ĐỀ TÀI ĐIỀU TRA VỀ CƠ CẤU GIỐNG VẢI MỘT SỐ HUYỆN TRONG TỈNH VÀ ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG SUẤT, CHẤT LƯỢNG CÁC GIỐNG VẢI, NHÃN

Chủ nhiệm đề tài:

Cơ quan chủ trì: Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học.

Cơ quan phối hợp thực hiện: Xí nghiệp Giống lúa Nam Sách.

Thời gian thực hiện: Từ tháng 7 đến tháng 12/2000.

Đề tài được tổng kết khi kết thúc.

I. MỤC TIÊU

- Điều tra, khảo sát hiện trạng cơ cấu giống vải, nhãn tại một số huyện trong tỉnh.

- Trồng thử một số giống vải, nhãn của Trung Quốc có năng suất cao, chất lượng tốt, có thời gian quả chín và thu hoạch khác với vải thiều của Việt Nam.

II. TÓM TẮT KẾT QUẢ THỰC HIỆN

1. Điều tra về cơ cấu giống vải một số huyện trong tỉnh và đề xuất các giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng các giống vải, nhãn.

1.1. Kết quả điều tra cơ cấu giống vải trong tỉnh.

Đã điều tra cơ cấu giống vải ở một số huyện: Thanh Hà, Chí Linh, Tứ Kỳ và xác định có 3 trà vải chính:

- Trà vải chín sớm trong tháng 4 là giống vải Tu hú. Giống vải này đã có lâu đời ở nước ta, đặc điểm quả to, hạt to, thịt quả mọng nước nhưng chua không hấp dẫn người tiêu dùng, được nhân dân trồng với diện tích nhỏ và chín sớm nên bán được giá hơn so với vải đại trà (chiếm 5% diện tích).

- Trà vải chín trung bình, gồm các giống vải lai quả chín vào cuối tháng 4, đầu tháng 5 là vải lai, u: quả to, cùi dày, vị khá ngọt, hạt to; năng suất cao, chất lượng khá, diện tích chiếm 7%.

- Trà vải chín chính vụ là giống vải thiều: Quả chín vào tháng 6, hạt nhỏ, cùi dày, vị ngọt, hương vị thơm đặc biệt, có diện tích trồng lớn, chiếm 88% diện tích trồng vải. Tuy nhiên, quả chín tập trung trong một thời gian rất ngắn nên ảnh hưởng tới việc thu hoạch, bảo quản và chế biến. Giá bán nhiều năm được mùa thấp: 7000 - 8000 đồng/1 kg (giá năm 1999). Nông dân các vùng trồng vải thiều với diện tích lớn đã có kinh nghiệm sấy quả vải khô để bán dần, song thị trường tiêu thụ quả vải khô thường không ổn định.

1.2. Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng và kéo dài thời gian thu hoạch.

- Tuyển chọn các giống vải địa phương, đặc biệt quan tâm tới các giống vải có thời gian quả chín sớm và chín trung bình, chất lượng khá, được người tiêu dùng chấp nhận. Từ đó, khuyến cáo nông dân đầu tư thâm canh và mở rộng diện tích trà vải quả chín sớm và chín giữa vụ.

- Áp dụng cả 2 phương pháp chiết cành và ghép cành để nhân nhanh diện tích các giống vải lai đạt 40 - 50% diện tích trồng vải của tỉnh Hải Dương.

- Hợp tác khoa học giữa Việt Nam và Trung Quốc để nghiên cứu, nhập nội và trồng thử nghiệm một số giống vải, nhãn của Trung Quốc có năng suất cao, chất lượng tốt, có thời gian quả chín và thu hoạch khác với vải thiều của Việt Nam.

- Tích cực tổ chức tuyên truyền, tập huấn kỹ thuật trồng, chăm bón, kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh hại vải... cho nông dân vùng trồng vải.

2. Kết quả nhập một số giống vải, nhãn của Trung Quốc và một số đặc tính cơ bản của chúng.

Tháng 12/2000 đã nhập được 50 cây vải, nhãn từ Trung Quốc ươm tại Xí nghiệp Giống lúa Nam Sách, gồm các giống:

a. Một số giống vải.

- Giống vải Bạch Đường Anh: Đặc điểm quả hình tròn, màu sắc vỏ quả đỏ, đẹp; vỏ mỏng, dễ tách vỏ; thịt quả ngọt vừa phải, không dính hạt; chất lượng ngon, vị thơm. Thời gian cho ra hoa và cho thu hoạch quả sớm hơn giống vải thiều Thanh Hà khoảng 15 ngày.

- Giống vải Tam nguyệt hồng: là giống vải chín sớm của tỉnh Quảng Đông, cây cành phát triển khoẻ; khả năng chịu úng khá tốt. Quả to, trọng lượng từ 26 - 42g. Vỏ quả dày, giòn, khi chín có màu đỏ tươi. Thịt quả có màu trắng như sáp, nhiều nước, ngọt có vị hơi chua, hạt to. Giống này có ưu điểm chín sớm, năng suất cao, ổn định. Thu hoạch cuối tháng 4, đầu tháng 5.

- Giống vải Phi tử tiếu: Là một trong những giống vải ngon của tỉnh Quảng Đông. Cây mọc khoẻ, cành to, tán thưa. Quả to, trọng lượng quả 25,3 - 31,1gam hình trứng, hơi tròn. Vỏ quả chín có màu hồng. Thịt quả dày, màu trắng như sáp, giòn, mùi thơm, hạt nhỏ. Quả chín vào cuối tháng 5, đầu tháng 6.

b. Một số giống nhãn.

- Giống nhãn Trữ Lương: Nguyên sản ở thôn Trữ Lương, thành phố Cao Châu, tỉnh Quảng Đông - Trung Quốc. Giống có tán cây trung bình, hình mâm xôi, phân cành nhiều, khoảng cách giữa các đốt trên cành ngắn, lá xanh đậm, có 6-8 lá chét. Chùm quả lớn, quả hình dẹt, to đều, trọng lượng trung bình 12 g/quả. Vỏ quả màu nâu, cùi màu trắng sữa, cùi dễ tách khỏi hạt, ăn giòn, ít nước, vị ngọt thanh. Quả chín vào giữa tháng 8. Giống có năng suất cao.

- Giống nhãn Thạch Hiệp: Trồng nhiều ở đồng bằng sông Chu Giang, tỉnh Quảng Đông- Trung Quốc. Cây mọc khoẻ, xoè rộng, tán hình bán cầu, lá xanh đậm, có 8-10 lá hình e lip hơi dài. Chùm hoa vào loại trung bình. Độ lớn quả trung bình, thịt quả dày, hạt nhỏ, cùi giòn, ngọt đậm, thơm. Quả chín từ đầu đến giữa tháng 8, năng suất cao và ổn định.

3. Tình hình sinh trưởng và phát triển của giống vải nhãn nhập nội.

Thời gian đầu các cây giống vải, nhãn trên được trồng tại vườn của Xí nghiệp lúa Nam Sách, cây sinh trưởng và phát triển bình thường, tỷ lệ sống đạt 80%, nhưng sau đó do quy hoạch chuyển đổi lại đất của đơn vị nên đã chuyển các cây giống này ra khu vực bờ mương cạnh ruộng, việc chăm sóc không đảm bảo quy trình nên các giống này phát triển kém, chưa khai thác được tiềm năng vốn có của chúng.