Vài năm trở lại đây, tại xã Hợp Tiến, huyện Nam Sách, một số hộ nông dân áp dụng mô hình trồng gừng xen với đu đủ cho thấy hiệu quả kinh tế cao so với cách làm truyền thống.
Anh Đồng Xuân Sáu ở thôn La Đôi, xã Hợp Tiến trồng loại cây đu đủ từ năm 2009 với 100 cây đu đủ trồng cạnh bờ ao thả cá. Để nâng cao hiệu quả khu vườn ao chuyển đổi, anh trồng cây ớt xen với đu đủ. Tuy nhiên, do trồng ớt tốn công chăm sóc nên anh bắt đầu áp dụng mô hình trồng đu đủ xen gừng. Trước đây, anh trồng chuyên canh một loại cây đu đủ, mỗi năm thu lãi chỉ 6-7 triệu đồng/sào. Nay, anh chuyển sang xen canh giữa trồng gừng và đu đủ, nhờ đó tăng thu nhập trên cùng một đơn vị diện tích gấp 2-3 lần.
Ruộng trồng gừng xen đu đủ thuộc chân ruộng cấy lúa, đã được gia đình anh Sáu chuyển sang trồng cây rau màu từ nhiều năm nay. Để tăng hiệu quả trên cùng một đơn vị diện tích, anh Sáu đã có cách làm sáng tạo. Anh chia ruộng trồng mầu thành từng luống có chiều rộng 1,2 m, chiều cao 0,4 m và để rãnh rộng 0,3 m. Trên mặt luống, anh tạo một hàng ở giữa luống để đào hố trồng đu đủ. Khoảng cách giữa mỗi gốc đu đủ là 2 m. Sau khi làm luống, anh sử dụng phân chuồng ủ mục và đạm, lân, kali trộn lẫn với mùn mục và đất xới xáo vụn để bón lót cho cây trồng.
Anh Sáu cho biết, các giống đu đủ được trồng nhiều ở địa phương hầu hết là các giống đu đủ cũ, giống bản địa hoặc giống không rõ nguồn gốc, có năng suất và chất lượng thấp, dễ bị nhiễm bệnh. Vì vậy, anh Sáu lựa chọn giống đu đủ Hồng Phi F1 của Đài Loan. Đây là giống đu đủ có khả năng thích nghi với điều kiện ngoại cảnh tốt, cây phát triển khỏe, ít sâu bệnh, cho quả sớm và khả năng đậu quả cao. Anh Sáu tiến hành gieo hạt làm bầu từ tháng 2, sau khoảng 4 tháng, khi cây đạt độ cao 80 cm thì bắt đầu cho quả. Khối lượng quả trung bình đạt 1,5 kg/quả. Mỗi cây có thể cho 30 quả/1 vụ. Do có nhiều ưu điểm như quả đẹp, chất lượng ngọt, mát nên đu đủ Hồng Phi F1 có gián bán cao hơn so với đu đủ thường, giá bán đu đủ bình quân đạt 5.000-6.000 đồng/kg. Mỗi sào đu đủ cho thu hoạch khoảng 2 tấn quả, cho thu nhập khoảng 6 triệu đồng. Sau 1 năm, anh chặt đu đủ và trồng loạt cây khác.
Phần diện tích còn lại trên mặt luống, anh Sáu tận dụng để trồng gừng. Anh lựa chọn loại gừng dé, tuy củ nhỏ và năng suất thấp nhưng củ gừng thơm, vàng nên rất dễ bán. Cây gừng được trồng từ tháng 3, đến cuối năm thì cho thu hoạch. Năm 2010, anh thu hoạch được 6 tạ gừng. Giá bán gừng tại ruộng là 25.000 đồng/kg; thu nhập đạt 15 triệu đồng/sào.
Anh Sáu cho biết: Nếu trồng riêng đu đủ, mỗi sào chỉ cho lãi từ 6-7 triệu đồng. Nhà tôi trồng xen hai loại cây, tổng thu được 21 triệu đồng/sào, trừ chi phí 5 triệu đồng/sào thì vẫn cho lãi cao hơn 2 lần so với trồng một loại cây. Cây gừng cũng ít bị bệnh hơn khi trồng riêng mỗi loại cây.
Đây là cách làm hay, cho hiệu quả kinh tế cao nhờ cách làm xen canh các loại cây, từ đó góp phần tăng thu nhập cho người nông dân.
Nguyễn Thị Ánh
