống thải, các hóa chất này bị pha loãng và các vi khuẩn đã và đang tiến hóa để kháng lại chất đó.
Theo các nhà khoa học, đó là một quá trình tiến hóa tự nhiên. Nếu một số vi khuẩn bị tiêu diệt, và các vi khuẩn khác có khả năng kháng chất QACs sống sót, thì do không có sự cạnh tranh, chúng sẽ nhân lên với số lượng lớn. Tuy nhiên, điều đó có nghĩa là các mảnh DNA có khả năng đề kháng ấy cũng chứa các gen có đặc tính kháng thuốc kháng sinh. Theo cách này, chúng ta đã và đang tạo ra một môi trường lý tưởng cho các vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh xuất hiện trong các mương rãnh và cống thoát nước. Các vi khuẩn này hiện đang phát tán khắp nơi trong nước sông và nước thải.
Trong một phần khác của đề tài nghiên cứu, đoàn nghiên cứu đã tiến hành kiểm tra đất bị nhiễm chất QACs và nước thải ở vùng Midlands, Cotswolds, Hertfordshire và các khu vực khác. Bằng cách sử dụng các kỹ thuật tương tự kỹ thuật "dấu vân tay AND", họ đã tìm ra sự có mặt của các gen kháng thuốc kháng sinh ở mật độ rất cao.
Về điều này, giáo sư Gaze bày tỏ lo ngại rằng chúng ta đang làm cho nước thải và nước sông chứa ngày càng nhiều vi khuẩn kháng thuốc và chúng hiện đang ở trạng thái sẵn sàng xâm nhập vào chuỗi thức ăn.
Ông Wellington cho biết thêm: "Một khi đã ở trong đất, các vi khuẩn này sẽ xâm nhập vào cơ thể của các công nhân nông trường hoặc người sử dụng đất và sẽ tạo ra các nguồn vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh có thể làm nảy sinh nhiều vấn đề. Điều này sẽ cần tới một sự kiểm soát chặt chẽ."
Hơn nữa, nhóm nghiên cứu phát hiện thấy các thuốc kháng sinh được sử dụng để chữa trị cho gia súc, đặc biệt là lợn, cũng góp phần làm tăng hiện tượng kháng thuốc trong đất. Trong các phân tích, nhóm nghiên cứu đã quan sát được một mật độ lớn gen kháng thuốc trong các mẫu phân heo. Điều này làm dấy lên mối lo ngại rằng các chủng vi khuẩn kháng thuốc đã làm ô nhiễm đất bằng con đường khác nữa và có thể xâm nhập vào chuỗi thức ăn.
Các nhà khoa học cho biết, việc tìm ra các nguồn gốc mới gây ra sự kháng thuốc là rất quan trọng, bởi vì chúng ta có thể nghĩ ra các giải pháp để kiểm soát hay định vị vi khuẩn trong bệnh viện, nhưng vấn đề này không còn giới hạn trong bệnh viện, nó còn là vấn đề môi trường.
Nguyễn Thị Thanh ST (Theo ThienNhien.Net )
