Măng tây được trồng tại xã Minh Hòa, Kinh Môn. Ảnh: Hòa Thuận Trong sản xuất nông nghiệp, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng để nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích bà con nông dân quan tâm, áp dụng, nhất là những cây trồng mới có giá trị kinh tế cao. Mô hình trồng măng tây tại xã Minh Hòa, huyện Kinh Môn của Hợp tác xã Rau sạch Thành Tân là một mô hình cây trồng mới được áp dụng bước đầu phù hợp với điều kiện đồng đất Minh Hòa.
Với mục đích đa dạng hóa cây trồng trong sản xuất nông nghiệp và làm giàu trên mảnh đất quê hương, năm 2006, cơ sở sản xuất rau an toàn Thành Tân do các cựu chiến binh đã nghỉ hưu: Phạm Quang Trường, Nguyễn Sỹ Thành, Trương Sỹ Tân thành lập. Đến năm 2010 chuyển thành tên HTX Rau sạch Thành Tân. HTX chuyên sản xuất các loại rau, hoa, cây cảnh có giá trị kinh tế cao. Mô hình trồng măng tây trên diện tích hơn 2 ha tại khu xóm Trại, thôn Nội, xã Minh Hòa được HTX bắt đầu triển khai từ năm 2008.
Theo Ông Trương Sỹ Tân cho biết: Bãi thoi là khu cánh đồng trũng, bà con nông dân cấy lúa 2 vụ trong một năm, cho thu nhập thấp. Được sự đồng ý của Chính quyền huyện, xã cho phép xây dựng mô hình trông măng tây Australia ở địa phương và được sự ủng hộ của bà con nông dân xã viên cho HTX thuê đất trồng măng tây. Năm 2007, HTX đã cải tạo khu đất bãi thoi thành trụ sở làm việc của HTX và khu nhà kính để gieo hạt măng tây. HTX cải tạo khu ruộng trũng, quanh năm ngập úng thành nơi đất cao, thoát nước tốt để thích hợp cho việc trồng măng tây.
Ông Tân chia sẻ: Măng tây được nhập khẩu từ Australia có đặc tính sinh trưởng khác với các giống măng tây ở Việt Nam. Vì thế, Ban chủ nhiệm HTX đã phải nghiên cứu, tìm tòi học hỏi kinh nghiệm qua sách báo và tham quan thực tế nhiều mô hình ở các tỉnh phía Nam và áp dụng công nghệ khoa học của Australia trong việc trồng thử nghiệm giống măng tây cho phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, thích nghi với đồng đất xã Minh Hòa. HTX đã xây dựng nhà kính gồm 5 gian, tổng diện tích là 500 m2. Hạt măng được ươm trong nhà kính vào mùa xuân, tránh gió mùa đông bắc, sương muối. Hạt măng tây có thể nảy mầm ở nhiệt độ 200 C, Măng tây phát triển tốt trong điều kiện nhiệt độ từ 20-300 C, măng tây chịu được rét nhưng dưới 100 C măng ngừng sinh trưởng.
Vỏ hạt măng rất cứng, vì vậy trước khi gieo phải ngâm hạt trong nước nóng 350 C trong 1 ngày, khi hạt đã nứt rồi mới đem gieo. Chỉ gieo những hạt này mầm. Gieo sâu 1-2,5cm, trên mặt luống phủ một lớp mùn mục rồi tưới ẩm. Thời gian cây con ở vườn ươm từ 2-3 tháng được mang ra trồng.
Măng tây là cây ưa ánh sáng. Vì vậy nếu trồng măng tây ở nơi ít ánh sáng thì cây sinh sản kém, năng suất măng sẽ giảm. Măng tây thích hợp với các loại đất cát pha hoặc đất thịt nhẹ tơi xốp, đặc biệt là đất phù sa ven sông. Măng tây có khả năng chịu hạn nhưng kém chịu úng. Vì vậy không nên trồng măng tây ở những chân đất thấp, khó thoát nước trong mùa mưa. Trước khi trồng cần cày bừa đất thật kỹ sau đó lên luống với kích thước: khoảng cách của cây là 30-35cm và luống rộng 60-80 cm, rãnh rộng 30-40 cm.
Ngoài ra, việc đầu tư phân bón cho măng tây là rất quan trọng, tránh lạm dụng phân hóa học, măng tây cần nhiều phân hữu cơ hoai mục. HTX sử dụng phân gà ủ mục kết hợp với phân NPK cho việc bón lót, bón thúc lần 1 và lần 2. Thường xuyên làm cỏ sạch sẽ để cho cây măng phát triển.
Trong mùa thu hoạch, khi cây đã lên 25 cm là phải thu hoạch, khi cắt cây măng phải cắt sát mặt đất để tránh cắt vào những ngọn mầm dưới mặt đất, thời gian thu hoạch thích hợp nhất là vào mùa thu - đông và xuân - hạ. Trong quá trình chăm sóc và thu hoạch, người trồng măng cần theo dõi quá trình sinh trưởng và phát triển của cây măng, để đưa ra những biện pháp thích hợp khi xử lý cây mẹ và có vụ thu hoạch tốt.
Ông Phạm Quang Trường, Chủ nhiệm HTX xã cho biết: Măng tây là cây lưu gốc, là cây dài ngày, thời gian thu hoạch từ 10 – 15 năm nên ngay từ đầu HTX đã chú trọng công tác làm đất, bón phân đúng kỹ thuật để chu kỳ sử dụng cây được lâu dài, bà con cũng nên dùng hệ thống tưới tự động để đảm bảo độ ẩm và tiết kiệm nước. Đồng thời, Hợp tác xã Thành Tân giải quyết việc làm cho 10 lao động thường xuyên, với mức thu nhập trên 2 triệu đồng/người/tháng.
Sau ba năm trồng thử nghiệm, Măng tây đã được thị trường chấp nhận, như Hải Phòng, Hà Nội, Quảng Ninh, với giá bán (80-90 nghìn/kg) cao hơn các loại măng tây khác ngoài thị trường (20-30 nghìn/kg). HTX cũng đã rút ra được quy trình sản xuất bước đầu cho giống măng tây, thuần hóa cây măng phù hợp với đồng đất Minh Hòa.
Ông Đỗ Văn Chăm, Bí thư Đảng ủy xã Minh Hòa đánh giá: là cây thực phẩm có giá trị cao về dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe, đạt hiệu quả về sản xuất rau an toàn, không dùng phân tươi, phân hóa học độc hại vào trong sản xuất. Măng Tây là đối tượng cây trồng mới có thị trường tiêu thụ khá lớn trong và ngoài nước, cho giá trị kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập cho sản xuất nông nghiệp, bước đầu tỏ ra thích nghi sinh trưởng phát triển tốt trên Minh Hòa. Việc trồng cây măng tây đơn giản có thể tận dụng được lao động nhàn rỗi, và người lớn tuổi trong nông thôn hiện nay, phù hợp với việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng nông thôn”.
Trong thời gian tới, HTX Thành Tân áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, mở rộng diện tích trồng măng tây trên quy mô rộng lớn. Tuy nhiên, HTX Thành Tân còn gặp khó khăn về đất trồng măng và vòn đầu tư quay vòng sản xuất. HTX Thành Tân rất mong có sự quan tâm của các cấp, các ngành tỉnh, huyện; Đảng ủy, UBND xã và ngành nông nghiệp tỉnh, huyện để phát triển cây măng tây-cây có giá trị kinh tế và giàu chất dinh dưỡng.
Hòa Thuận
