P6 là giống lúa chất lượng cao đã được phát triển rộng ngoài sản xuất. Nhưng nó vẫn còn nhiều nhược điểm : thời gian sinh trưởng hơi dài (120 ngày), dễ nảy mầm trên bông, nhiễm nặng bệnh lem lép hạt, và rất nhanh mất sức nảy mầm. Vì vậy, để duy trì những đặc điểm tốt của nó và cải tạo những nhược điểm, đề tài “ứng dụng phương pháp gây đột biến để cải tạo một số đặc điểm của giống P6” đã được thực hiện với mục tiêu cải tạo giống P6 có thời gian sinh trưởng dài (120 ngày) thành giống có thời gian sinh trưởng ngắn hơn, nhưng cơ bản vẫn giữ được các đặc điểm tốt của nó. l
Dòng P6-2 (P6đb) được chọn lọc từ quần thể P6 được xử lý Co60 từ vụ xuân 2002. Do phát sinh nhiều dạng khác nhau về nhiều đặc điểm trong quá trình chọn lọc nên đã được phân lập thành P6-1, P6-2, P6-3. Trong đó P6- 1 có thời gian sinh trưởng là 90-95 ngày, P6-2 là 75-85 ngày, P6-3 là 105-110 ngày. Sau đây, dòng P6-2 được gọi là P6đb. Giống P6 đột biến (P6đb) là giống lúa cực ngắn (75-85 ngày trong vụ mùa, 105 -110 ngày trong vụ xuân), không bị nảy mầm trên bông như P6, có khả năng chịu rét, chịu nóng tốt, gạo dẻo, trong, không bạc bụng.
Kết quả nghiên cứu:
Qua thí nghiệm nhiều vụ có thể khẳng định đặc điểm nổi bật của giống P6đb là có dạng hình gọn, thân cứng, lá có màu xanh đậm, bản lá dầy, cứng, phù hợp với khả năng thâm canh. Dòng P6đb có tốc độ sinh trưởng và thời gian vào chắc đến chín hạt nhanh, số hạt/ bông khá, dạng hạt dài nhỏ, xếp xít, mầu hạt vàng sáng, khối lượng 1000 hạt trung bình 22g, tỷ lệ lép thấp, thời gian sinh trưởng vụ đông xuân 105-115 ngày, vụ mùa 75- 85 ngày.
Về khả năng chống chịu của P6đb: trong điều kiện thí nghiệm đồng ruộng, dòng P6đb chống chịu khá với bệnh bạc lá, nhiễm nhẹ với đạo ôn, kháng vừa với rầy nâu, đặc biệt là khả năng chống đổ rất tốt, chịu rét tốt, vụ xuân 2008, khi các giống khác hầu như chết rét thì giống P6đb vẫn sinh trưởng tốt và phục hồi nhanh sau rét.
Về năng suất của giống P6đb: kết quả thí nghiệm tại Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm từ năm 2007- 2008 cho thấy giống P6đb có năng suất trung bình đạt 54,7 tạ/ha tương đương đối chứng KD18.
Vụ mùa năm 2009, giống P6đb đã được sản xuất thử tại xã Đồng Quang huyện Gia Lộc. Kết quả cho thấy giống P6đb có khả năng chống chịu tốt với bệnh đạo ôn, bạc lá và rầy nâu, năng suất đạt 61,3 tạ/ha.
Từ những kết quả trên có thể khẳng định: giống lúa P6đb có thời gian sinh trưởng cực ngắn (75-85 ngày vụ mùa và vụ xuân 105- 115 ngày); dạng hình cứng cây, lá đứng, mầu sắc lá xanh đậm, phù hợp với khả nănh thâm canh; có khả năng chống chịu sâu bệnh và điều kiện bất thuận tốt, đặc biệt là chịu rét; có độ thuần khá, tốc độ sinh trưởng nhanh, năng suất trung bình đạt 51-55 tạ/ha, năng suất cao đạt 58- 61 tạ/ha; chất lượng gạo khá, trong không bạc bụng, hàm lượng amyloza thấp (11,05%) nhưng có nhiệt độ hoá hồ cao nên không dính; hạt thóc không bị nảy mầm trên bông trước khi thu hoạch.
Do có những đặc điểm trên nên giống P6đb có thể tham gia rất hiệu quả vào cơ cấu 3-4/vụ năm, góp phần tích cực vào chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, cải thiện chất lượng dinh dưỡng cho người dân, đảm bảo an ninh lương thực và ổn định xã hội.
KS. Vũ Văn Tân
