Nhằm ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để nâng cao năng suất, hiệu quả nuôi trồng thuỷ sản ở các xã xây dựng nông thôn mới, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học (Sở Khoa học và Công nghệ Hải Dương) đã triển khai dự án ứng dụng tiến bộ kỹ thuật xây dựng mô hình nuôi thủy sản theo hướng an toàn trên địa bàn tỉnh Hải Dương thuộc Chương trình ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ phát triển sản xuất nông sản hàng hoá góp phần xây dựng nông thôn mới tỉnh Hải Dương giai đoạn 2012 - 2015.
Năm 2014, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học (Sở Khoa học và Công nghệ Hải Dương) đã triển khai mô hình tại với diện tích 13 ha tại 3 địa điểm gồm xã Hùng Thắng (huyện Bình Giang), Hợp tác xã thủy sản sạch chất lượng cao Xuân Nẻo, xã Hưng Đạo (huyện Tứ Kỳ), phường Chí Minh (thị xã Chí Linh) với 34 hộ tham gia với số lượng 260.000 con cá giống. Trung tâm đã tổ chức 3 lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật tại 3 cơ sở tham gia cho gần 150 bà con nông dân về các nội dung như: quy trình kỹ thuật nuôi cá rô phi lai xa thương phẩm bao gồm các bước chuẩn bị ao ương, ao nuôi, cách chọn cá giống đảm bảo, cách chăm sóc, phòng ngừa bệnh dịch cho cá, cách thu hoạch và thời điểm thu hoạch thích hợp…Thông qua các lớp tập huấn, người dân đã nắm vững các quy trình kỹ thuật nuôi trồng thủy sản, đặc biệt các hộ tham gia dự án đều có sự chuẩn bị ao nuôi đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật, tát cạn, phơi ao xử lý bằng vôi bột, nhưng chất lượng nguồn nước cấp vào ao chưa được quan tâm đúng mức. Phần lớn diện tích không thực hiện xử lý đáy ao bằng chế phẩm BIOF do dự án hỗ trợ men, nguyên nhân là do các hộ không chuẩn bị được nguồn phân chuồng để sản xuất BIOF tại chỗ.
Trung tâm Ứng dụng TBKH đã ký hợp đồng mua và cấp cá giống rô phi lai xa dòng Israel cho các hộ tham gia. Cá giống được bảo quản đúng quy trình và vận chuyển kịp thời xuống các hộ nuôi, khi thả xuống ao an toàn khỏe mạnh. Tỷ lệ cá sống ước đạt bình quân 85% trở lên từ khi bắt đến khi đạt 100 con/kg, trong suốt quá trình nuôi đến nay ước đạt 80% trở lên. Trong quá trình theo dõi tại các hộ tham gia mô hình tại 03 cơ sở đa số cá của các mô hình đều sinh trưởng phát triển tốt, trọng lượng trung bình của các đàn cá của các cơ sở tương đối đồng đều và đã cho thu hoạch. Các hộ tham gia mô hình khi thu bán cá đều đạt biểu cao dao động từ 700 gram/con - 800 gram/con với giá từ 35.000 – 36.000 đồng/kg. Cá rô phi lai xa đơn tính dòng Israel có nhiều đặc điểm ưu việt là chất lượng thịt ngon và khả năng chịu rét tốt hơn các loài cá rô phi khác, hơn nữa xuất xứ giống sản xuất không sử dụng hooc môn chuyển giới tính vào sản xuất, đảm bảo anh toàn cho người sử dụng và phù hợp với điều kiện của Hải Dương.
Cán bộ của Trung tâm thường xuyên theo dõi, hướng dẫn bà con tham gia mô hình phòng ngừa dịch bệnh cá bằng cách bổ sung nước vào ao thường xuyên đảm bảo mức nước sạch cho cá sinh trưởng phát triển tốt; Xử lý môi trường, xử lý đáy ao bằng chế phẩm sinh học, diệt khuẩn bằng Vicatto đánh định kỳ, trộn kháng sinh và các khoáng chất vào thức ăn cho cá theo hướng dẫn phòng bệnh của nhà sản xuất in trên bao bì. Tuy nhiên vào cuối tháng 6, đầu tháng 7 dịch bệnh xuất hiện tại một số hộ ở HTX thủy sản sạch chất lượng cao Xuân Nẻo, xã Hưng Đạo, huyện Tứ Kỳ và xã Chí Minh, thị xã Chí Linh. Nguyên nhân là do một số ao nuôi chưa đảm bảo vệ sinh môi trường, vùng ao nuôi phụ thuộc vào nguồn cấp nước nông nghiệp nên không chủ động trong việc bổ sung hoặc thay nước định kỳ dẫn đến nước trong ao bị nhiễm khuẩn. Ban chủ dự án và cán bộ kỹ thuật đã tư vấn và hướng dẫn cho các hộ nuôi dùng chế phẩm sinh học xử lý môi trường ao nuôi đồng thời bổ xung vitamin vào thức ăn cho cá để tăng sức đề kháng, kết hợp xử dụng kháng sinh để chữa bệnh. Kết quả sau 5 - 7 ngày theo dõi và điều trị cá đã khỏi bệnh, lượng cá bị thiệt hại sau dịch bệnh là từ 5 - 10% lượng cá thả trong ao. Kết quả các cơ sở thực hiện nuôi đúng theo quy trình năng suất ước tính đạt đạt 11,2 tấn cá/ha, trừ chi phí các loại thì người nuôi thủy sản đạt lợi nhuận là hơn 118,3 triệu đồng.
Qua đó từng bước quy hoạch vùng thuỷ sản tập trung phải đảm bảo vệ sinh nguồn nước và môi trường xung quanh, để hạn chế dịch bệnh, hướng tới sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap tạo ra vùng sản xuất hàng hoá an toàn và phát triển bền vững dần khắc phục tình trạng sản xuất manh mún, rải vụ hiện nay.
Hải Ninh
